Αξιότιμα μέλη του Κογκρέσου,
Με μεγάλη μου χαρά βρίσκομαι απόψε εδώ, στην καρδιά της Αμερικανικής Δημοκρατίας. Θεωρώ επίσης μεγάλη τιμή το ότι μου δίνεται η ευκαιρία να σας συναντήσω σε αυτήν την θαυμάσια αίθουσα, την Αίθουσα Ακροάσεων της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Βουλής, της οποίας η σημασία είναι ιδιαίτερη για εμάς τους Έλληνες. Από αυτήν την αίθουσα, ακούστηκε η φωνή του αμερικανικού λαού να υποστηρίζει τον αγώνα μας για ελευθερία και δημοκρατία τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας στην Ελλάδα. Τα χρόνια εκείνα για όσους ζούσαν στην εξορία, όπως η οικογένειά μου, η φωνή αυτή ήταν σημαντική πηγή ηθικής υποστήριξης αλλά και αισιοδοξίας για το μέλλον.
Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ παραμένουν επί εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα στρατηγικοί και ιδεολογικοί εταίροι. Οι πατέρες του αμερικανικού έθνους εμπνεύσθηκαν από τα ελληνικά ιδεώδη και, με τη σειρά της, η Αμερικανική Επανάσταση ενέπνευσε την Ελληνική επανάσταση μερικά χρόνια αργότερα.
Σταθήκαμε πάντα μαζί υποστηρικτές της ελευθερίας. Καθ’ όλον τον εικοστό αιώνα η Ελλάδα ήταν μία από τις τρεις μόνον χώρες του κόσμου, πέραν της πρώην Βρετανικής Αυτοκρατορίας, που συντάχθηκε με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε κάθε μείζονα διεθνή σύγκρουση. Σήμερα, εξακολουθούμε να προσπαθούμε μαζί για μία σταθερή και ευημερούσα Νοτιοανατολική Ευρώπη και συνεργαζόμαστε στενά για την αντιμετώπιση σχεδόν κάθε μείζονος διεθνούς παγκόσμιας πρόκλησης, από το Αφγανιστάν έως φυσικές καταστροφές. Είμαστε στενοί σύμμαχοι και το πεδίο της συνεργασίας μας είναι σημαντικό και στον οικονομικό τομέα. Η Ελλάδα είναι ένας φυσικός στρατηγικός εταίρος αυτής της μεγάλης χώρας: είναι η μεγαλύτερη οικονομία στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και διαθέτει το μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο.
Η χώρα μας κατέχει προνομιούχο γεωστρατηγική θέση στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, γεγονός που αποτελεί πρόσκληση για στρατηγικούς και οικονομικούς σχεδιαστές να συνάψουν καρποφόρες συνεργασίες με αυτήν. Την περίοδο αυτή συνεργαζόμαστε εντατικά με τις ΗΠΑ για να διευρύνουμε σημαντικά τη συνεργασία μας σε όλους τους τομείς.
Η παροχή υποστήριξης από μέρους του Κογκρέσου για τα ελληνικά ζητήματα συνεχίζεται μέχρι σήμερα και, για αυτό, θα ήθελα να σας εκφράσω τις ειλικρινείς μου ευχαριστίες. Γνωρίζω ότι μία πολυάριθμη ομάδα αντιπροσώπων έχει σχηματίσει, εδώ και αρκετά χρόνια, το «Hellenic Caucus» ,το οποίο είναι πολύ ενεργό και πρόθυμο να προσφέρει τη συνδρομή του. Θα ήθελα να εκφράσω τη βαθύτατη εκτίμηση για την υποστήριξή τους. Θα ήθελα επίσης να σας ευχαριστήσω για όλες τις αποφάσεις που αφορούν την ειρηνική και δίκαιη επίλυση του Κυπριακού, τη σταθερότητα στο Αιγαίο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την απρόσκοπτη λειτουργία του Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη. Είμαι εξάλλου ευγνώμων για την αλληλογραφία που έχετε ανταλλάξει με την αμερικανική Κυβέρνηση σχετικά με αυτά τα ζητήματα.
Αξιότιμα Μέλη του Κογκρέσου,
Δράττομαι της σημερινής ευκαιρίας για να στρέψω για λίγο την προσοχή σας σε ορισμένα ζητήματα που θεωρούμε υψίστης σημασίας. Τα ζητήματα αυτά ενδέχεται να διαφοροποιούνται ως προς τις γεωγραφικές τους παραμέτρους και το πεδίο τους, έχουν ωστόσο ένα κοινό σημείο: αφορούν όλα την προαγωγή της ειρήνης, της σταθερότητας και την ευημερίας.
Ας ξεκινήσω με την κρίση στη Μέση Ανατολή, ένα μέρος του κόσμου που μας απασχολεί όλους. Θα ήθελα κατ’ αρχάς να πω ότι η Ελλάδα συμμερίζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες το όραμα για εξάπλωση της ελευθερίας, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτήν, την ιστορικής σημασίας για τη χώρα μου, περιοχή. Είναι γεγονός ότι συν τω χρόνω η Ελλάδα έχει καταφέρει να οικοδομήσει αξιόπιστους δεσμούς με το Ισραήλ, τους Παλαιστινίους και τον αραβικό κόσμο εν γένει. Το αποτέλεσμα είναι ότι διατηρούμε στενές σχέσεις με όλες τις χώρες και τους λαούς της περιοχής.
Θεωρούμε ότι αποτελεί δικαίωμα τόσο των Ισραηλινών όσο και των Παλαιστινίων να διαβιούν σε ξεχωριστά κράτη με ασφαλή σύνορα, τα οποία θα πρέπει να είναι σαφώς αναγνωρισμένα. Θεωρώ επίσης ότι η ειρηνευτική διαδικασία, η οποία έχει ως στόχο την επίλυση των προβλημάτων μεταξύ Ισραηλινών και Αράβων θα πρέπει να αναβιώσει.
Η Ελλάδα, ως Πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Σεπτέμβριο, εργάστηκε σκληρά για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή. Οι προσπάθειές μας, και ομολογώ ότι είναι υπερήφανη για αυτό, κορυφώθηκαν σε μία έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας σε υπουργικό επίπεδο – την πρώτη του είδους της εδώ και πάνω από 22 χρόνια – όπου είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε την Αραβοϊσραηλινή σύγκρουση γενικότερα και ειδικότερα το Παλαιστινιακό.
Η Νοτιοανατολική Ευρώπη είναι μία ακόμα περιοχή εξαιρετικά υψηλού στρατηγικού, πολιτικού και οικονομικού ενδιαφέροντος για μας. Είναι επίσης μία περιοχή στην οποία η Ελλάδα παίζει κεντρικό ρόλο. Τα Βαλκάνια έχουν συχνά χαρακτηριστεί ως περιοχή υπό Ευρωπαϊκή επιρροή – ως «η πίσω αυλή της ΕΕ».
Και όμως, τα Βαλκάνια και η Νοτιοανατολική Ευρώπη γενικότερα, είναι μία περιοχή όπου ΕΕ και ΗΠΑ εργάζονται δίπλα η μία στην άλλη, αλληλοσυμπληρώνοντας και έχοντας και αμφότεροι ένα κοινό όραμα για το μέλλον της περιοχής.
Ο στρατηγικός στόχος της Ελλάδας στα Βαλκάνια είναι να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για σταθερότητα, για εύρυθμη λειτουργία δημοκρατικών διαδικασιών και θεσμών, για διακρατική συνεργασία, για ανάπτυξη και ευημερία, καθώς και για την πλήρωση των πολιτικών κριτηρίων, τα οποία θα επιτρέψουν σε όλες τις βαλκανικές χώρες να γίνουν τελικά μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Πράγματι, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η προοπτική της ένταξης στην ΕΕ αποτελούν τον μοναδικό ισχυρότατο μηχανισμό ήπιας δύναμης που θα ωθήσει αυτές οι χώρες σε μεταρρυθμίσεις, στην παγίωση της δημοκρατίας και στην οικοδόμηση πιο αποτελεσματικών θεσμών, συμβατών με τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές και πρότυπα. Θα ήθελα να επισύρω την προσοχή σας ιδιαιτέρως στην περίπτωση του Κοσόβου, το οποίο βρίσκεται, και θα συνεχίσει να βρίσκεται, στα πρωτοσέλιδα, καθώς επαναπροσδιορίζεται.
Όσον αφορά το Κόσοβο, είναι ανάγκη να προνοήσουμε για μία λύση επωφελή για όλους· μία διαρκή και βιώσιμη λύση, η οποία θα έχει την υποστήριξη ή τουλάχιστον τη συναίνεση, τόσο του Βελιγραδίου όσο και της Πρίστινα. Επιθυμούμε να δούμε μία λύση στο Κόσοβο η οποία θα βασίζεται στη θεμελιώδη αρχή του σεβασμού της διαφορετικότητας.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Τουρκία, η μεγαλύτερη χώρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως είναι φυσικό, μας απασχολεί επίσης. Οι διμερείς μας σχέσεις με την Τουρκία έχουν εισέλθει σε νέα τροχιά τα τελευταία χρόνια. Η συνεργασία καλύπτει ένα μεγάλο εύρος τομέων, διευρύνεται σταθερά και συμβάλλει στη βελτίωση του πολιτικού κλίματος μεταξύ των δύο χωρών.
Ωστόσο, η στρατιωτική δραστηριότητα της Τουρκίας στο Αιγαίο, αποτελεί αιτία σοβαρής ανησυχίας για την Ελλάδα και δυσχεραίνει τις προσπάθειες μας να ακολουθήσουμε πολιτική προσέγγισης.
Ένα επιπλέον αγκάθι στις σχέσεις μας, και φυσικά και στις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, είναι η στάση της χώρας προς το Ελληνορθόδοξο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως. Παρά το γεγονός ότι ο Πατριάρχης είναι ο πνευματικός ηγέτης 300 εκατομμυρίων Ορθοδόξων Χριστιανών στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε όλον τον κόσμο, η τουρκική κυβέρνηση αρνείται να αναγνωρίσει τον Οικουμενικό χαρακτήρα και τα ιστορικά δικαιώματα του Πατριαρχείου ως Κεφαλής των Ορθοδόξων Χριστιανών παγκοσμίως και όχι απλά ως μία τοπικής Αρχιεπισκοπής. Το γεγονός αυτό θέτει μια σειρά σοβαρότατων προβλημάτων που συνδέονται με την εκλογή του Πατριάρχη, την εκπαίδευση Ορθόδοξων κληρικών και άλλα.
Για το λόγο αυτό είναι θέμα υψίστης σημασίας να πειστεί η Τουρκία να προχωρήσει σε μεταρρύθμιση των πολιτικών της αποδεχόμενη τη διεθνή αναγνώριση και την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αναγνωρίζοντας το δικαίωμά του να εκπαιδεύει τους κληρικούς του ανεξαρτήτως εθνικότητας καθώς και τα ιδιοκτησιακά του δικαιώματα. Θα πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί το θέμα της επαναλειτουργίας της Εκκλησιαστικής Σχολής της Χάλκης, το οποία έχει την υποστήριξη και των δύο κομμάτων στις ΗΠΑ.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο σεβασμός του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των δικαιωμάτων του είναι προς όφελος της ίδιας της Τουρκίας. Θα συμβάλει ώστε να καταδειχθεί η Τουρκία ως χώρα που προστατεύει τη θρησκευτική ελευθερία αλλά και η σημασία της Τουρκίας ως η χώρα στην οποία εδρεύει η δεύτερη σε μέγεθος χριστιανική εκκλησία.
Από πλευράς μας, επαναδιακηρύσσουμε την πολιτική μας βούληση να εργαστούμε προς την κατεύθυνση της εδραίωσης σχέσεων φιλίας και συνεργασίας με την Τουρκία επί τη βάσει του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας. Η Ελλάδα υποστηρίζει ενεργά τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας. Πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή της προοπτική θα συμβάλει στη ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής. Ωστόσο, είναι πλέον καιρός να αποδείξει η Τουρκία εμπράκτως ότι έχει τη δυνατότητα και ότι όντως προτίθεται να συμμορφωθεί με το θεσμικό, πολιτικό και οικονομικό κεκτημένο της ΕΕ. Αισιοδοξούμε ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να ανταποκριθεί πλήρως στα κριτήρια και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή της προοπτική. Πρόκειται για απαραίτητη προϋπόθεση την οποία έχουν κληθεί να εκπληρώσουν όλες οι υποψήφιες προς ένταξη στην Ε.Ε. χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Τέλος, το σημαντικό θέμα της Κύπρου που είναι φύσει συνδεδεμένο με τις σχέσεις μας με την Τουρκία, ενώ διατηρεί σαφώς ανεξάρτητο χαρακτήρα. Η κυβέρνησή μας εμμένει στην αταλάντευτη προσήλωσή της στην επίτευξη μια δίκαιης και βιώσιμης λύσης για την επανένωση της Κύπρου.
Οι αρχές οι οποίες θα πρέπει να οδηγούν τα βήματά μας ενόσω αναζητούμε μία δίκαιη, λειτουργική και βιώσιμη λύση είναι προφανείς: να ληφθούν πλήρως υπόψη το έργο που έχει πραγματοποιηθεί από τον ΟΗΕ, το διεθνές δίκαιο και όλες οι σχετικές Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τέλος, επίσης σημαντικό, το κοινοτικό κεκτημένο· δε μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η Κύπρος είναι πλέον πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι πρόκειται να ζήσουν εντός του Ευρωπαϊκού πλαισίου.
Όλες οι πρωτοβουλίες που παγιώνουν τη διχοτόμηση της νήσου, οδηγώντας στην πολιτική αναβάθμιση του παράνομου καθεστώτος στη βόρεια κατεχόμενη Κύπρο, δε συνάδουν με τις προσπάθειες επανένωσης. Η άποψή μας είναι ότι προετοιμασία της όποιας νέας πρωτοβουλίας θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική, ώστε να διασφαλίζει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας. Τελικός μας στόχος είναι να επιτευχθεί μία λύση η οποία θα έχει τη συμφωνία και των δύο μερών και οπωσδήποτε δε θα είναι προϊόν επιβολής.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Ελλάδα αποτελεί, πιστεύω, πόλο σταθερότητας, ειρήνης και ανάπτυξης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Όντας η μόνη χώρα μέλος τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και του ΝΑΤΟ στην περιοχή, συμμετέχουμε ενεργά στην παγίωση της δημοκρατίας, της ειρήνης και της σταθερότητας, του κράτους δικαίου καθώς και στην προαγωγή της οικονομικής ευημερίας σε όλη την περιοχή.
Σήμερα, στέκουμε ενωμένοι στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, στις ποικίλες μορφές που αυτός παίρνει. Ενδέχεται κάποιες στιγμές να προσεγγίζουμε τον πόλεμο αυτό διαφορετικά, ωστόσο στο τέλος έχουμε έναν κοινό σκοπό: την ελευθερία και το δικαίωμα να ζούμε σε συνθήκες ειρήνης. Στην Ελλάδα έχουμε διανύσει μεγάλη απόσταση στην καταπολέμηση της εσωτερικής τρομοκρατίας. Στη μάχη αυτή, η Ελλάδα προχώρησε σε σαρωτικές δράσεις τόσο σε σχέση με την εξάλειψη εσωτερικών δικτύων τρομοκρατών όσο και σε σχέση με την παροχή ευρείας συνδρομής στα διάφορα μέτωπα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Είμαστε σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών και, κυρίως, θεωρούμε ότι είμαστε πολύτιμοι σύμμαχοι.
Για αυτό το λόγο, είναι υψίστης σημασίας για την ελληνική κυβέρνηση η συμμετοχή της Ελλάδας στο Πρόγραμμα Απαλλαγής από Θεώρηση Εισόδου, το οποίο επιτρέπει σε πολίτες από 27 χώρες να επισκέπτονται τις Ηνωμένες Πολιτείες ως τουρίστες χωρίς θεώρηση εισόδου.
Είναι ειλικρινής μας πεποίθηση ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στο Πρόγραμμα αυτό θα αποτελέσει τον ελλείποντα κρίκο σε μία ήδη πολυσχιδή διμερή σχέση. Η συμμετοχή στο Πρόγραμμα Απαλλαγής από Θεώρηση θα ενισχύσει και θα παγιώσει τη σύμπραξη για την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών με μία χώρα, παλαιό φίλο και σύμμαχο. Θα διευκολύνει τα βραχυπρόθεσμα επαγγελματικά ταξίδια και θα προωθήσει τον τουρισμό ανάμεσα στις δύο χώρες. Επιπλέον, θα αποτελέσει πηγή υπερηφάνειας για εκατομμύρια Αμερικανούς ελληνικής καταγωγής, διευκολύνοντάς τους να υποδεχτούν τους Έλληνες συγγενείς του στις ΗΠΑ χωρίς δυσκολίες και ειδικότερα χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.
Αξιότιμα μέλη του Κογκρέσου,
Όπως διαπιστώνετε από τη συνοπτική μου παρουσίαση, θεωρούμε την Ελλάδα νευραλγικό παίκτη, νευραλγικό σύμμαχο και παλαιό φίλο των Ηνωμένων Πολιτειών. Εμμένουμε με σταθερότητα και αποφασιστικότητα σε βαθιά ριζωμένες αρχές και πεποιθήσεις, υπερασπίζοντας τις ιδέες μας και κάνοντας τα μέγιστα για να προωθήσουμε τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, την ευημερία και την ελευθερία. Συντασσόμεθα με το Ευρωπαίους εταίρους μας στις προσπάθειες να φέρουμε στον κόσμο περισσότερη ευημερία, κοινωνική δικαιοσύνη και ασφάλεια.
Σας ευχαριστώ.