Κυρία Υπουργέ, αναλαμβάνετε το Υπουργείο Εξωτερικών σε μια περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη για τα όλα τα εθνικά μας θέματα. Αν σας ζητούσα να τα ιεραρχήσετε ποιο απ΄ όλα κερδίζει την προσοχή σας αυτή την περίοδο;
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από μια βασική πολιτική αντίληψη για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας: Δεν πρέπει να περιορίζεται και να εξαντλείται σε συγκεκριμένα θέματα αποκλειστικώς ελληνικού ενδιαφέροντος. Η εξωτερική πολιτική της χώρας, στη σύγχρονη, ανταγωνιστική διεθνή πραγματικότητα επιβάλλεται να έχει μια διευρυμένη οπτική, σχηματικά έναν ευρυγώνιο φακό θα έλεγα, ο οποίος θα θέτει στο επίκεντρο και άλλες παραμέτρους. Αν επικεντρωθούμε τώρα στα κύρια θέματα της εξωτερικής μας πολιτικής, θα σας έλεγα ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια της ιεράρχησης. Διότι όλα έχουν την ιδιαίτερη σημασία τους. Κεντρική μου προτεραιότητα είναι η ενίσχυση του ρόλου και της θέσης μας στα δρώμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, αυτή την περίοδο η προσοχή μου στρέφεται στις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στα Βαλκάνια. Τα Βαλκάνια είναι περιοχή ειδικού και ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την Ελλάδα. Αποφάσισα η πρώτη κίνηση ως υπουργός Εξωτερικών να είναι στα Βαλκάνια στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα: η Ελλάδα είναι παρούσα ως παράγοντας σταθερότητας, ανάπτυξης και ασφάλειας για την περιοχή . Θα ξεκινήσω μία περιοδεία αμέσως μετά από το αυριανό Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, αμέσως μετά τις Βρυξέλες, στην περιοχή των Βαλκανίων. Θα επισκεφθώ το Σεράγεβο, την Πρίστινα και το Βελιγράδι. Ταυτόχρονα θα έχω και την πρώτη μου συνάντηση με την Προεδρία της Ένωσης, με την Αυστριακή ομόλογο μου, προετοιμάζοντας όσο το δυνατόν καλύτερα το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών το οποίο θα γίνει στις αρχές Μαρτίου, με κεντρικό θέμα τις εξελίξεις στην περιοχή των Βαλκανίων, με πυρήνα τις εξελίξεις στο Κόσοβο.
Σκοπεύετε να επισκεφθείτε και τα Σκόπια;
Σε δεύτερη φάση.
Θεωρείτε ότι δεν είναι κατάλληλη ώρα, ούτε για μια επίσκεψη γνωριμίας, σ΄ αυτή τη γειτονική χώρα με την οποία έχουμε ανοιχτά θέματα;
Πρόθεσή μου είναι να επισκεφθώ, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, το σύνολο των Βαλκανικών πρωτευουσών, και ασφαλώς τα Σκόπια. Θα πάω και στη Σόφια και στο Βουκουρέστι, πρωτεύουσες των χωρών που έχουν πάρει το προβάδισμα για την ένταξή τους στην Ε.Ε. Αλλά θα πάω και στα Σκόπια, αφού έχουν ήδη λάβει καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Απλώς χρειάζεται κάποια διαχείριση του χρόνου και του προγράμματος.
Αντιλαμβάνομαι ότι το ζήτημα της ονομασίας είναι ένα πολύ ιδιαίτερο θέμα για σας. Είσαστε μέλος της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που έπεσε απ’ αυτό το θέμα. Αναρωτιέμαι πως θα το χειριστείτε – και μάλιστα σε μια περίοδο που έχει διαμορφωθεί ήδη μια ντε φάκτο πραγματικότητα για διπλή ονομασία…
Το θέμα του ονόματος της FYROM είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα για την Ελλάδα. Είναι ένα θέμα που έχει ταλανίσει για πολλά χρόνια την ελληνική εξωτερική πολιτική και δεν σας κρύβω ότι θα ευχόμουν να είχε λυθεί με αμοιβαίως αποδεκτό τρόπο και επ΄ωφελεία της σταθερότητας στην περιοχή . Εμείς επιθυμούμε η FYROM να είναι ανεξάρτητο και σταθερό κράτος στην περιοχή. Αυτό το οποίο προς το παρόν μπορώ να πω, είναι ότι η εμμονή στην απόλυτη άρνηση οποιασδήποτε κοινά αποδεκτής λύσης από την πλευρά τους είναι μια λάθος πολιτική. Τα Σκόπια οφείλουν, όπως και η Αθήνα να αναζητήσουν μια κοινά αποδεκτή λύση. Θέλω να ελπίζω ότι θα κυριαρχήσει εκεί η αντίληψη ότι η Ελλάδα είναι ένας πολύτιμος εταίρος. Η Ελλάδα έχει συμβάλλει στη σταθερότητα, την οικονομική πρόοδο, και την αναπτυξιακή προσπάθεια της FYROM και δεν προβάλλει άλλου είδους απαιτήσεις. Αυτό το ένα και συγκεκριμένο πρόβλημα, με σεβασμό στην ιστορία θα πρέπει να βρει τη λύση του.
Ξεκινάτε λοιπόν με μια πρώτη σας πρωτοβουλία από το Βορρά. Αναρωτιέμαι, με τι αισθήματα κοιτάζετε προς την Ανατολή. Διανύουμε μια περίοδο έντονης επιφυλακτικότητας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Με αυτό το κλίμα θα επιδιώξετε να συναντήσετε τον κ. Γκιουλ;
Σε διμερές επίπεδο, είναι η σειρά του κ. Γκιουλ να επισκεφθεί την Αθήνα, άρα με πολύ μεγάλη χαρά, θα τον συναντήσω βεβαίως και νομίζω ότι αυτό θα γίνει σύντομα. Πέραν όμως της επίσημης επίσκεψης, όπως ξέρετε, οι συναντήσεις μεταξύ Υπουργών Εξωτερικών είναι συνεχείς και σε διάφορες ευκαιρίες οι οποίες είναι πολλές. Είτε στις Βρυξέλλες, μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, είτε στα άτυπα Συμβούλια των υπουργών Εξωτερικών. Άρα, συναντήσεις με τον Τούρκο ομόλογό μου θα υπάρξουν πάρα πολλές την προσεχή περίοδο, όπως υπήρχαν και επί του προκατόχου μου. Από κει και πέρα, πιστεύω ότι η εξωτερική μας πολιτική, έχει χαράξει ένα δρόμο, μια στρατηγική επιλογή, που είναι η στήριξη της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας. Αυτή η επιλογή έχει τη στήριξη των κομμάτων εξουσίας και τυγχάνει της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης στον πολιτικό χώρο. Εμείς θέλουμε εδώ μια Τουρκία ευρωπαϊκή. Αλλά αυτό προϋποθέτει την εφαρμογή στην πράξη εντός ευλόγου και καθορισμένου χρόνου των κριτηρίων τα οποία η Ε.Ε. θέτει σε όλες τις χώρες μέλη. Η Τουρκία η ίδια θα πρέπει να κάνει τις δικές της εσωτερικές αλλαγές, να προσαρμόσει το δικό της δίκαιο και να ακολουθήσει μια πολιτική καλής γειτνίασης με τις άλλες χώρες. Η υποστήριξη της Ελλάδας είναι μελετημένη και σαφής. Δεν είναι όμως άνευ όρων. Και οι όροι έχουν ήδη τεθεί τόσον από εμάς, όσο και από τους λοιπούς εταίρους μας.
Η κυβέρνηση κατηγορείται συχνά, ότι τα τελευταία δυο χρόνια δεν πιέζει την Άγκυρα. Ακολουθεί μια πολιτική φιλοφρονήσεων και ενδεχομένως και υποχωρήσεων στις μεταξύ τους σχέσεις ενώ θα έπρεπε να πιέζει κάπως περισσότερο για την εκπλήρωση αυτών των κριτηρίων.
Η κυβέρνηση έχει ως σταθερό στόχο την προάσπιση και την κατοχύρωση των συμφερόντων της χώρας. Στα πλαίσια αυτά θεωρούμε ότι τα συμφέροντά μας εξυπηρετούνται από μια Ευρωπαϊκή Τουρκία. Αλλά αυτή η πολιτική δεν είναι δόγμα. Θα κριθεί «επί του πεδίου» από τη στάση της ίδιας της Τουρκίας. Δεν υπάρχουν «φιλοφρονήσεις» στην μακροπρόθεσμη πολιτική που ασκούμε. Υπάρχουν, το τονίζω, στόχοι και – στο μεταξύ – διαρκής, το τονίζω κι αυτό, επαγρύπνηση.
Ως πότε όμως θα ανέχεται η ελληνική κυβέρνηση μια Τουρκία που δεν επεκτείνει την τελωνειακή σύνδεση στην Κυπριακή Δημοκρατία και δεν δέχεται κυπριακά πλοία στα λιμάνια της;
Η Τουρκία έχει αναλάβει την υποχρέωση να εφαρμόσει το πρωτόκολλο μέσα στο 2006. Διανύουμε τον δεύτερο μήνα του 2006. Έχουμε λοιπόν ακόμα κάποιο περιθώριο χρόνου να περιμένουμε να δούμε την εφαρμογή, η οποία είναι αδιαπραγμάτευτηπροϋπόθεση. Η εκπλήρωση των κριτηρίων παρακολουθείται από την Ε.Ε.– και άρα και από εμάς – με προσοχή, όπως γίνεται για όλα τα κράτη. Στην πορεία θα κριθεί απ’ την ίδια την Ένωση η πρόοδος της ενταξιακής προσπάθειας της Τουρκίας.
Κι εάν μέχρι το τέλος του 2006 τα κριτήρια αυτά δεν εκπληρωθούν η ελληνική κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει τα όπλα που έχει για να την αναγκάσει να συμμορφωθεί;
Όταν έρθει η ώρα, ξέρουμε πολύ καλά τι θα κάνουμε σε κάθε περίπτωση…
Άκουσα να λέει πολύ καλά λόγια για σας ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά δεν άκουσα να μιλάτε εσείς για τον κ. Παπαδόπουλο…
Είναι αλήθεια ότι δεν έχω συνεργαστεί με τον Πρόεδρο κ. Παπαδόπουλο, διότι δεν είχα καμία αρμοδιότητα για να συνεργαστώ μαζί του. Είναι όμως επίσης αλήθεια ότι τον γνωρίζω εδώ και πάρα πολλά χρόνια και σε κάθε επίσκεψή μου στην Κύπρο τον επισκεπτόμουν και άκουγα τις απόψεις του για τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Το σύνολο του ελληνισμού επιθυμεί να βρεθεί επιτέλους μια λύση βιώσιμη και λειτουργική στην εξαιρετικά ταλαιπωρημένη Μεγαλόνησο. Τώρα, πιστεύω ότι η συνεργασία μου με τον Πρόεδρο θα είναι και γόνιμη και εποικοδομητική.
Θα συναντηθείτε εντός του Μαρτίου, όταν έρθει στην Αθήνα…
Μα ήταν μέσα στις προθέσεις μου και για συμβολικούς αλλά και για ουσιαστικούς λόγους, να κάνω το πρώτο μου ταξίδι στην Κύπρο. Τελικώς ήρθαν έτσι τα πράγματα που ο πρώτος Υπουργός Εξωτερικών που δέχθηκα ήταν ο κ. Ιακώβου και ο Πρόεδρος κ. Παπαδόπουλος έχει ήδη αναγγείλει την επίσκεψή του στην Αθήνα. Έτσι, η πρώτη συνάντηση θα γίνει στην Αθήνα.
Αναρωτιέμαι όταν θα τον δείτε, εάν θα θελήσετε να αιτιολογήσετε τις σκληρές εκφράσεις που έχει χρησιμοποιήσει την περίοδο του δημοψηφίσματος ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.
Έχω δει πολλές φορές έκτοτε τον κ. Παπαδόπουλο. Δεν θέλω να δικαιολογήσώ κανέναν για τις δικές του εκφράσεις, ούτε τον πατέρα μου, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ο Μητσοτάκης έχει μια μακρά πολιτική πορεία και έχει τις απόψεις του. Ο κ. Παπαδόπουλος έχει μια σχεδόν εξίσου μακρά πορεία. Το ζητούμενο αυτή τη στιγμή δεν είναι οι όποιες πολιτικές αντιλήψεις υπήρξαν. Το ζητούμενο είναι η καλή και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου και αποτελέσματα.
Εσείς προγραμματίζετε επίσκεψή σας στη Λευκωσία παρόλα αυτά;
Βεβαίως. Αμέσως μόλις περάσει το άτυπο Συμβούλιο Κορυφής, είναι μέσα στις προθέσεις μου να συνεννοηθούμε με την Κυπριακή ηγεσία ώστε να βρεθεί ημερομηνία για να πάω στην Κύπρο.
Σας άκουσα να λέτε την περασμένη εβδομάδα ότι το σχέδιο Ανάν τελείωσε, το σχέδιο Ανάν είναι ιστορία. Δεν ακούγεται και τόσο αισιόδοξο αυτό ενόψει της συνάντησης που θα έχει ο κ. Παπαδόπουλος με τον Γ.Γ. του ΟΗΕ και αναρωτιέμαι πως εσείς θα περιγράφατε μια πρόταση η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την επίλυση του Κυπριακού.
Όταν είπα ότι το σχέδιο Ανάν είναι ιστορία, προσέθεσα και μια άλλη φράση. Το σχέδιο Ανάν, έτσι όπως ετέθη στην κρίση των δυο Κοινοτήτων απερρίφθη από τον Κυπριακό λαό. Αυτό το σχέδιο λοιπόν, είναι ιστορία. Ο,τιδήποτε καινούργιο υπάρξει, θα έχει ως βάση, τη νέα κατάσταση η οποία έχει διαμορφωθεί στην Κύπρο. Και ποια είναι αυτή; Ότι η Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε. Έχει δηλαδή ήδη ένα σημαντικό χρονικό διάστημα ευρωπαϊκή εμπειρία και ευρωπαϊκή πολιτική. Υπάρχουν, βεβαίως, τα ψηφίσματα του Ο.Η.Ε. Θα ληφθούν επίσης υπ’ όψιν και η δέσμη ιδεών του σχεδίου Ανάν. Αυτά τα τρία, αθροισμένα μαζί μπορεί να είναι η βάση, μιας νέας πρότασης, η οποία θα τεθεί χωρίς χρονοδιαγράμματα ασφυκτικά – και με σοβαρή και καλή προετοιμασία – στην κρίση των δυο κοινοτήτων, ως μια συμφωνημένη λύση. Επειδή δεν αντέχουμε δεύτερη αποτυχία, πρέπει να το προετοιμάσουμε πάρα πολύ καλά. Και ό,τι προετοιμαστεί, πρέπει να είναι ένα τέτοιου είδους σχέδιο που να το δέχονται και οι δύο Κοινότητες. Συμφωνημένες λύσεις ερήμην του λαού δεν υπάρχουν.
Να προετοιμαστεί από ποιον κυρία Μπακογιάννη; Μόνο από τον ΟΗΕ ή από την Ε.Ε. αφού πια είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορά δύο χώρες μέλη της ΕΕ και μια χώρα η οποία επιθυμεί να μπει στην ΕΕ;
Όταν μιλούσαμε παλαιότερα για την λύση του Κυπριακού, η Κύπρος δεν ήταν στην ΕΕ. Η Κύπρος μέσα στην ΕΕ έχει τελείως διαφορετικές λειτουργίες και ανάγκες. Όταν λοιπόν μιλάμε για λειτουργική λύση του Κυπριακού, δεν μιλάμε για λειτουργική λύση μόνο στο επίπεδο το εσωτερικό, δηλαδή της εσωτερικής διακυβέρνησης της Κύπρου, αλλά μιλάμε και για λειτουργική λύση στο πλαίσιο της ΕΕ. Πάνω απ’ όλα η πραγματικότητα υποχρεώνει την όποια διαπραγματευτική προσπάθεια να λάβει υπόψη της το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ. Και πάλι ο ΟΗΕ θα κάνει την πρόταση. Μια νέα πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών αναμένουμε. Αλλά αυτή η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, δεν μπορεί να μη λάβει υπόψη της αυτά που σας ανέφερα.
Από όλα όσα κουβεντιάζουμε μέχρι τώρα, αποδεικνύεται αυτό που έχετε πει από την πρώτη στιγμή. Ότι η πολιτική του Υπουργείου Εξωτερικών δεν αλλάζει…
Σε καμία σοβαρή χώρα δεν αλλάζει η εξωτερική πολιτική μόνον από τους Υπουργούς. Υπάρχει μακροπρόθεσμη στρατηγική, και, από κει και πέρα, γίνονται και τακτικές κινήσεις. Κάθε Υπουργός εξωτερικών αφήνει φυσικά και το στίγμα του.
Δεν αλλάζει τίποτα ούτε στην επικοινωνιακή διαχείριση της εξωτερικής μας πολιτικής;
Δεν είπα ότι δεν αλλάζει τίποτα. Είπα ότι κάθε υπουργός, αφήνει το στίγμα του. Με την ανάληψη των καθηκόντων μου, εκατοντάδες Μέσα Ενημέρωσης απ’ όλο τον κόσμο δημοσίευσαν την είδηση ότι το Υπουργείο Εξωτερικών αναλαμβάνει μια γυναίκα, η Δήμαρχος της πόλης που διοργάνωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αυτό είναι ένα πρόσθετο όπλο, κατά τη γνώμη μου, στην πολιτική. Η εξωτερική πολιτική ασκείται από πολιτικούς στις Δημοκρατίες. Κατηγορήθηκα ότι με υποδέχθηκαν φιλικά τα μέσα ενημέρωσης! Μα είναι όπλο της Ελλάδας ότι με δεχθήκανε φιλικά. Διαβάζοντας πάντως κάποιες αναλύσεις και σχόλια, δεν δυσκολεύεται κανείς να διακρίνει και έναν λανθάνοντα μισογυνισμό. Είναι κάτι καινούργιο για την Ελλάδα το να εμπιστεύεται ο πρωθυπουργός της χώρας σε μια γυναίκα το Υπουργείο Εξωτερικών. Αλλά, τι να κάνουμε, υπάρχουν και στην Ελλάδα γυναίκες πολιτικοί οι οποίες μπορούν να διαχειριστούν και τα δυσκολότερα θέματα.
Αν ήσαστε εσείς πρωθυπουργός και ένα στέλεχος σας, σας ζητούσε επίμονα ένα συγκεκριμένο υπουργείο. Θα του το δίνατε;
Θα του το έδινα αν ήταν κατάλληλος γι’ αυτό και αν, φυσικά, επληρούντο και οι λοιπές προϋποθέσεις για να γίνει κανείς υπουργός.
Δεν θεωρείτε δηλαδή ότι ο πρωθυπουργός έπληξε την δική του εικόνα σεβόμενος την δική σας επιθυμία;
Πρώτα απ όλα εμένα δε με έχετε ακούσει ποτέ να εκφράζω επιθυμία για το υπουργείο Εξωτερικών. Ποτέ. Θα μου επιτρέψετε δε, τις συζητήσεις τις οποίες έχω διαχρονικώς κάνει με τον πρωθυπουργός να μην τις κοινοποιήσω. Όσοι, πάντως, πιστεύουν ότι ζητούσα επίμονα μόνον υπουργείο από τον πρωθυπουργό νομίζω ότι αδικούν τόσο εμένα, όσο και τον πρωθυπουργό.
Σας άκουσα να λέτε ήδη ότι θα συνεχίσετε να διατυπώνετε την άποψή σας αλλά ότι θα σέβεστε και τις συλλογικές αποφάσεις που λαμβάνονται από την κυβέρνηση. Όταν όμως από τις απόψεις σας προκαλούνται κάποιες τριβές, κάποιο πολιτικό κόστος, μήπως αυτό θα είναι ένα κίνητρο να πάψετε να τις διατυπώνετε δημοσίως; Μήπως δηλαδή κάποιες ενστάσεις θα αρχίσετε να τις κρύβετε πια κάτω από το χαλί της κυβερνητικής επιτροπής ;
Θα μου επιτρέψετε να πω ότι έχουν επικρατήσει ορισμένες διαστροφικές αντιλήψεις. Πιστεύει κανείς ότι μαζεύονται κάποιοι άνθρωποι σε ένα συλλογικό όργανο για να είναι μουγκοί; Τότε δεν υπάρχει λόγος να υπάρχει. Συλλογικό όργανο σημαίνει εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων, έτσι ώστε το όργανο αυτό να είναι αποτελεσματικό.
Νομιζω ότι βρήκαμε επιτέλους μια διαφορά στην τακτική που ακολουθούσε ο κ. Μολυβιάτης από την τακτική που ακολουθείτε εσείς. Θα συνεχίσετε να μιλάτε για όλα τα θέματα της επικαιρότητας, ενώ ο ίδιος επέλεγε να μιλήσει μόνο για τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής.
Εγώ είμαι πολιτικός, ο κ. Μολυβιάτης είναι ένας σεβαστός διπλωμάτης, ένας άνθρωπος με μεγάλη εμπειρία, ένας πολύτιμος συντελεστής της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής διαχρονικά. Από κει και πέρα όμως εγώ πολιτεύομαι. Δίνω τη μάχη μου ως πολιτικός, για τη χώρα μου, για την παράταξη και βεβαίως σήμερα για την κυβέρνηση. Άρα, θα ήταν τουλάχιστον οξύμωρο να περιμένει κανείς ότι επειδή έγινα υπουργός, σταματάω να στηρίζω το συνολικό κυβερνητικό έργο, είτε επικοινωνιακά, είτε επί της ουσίας. Και σε τελευταία ανάλυση να σας πω κάτι; Εγώ θα δώσω λογαριασμό στους πολίτες, οι οποίοι με εξέλεξαν. Στους πολίτες από τους οποίους θα ζητήσω ξανά την ψήφο τους, την εμπιστοσύνη τους.
Πιστεύετε ότι η υπόθεση αφορούσε μόνο τον αρμόδιο Υπουργό; Μου έκανε εντύπωση η απουσία, η ηχηρή απουσία όλων των στελεχών, όλων των κορυφαίων υπουργών για να υπερασπιστούν την κυβερνητική πολιτική.
Ομολογώ ότι δεν το πρόσεξα. Ήταν απ’ τις λίγες μέρες που δεν είδα δελτία ειδήσεων και δεν ξέρω εάν συνέβη. Πάντως εγώ παγίως υποστηρίζω ότι τα κυβερνητικά στελέχη, όπως σας είπα πριν, υπερασπίζονται το σύνολο της κυβερνητικής πολιτικής.
Παρακολουθείτε φαντάζομαι κι εσείς όπως και όλη η κοινή γνώμη την υπόθεση των υποκλοπών. Ποιο είναι το συμπέρασμα που έχετε βγάλει;
Θα ευχόμουν να είχα βγάλει συμπέρασμα. Νομίζω ότι είναι μια πολύ δύσκολη ιστορία, μια ιστορία που ενοχλεί τον ελληνικό λαό όσο και τον πολιτικό κόσμο της χώρας. Είναι μια σοβαρότατη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θύμα αυτών των υποκλοπών είναι βεβαίως η ίδια η κυβέρνηση. Αυτό είναι μια καινούργια εμπειρία. Δεν συμβαίνει συχνά, να είναι θύμα υποκλοπών μια κυβέρνηση.
Αν τους επόμενους μήνες δεν συναντηθείτε με την κυρία Ράις, θα δικαιούμαι να συμπεράνω ότι πράγματι έχουν διαταραχθεί οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις;
Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα και ο κ. Μολυβιάτης το εξήγησε από την πρώτη στιγμή με πολύ σαφή τρόπο. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει πολλά θέματα. Ας μη κατασκευάζουμε κι άλλα. Με την κυρία Ράις μιλήσαμε στο τηλέφωνο, είπαμε ότι θα τα πούμε και ίσως υπάρξει, στο περιθώριο του συμβουλίου του ΝΑΤΟ, συνάντηση.