Ομιλία της Δημάρχου Αθηναίων Ντόρας Μπακογιάννη
Η Δήμαρχος Αθηναίων Ντόρα Μπακογιάννη μίλησε σήμερα στο 6ο Συνέδριο για την Αξιοποίηση της Ακίνητης Περιουσίας στην Ελλάδα, που διοργάνωσε η Prodexpo.
Ακολουθεί η ομιλία της Δημάρχου Αθηναίων.
«Πριν από μερικά χρόνια, με μεγάλη δυσκολία, η ελληνική κοινωνία θα αντιμετώπιζε μια αθλητική εγκατάσταση, ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο, ως εργαλείο παρέμβασης στη λειτουργία και την ανάπτυξη μιας πόλης. Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, έχει μεσολαβήσει η μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία από την ολυμπιακή προετοιμασία και τώρα βρισκόμαστε στο σημείο που γυρίζουμε σελίδα.
Οι αθλητικές εγκαταστάσεις, τα γήπεδα, οι μεγάλες κλειστές αίθουσες, τα κολυμβητήρια, μπορούν να αποτελέσουν υποδομές οι οποίες συμβάλλουν στην ανάπτυξη, στην αναβάθμιση, στην αλλαγή της εικόνας μιας πόλης.
Με αυτή τη φιλοσοφία και με γνώμονα το ευρύτερο συμφέρον της τοπικής κοινωνίας και των κατοίκων υποβαθμισμένων περιοχών, ο Δήμος Αθηναίων προχωρεί στην υλοποίηση του μεγαλύτερου επενδυτικού προγράμματος για αστική ανάπλαση και αναβάθμιση συγκεκριμένων περιοχών που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στην πόλη.
Στόχος μας είναι με τη δημιουργία του νέου γηπέδου του Παναθηναϊκού να πετύχουμε τη διπλή ανάπλαση των περιοχών του Βοτανικού και των Αμπελοκήπων, της έκτασης του παλαιού γηπέδου στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας που έχει παραχωρηθεί για χρήση στον ΠΑΟ.
Το πρόγραμμα αυτό το έχουμε ονομάσει «Διπλή Ανάπλαση». Επιδίωξη του είναι να δημιουργηθούν μεγάλοι ελεύθεροι χώροι πρασίνου στην καρδιά της πόλης, σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, συνοδευτικές και υποστηρικτικές αυτών εγκαταστάσεις εμπορικών και πολιτιστικών χρήσεων, χώροι αναψυχής, υπόγειοι και επιφανειακοί χώροι στάθμευσης, και σημαντικά έργα υποδομής κοινής ωφέλειας τα οποία έχουν ανάγκη οι κάτοικοι των περιοχών αυτών.
Το πρόγραμμα «Διπλής Ανάπλασης» του Δήμου Αθηναίων αποτελεί μια μεγάλη πρωτοπορία για τα ελληνικά πράγματα. Συνδυάζει τη κατασκευή του νέου σύγχρονου αθλητικού κέντρου του Παναθηναϊκού στο Βοτανικό, με μια ολοκληρωμένη παρέμβαση αστικού, πολεοδομικού, και αναπτυξιακού χαρακτήρα που θα αλλάξει τις συνθήκες και την ποιότητα ζωής πολλών χιλιάδων κατοίκων της πόλης.
Με το επενδυτικό σχέδιο δημιουργείται στο Βοτανικό ένα σύγχρονο επιχειρηματικό, εμπορικό, πολιτιστικό κέντρο δράσης, με πολύ αστικό πράσινο, το οποίο θα μεταφέρει ένα σημαντικό τμήμα ανάπτυξης της Αθήνας σε μια περιοχή που θα έχει εξαιρετικές συγκοινωνιακές υποδομές. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι θα επιτρέψει στο μέλλον να αποσυμφορηθεί το σημερινό κέντρο της πόλης για το οποίο ανοίγεται η προοπτική να αναδείξει το χαρακτήρα του ως πολιτιστικός και τουριστικός πόλος, καθώς και ως τόπος κατοικίας.
Επιτρέψτε μου να σας δώσω συνοπτικά τις μεγάλες ωφέλειες που προκύπτουν από το συγκεκριμένο σχέδιο που έχει επεξεργασθεί ο Δήμος Αθηναίων. • Πρώτη μεγάλη και ανεκτίμητη ωφέλεια: Διαμορφώνει τις προϋποθέσεις για να γίνει πράξη ως ενιαίος και αποκλειστικός χώρος πρασίνου και αναψυχής, το Μητροπολιτικό Πάρκο στο Γουδή, που καλύπτει ανάγκες των κατοίκων των Δήμων Αθηναίων, Παπάγου, Ζωγράφου, Καισαριανής και Βύρωνα. Η περιοχή του Γουδή απελευθερώνεται πλέον από όποιες δεσμεύσεις και μπορεί απρόσκοπτα το Μητροπολιτικό Πάρκο να αποκτήσει ενιαίο χαρακτήρα. • Επίσης με πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων δημιουργούνται επιπλέον 120 στρέμματα πραγματικού αστικού πρασίνου στο Βοτανικό και 17 στρέμματα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. • Κατασκευάζονται αναγκαία έργα υποδομής κοινής ωφέλειας που απουσιάζουν από την περιοχή του Βοτανικού και την ευρύτερη έκταση του Ελαιώνα. • Ο Παναθηναϊκός, η μεγάλη και ιστορική ομάδα των Αθηνών βρίσκει στέγη μέσα στα όρια του Δήμου Αθηναίων και δίνεται σε κατάλληλο χώρο μακροπρόθεσμη και ολοκληρωμένη λύση στο γηπεδικό του ζήτημα. • Βάζει τις προϋποθέσεις ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης που προβλέπεται να φτάσουν τις 4000 την περίοδο της κατασκευής και τις 1800 μετά την αποπεράτωση του έργου. • Διαμορφώνει τις συνθήκες αξιοποίησης των μεγάλων έργων συγκοινωνιακής υποδομής που έχει κατασκευάσει ή κατασκευάζει η πολιτεία, εξασφαλίζοντας εύκολη και άμεση πρόσβαση με όλα τα μέσα μεταφοράς -ιδιωτικά και Μαζικά μέσα μεταφοράς- ( πλούσιο οδικό δίκτυο με εύκολη πρόσβαση στην εθνική οδό, νέος σταθμός ΜΕΤΡΟ και διασυνδέσεις με Προαστιακό, νέος σταθμός υπεραστικών λεωφορείων κλπ) • Δημιουργούνται οι προϋποθέσεις συνολικής αναβάθμισης και ενεργοποίησης αναπτυξιακών διεργασιών στον Ελαιώνα, που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής και στους όμορους δήμους Αιγάλεω, Ταύρου, Αγ.Ιωάννη Ρέντη. • Δημιουργείται ένα σύγχρονο αναπτυξιακό και αστικώς αναβαθμισμένο τοπόσημο για την Αθήνα που μπορεί να αποτελέσει πόλο ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών, πολιτιστικών, αθλητικών πρωτοβουλιών.
Δεν θα αναφερθώ στις λεπτομέρειες του έργου για τις οποίες θα υπάρξει και η συζήτηση στο πάνελ. Βρισκόμαστε εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχουμε θέσει και προχωρούμε με εντατικούς ρυθμούς στο σχεδιασμό μας έτσι ώστε να πετύχουμε τους στόχους μας που είναι σε ένα χρόνο από σήμερα να ξεκινά το έργο και τον Ιούνιο του 2008 να έχει παραχωρηθεί το γήπεδο στον ΠΑΟ.
Το έργο αυτό, το έργο της «Διπλής Ανάπλασης» στο Βοτανικό και στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας που προωθεί ο Δήμος Αθηναίων θα είναι η μεγαλύτερη επενδυτική, αναπτυξιακή και αστική παρέμβαση στην μεταολυμπιακή Αθήνα.
Είναι έργο το οποίο πέρα από τις άμεσες ωφέλειες τις οποίες ανέφερα, πέρα από το γεγονός που φέρνει τον Ελαιώνα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, θα ασκήσει μια επίδραση που τη θεωρώ πολύ σημαντική, την οποία αν και την ανέφερα την επαναλαμβάνω:
Η Αθήνα, στο Βοτανικό θα αποκτήσει ένα νέο τοπόσημο. Ένα καινούργιο σημείο αναφοράς για επιχειρηματικές και εμπορικές δραστηριότητες. Γεγονός το οποίο θα επηρεάσει θετικά το ιστορικό και εμπορικό κέντρο της πόλης, στο οποίο θα δώσει τη δυνατότητα με νέα δυναμική να αναδειχθεί ο τουριστικός και πολιτιστικός χαρακτήρας του. Η Αθήνα θα αποκτήσει μια νέα ισορροπία. Και αυτό είναι το μεγάλο κέρδος για τους κατοίκους, τους επαγγελματίες, τους επισκέπτες της πόλης.»
Στην εκδήλωση μίλησε και ο Αναπληρωτής Δήμαρχος και αντιδήμαρχος Αθηναίων Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Η πολεοδομική & αναπτυξιακή πτυχή Η πρόοδος στο έργο για την κατασκευή του νέου γηπέδου στον Βοτανικό, δεν ενδιαφέρει μόνον τους φιλάθλους του Παναθηναϊκού. Εκτός από την αθλητική του πλευρά το σύνθετο αυτό έργο έχει και μια πολύ σημαντική πολεοδομική και αναπτυξιακή πτυχή καθώς μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αλλαγή της σημαντικής περιοχής για το μέλλον της Αθήνας. Ο χώρος του νέου γηπέδου βρίσκεται στην καρδιά του Ελαιώνα. Ενός μεγάλου μέρους της πόλης της Αθήνας, στο οποίο -αν και απέχει μόλις ένα χιλιόμετρο από την Ομόνοια- επικρατούν συνθήκες τριτοκοσμικές. Η παλιά αυτή βιομηχανική περιοχή, η οποία εδώ και δέκα με δεκαπέντε χρόνια εντάσσεται υποτίθεται στο σχέδιο πόλης, παραμένει «παγωμένη στο χρόνο», χωρίς υποδομές και υπό άθλιες συνθήκες, που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τους πολεοδομικούς σχεδιασμούς και εξαγγελίες που την διέπουν.
Προσαρμογή στη μεταβιομηχανική εποχή Όταν σχεδιάστηκε το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας η περιοχή προοριζόταν κυρίως για βιομηχανικές χρήσεις περιστοιχιζόμενες από κοινόχρηστο πράσινο. Η ζωή όμως κύλησε και στη διάρκεια της εικοσιπενταετίας που μεσολάβησε, οι βιομηχανικές ανάγκες της ελληνικής οικονομίας περιορίστηκαν, καθώς η οικονομία μας αναπτύσσεται πλέον ως οικονομία υπηρεσιών και ο ανταγωνισμός από την Κίνα και τις άλλες χώρες του δεύτερου και τρίτου κόσμου, καθιστά απολύτως παράλογο να αφιερώνεται ένα ολόκληρο τμήμα της πόλης, που ξεκινά ένα χιλιόμετρο από την Ομόνοια, σε χρήσεις που δεν έχουν πλέον οικονομική προοπτική.
Σήμερα ο Ελαιώνας έχει τη δυνατότητα να μπει σε μια καινούρια εποχή, με την κατάλληλη προσαρμογή στα νέα δεδομένα, όπως επισημαίνει και το Τεχνικό Επιμελητήριο, το οποίο σε πρόσφατη ανακοίνωσή του αναφέρει: «το σχέδιο αυτό (σ.σ. του νέου γηπέδου) πρέπει να θεωρηθεί ως αφορμή για την ευρύτερη ανάπλαση και παρέμβαση στην περιοχή, στα πλαίσια της συνολικής αναθεώρησης του ΡΣΑ (Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας)». Η ευρύτερη αυτή περιοχή πράγματι μπορεί στα επόμενα δέκα με είκοσι χρόνια, να αναδειχθεί στην σημαντικότερη περιοχή της Αθήνας. Με προβλέψεις για 46% πράσινο μπορεί να υποδεχθεί χρήσεις γραφείων, εμπορίου και άλλων επιχειρήσεων του τομέα των υπηρεσιών, όπως έχει συμβεί σε πολλές άλλες βιομηχανικές περιοχές μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων που πέρασαν στη μεταβιομηχανική εποχή και να αναδειχθεί στο καλύτερο, από πλευράς πρασίνου και ποιότητας περιβάλλοντος και ταυτόχρονα ταχύτερα αναπτυσσόμενο, τμήμα του λεκανοπεδίου.
Η οικονομική αξία του πρασίνου Η δημιουργία πρασίνου σε ένα σημείο της πόλης δεν είναι περιβαλλοντικά, οικονομικά και πολεοδομικά ουδέτερη παρέμβαση. Ανάλογα με τις υπόλοιπες χρήσεις που αναπτύσσονται εκεί μπορεί το ίδιο πράσινο να έχει πολύ μεγαλύτερη περιβαλλοντική, οικονομική και τελικά πολεοδομική αξία. Αν σήμερα για παράδειγμα δημιουργήσουμε ένα πρόσθετο στρέμμα πρασίνου στην Κυψέλη, αυτό θα έχει πολύ μεγαλύτερη περιβαλλοντική και οικονομική αξία σε σχέση με ένα πρόσθετο στρέμμα πρασίνου στον Ελαιώνα. Γιατί σε μια βιομηχανική περιοχή το πράσινο έχει ελάχιστη επισκεψιμότητα και προσδίδει πολύ μικρότερη προστιθέμενη αξία (οικονομική και περιβαλλοντική), σε σχέση με το πράσινο σε μια περιοχή υπηρεσιών ή κατοικίας. Στην περίπτωση του Ελαιώνα το τεράστιο ποσοστό πρασίνου που μπορεί να δημιουργηθεί (πέντε και δέκα φορές περισσότερο ως ποσοστό από αυτό που υπάρχει στην υπόλοιπη, ήδη χτισμένη, Αθήνα), θα προσδώσει αυτή την μεγαλύτερη οικονομική, περιβαλλοντική και πολεοδομική αξία, με την στροφή από απαξιωμένες βιομηχανικές χρήσεις, στις χρήσεις υπηρεσιών.
Οι υποδομές Ταυτόχρονα με την αξιοποίηση του Ελαιώνα προς την κατεύθυνση αυτή θα αξιοποιηθούν και εξαιρετικές κυκλοφοριακές υποδομές (γραμμή μετρό, Εθνική Οδός, Λ. Αθηνών, Ιερά Οδός, Π. Ράλλη κ.λπ.), που περικλείουν και διατρέχουν την περιοχή, η οποία βρίσκεται κυριολεκτικά στην καρδιά του λεκανοπεδίου.
Ο καταλύτης Το νέο γήπεδο, στο οποίο θα έχει την έδρα του ο Παναθηναϊκός, μαζί με τις άλλες χρήσεις εμπορίου και αναψυχής μέσα σε ένα συνολικό χώρο πρασίνου που θα ξεπερνά τα 120 στρέμματα και την δημιουργία των ευρύτερων υποδομών στην περιοχή (διαπλάτυνση Αγίας Άννης, αποχέτευση, διευθέτηση ρέματος κ.λπ.), είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε πράγματι να λειτουργήσει ως ο καταλύτης, για το νέο Ελαιώνα. Απελευθερώνοντας ταυτόχρονα την Λεωφόρο, στην οποία θα κατασκευαστεί υπόγειο γκαράζ και από πάνω 17 στρέμματα πράσινο και χώροι αναψυχής, σε ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα σημεία της πόλης.
Δυναμικό έργο Το κυριότερο χαρακτηριστικό το έργου της διπλής ανάπλασης είναι ο δυναμικός του χαρακτήρας. Ένας από τους λόγους που ο Ελαιώνας παραμένει στην άθλια σημερινή κατάσταση είναι ότι δεν υπάρχει ο επενδυτής που με ένα μεγάλο έργο θα επενδύσει στην αλλαγή της φυσιογνωμίας της περιοχής. Γιατί οι επενδυτές γνωρίζουν ότι η αθλιότητα που περικλείει την οποιαδήποτε φιλόδοξη επένδυση υπερχειλίσει επηρεάζοντας καταλυτικά τη δική τους επένδυση στα κρίσιμα πρώτα χρόνια της οικονομικής τους πορείας. Η περιοχή μακροπρόθεσμα θα αλλάξει, οι ίδιοι όμως θα έχουν οικονομικά καταδικαστεί σε αποτυχία. Η πραγματική αξία του έργου του Παναθηναϊκού είναι ότι έχει τέτοιο μέγεθος (περίπου 200 στρ. εκ των οποίων 120 καθαρό πράσινο), είναι τόσο αναγνωρίσιμο ως τοπόσημο (landmark), θα έχει τόση επισκεψιμότητα και συνοδεύεται από μια τόσο δραστική ταυτόχρονη βελτίωση των γύρω υποδομών, ώστε η πορεία υπερχείλισης να αντιστραφεί. Αντί η αθλιότητα του εξωτερικού περιβάλλοντος να υπερχειλίζει στο εσωτερικό του έργου, η ποιότητα του έργου θα υπερχειλίσει στο γύρω περιβάλλον. Οι γειτονικές ιδιοκτησίες θα προχωρήσουν σε πράξεις εφαρμογής αλλάζοντας χρήση και αναπτύσσοντας το προβλεπόμενο τεράστιο ποσοστό πρασίνου, επηρεάζοντας αντίστοιχα τους δικούς τους γείτονες και η ανάπτυξη θα προχωρήσει μέσα σε 10-15 χρόνια με ομόκεντρους κύκλους, που θα προσδίδουν διαρκώς μεγαλύτερη αξία και στο έργο και στην ευρύτερη περιοχή. Η δυναμική μορφή του έργου αυτού έχει τεράστια αξία και για την οικονομική αξία του ίδιου του έργου, που μακροπρόθεσμα θα αποτελεί ένα μοναδικό και εξαιρετικά παραγωγικό περιουσιακό στοιχείο του Δήμου της Αθήνας, αλλά προπαντός για την ανάπτυξη της πόλης.Νέο όραμα για την πόλη Η αξιοποίησή του Ελαιώνα, ως νέο κέντρο υπηρεσιών στην πόλη, μπορεί ταυτόχρονα να αποσυμφορήσει το παραδοσιακό κέντρο, ώστε αυτό να στραφεί περισσότερο σε χρήσεις πολιτισμού, τουρισμού και κατοικίας, αξιοποιώντας το μοναδικό του ιστορικό πλούτο. Ενώ ο Ελαιώνας, με τις μοναδικές αναλογίες πρασίνου και ελεύθερων χώρων που μπορεί να προσφέρει, θα αποτελεί ένα τελείως διαφορετικό τμήμα της πόλης. Μιας πόλης που μαθαίνοντας από τα σφάλματα του 20ου αιώνα, προχωρεί προς τον 21ο αιώνα αφιερώνοντας πολύ περισσότερο χώρο στις κοινές χρήσεις.