Συνέντευξη στον Μπ. Κατσουλή
Είναι αναμφίβολα η σιδηρά κυρία στην πολιτική σκηνή της χώρας τα τελευταία χρόνια. Όχι πως πρόκειται για τη Θάτσερ της Ελλάδας – αν και κανείς δεν γνωρίζει τι μπορεί να επιφυλάσσει το μέλλον- αλλά για την υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη
Η οποία από το 1989, όταν εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής, μέχρι σήμερα έχει καταγράψει μια αξιοθαύμαστη πορεία ως πολιτικός. Μια γυναίκα η οποία από που και εάν πέρασε λειτούργησε με μοναδικό κριτήριο την προσφορά για την πατρίδα. Αυτό έχει καταγραφεί στη συνείδηση των Ελλήνων, αλλά ειδικότερα στους κόλπους των πολιτών της Αθήνας, οι οποίοι την γνώρισαν ως δήμαρχο της πόλης και αναμένεται να της δώσουν πάλι την πρωτιά στις επικείμενες εκλογές. Όπως έκαναν στις βουλευτικές εκλογές του 1996 και του 2000, αλλά και στις 26 Οκτωβρίου του 2002, όταν εξελέγη δήμαρχος Αθηναίων με ποσοστό 60,6%.
Για όλους αυτούς τους λόγους και για άλλους πολλούς ακόμα, πέρυσι τον Σεπτέμβρη το περιοδικό Forbesτην συμπεριέλαβε στη λίστα με τις 100 ισχυρότερες γυναίκες του πλανήτη.
Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με τις εκλογές του 1996 και αυτές της ερχόμενης Κυριακής; Και γιατί το ποσοστό συσπείρωσης των δυο μεγάλων κομμάτων σας καθιστά ιδιαίτερα αισιόδοξη;
Κάθε εκλογική αναμέτρηση είναι μοναδική και έχει δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Σ΄ αυτή την εκλογή το διακύβευμαείναι αν οι Έλληνες θα επιλέξουν την απρόσκοπτη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη ο τόπος η θα γυρίσουμε πίσω στο παρελθόν. Η Ν.Δ. θέλει νωπή εντολή από το λαό για να προχωρήσει το μεταρρυθμιστικό έργο που ξεκίνησε και υλοποιείται τα τελευταία 3,5 χρόνια. Ένα έργο που θα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Όμως, αντί για αυτό, επέδειξαν ατολμία και αναβλητικότητα, σπρώχνοντας «κάτω από το χαλί» πολλά και δύσκολα ζητήματα. Γι αυτό τώρα τρέχουμε να κάνουμε μαραθώνιο σε χρόνους κατοσταριού και μάλιστα με εμπόδια…
Ως υπουργός Εξωτερικών ποιος ακριβώς ήταν ο ρόλος σας τις ημέρες των πρόσφατων καταστροφικών πυρκαγιών, σε σχέση κυρίως με την Ε.Ε.;
Η δική μου δραστηριότητα επικεντρώθηκε στο να έρθει σημαντική και ουσιαστικήβοήθεια και αεροπορικές δυνάμεις πυρόσβεσης οι οποίες να βοηθήσουν τις δύσκολες ώρες τους Έλληνες πιλότους. Ήταν μια δύσκολη προσπάθεια που είχε όμως θετικό αποτέλεσμα. Είμαι περήφανη και ευγνώμων, το έχω πει πολλές φορές δημοσίως, για το πνεύμα αλληλεγγύης, ιδίως στο πλαίσιο της Ε.Ε., που είδαμε ως χώρα. Ακόμα και πυρόπληκτα κράτη, που ήξεραν από πρώτο χέρι τις δυσκολίες, μας συμπαραστάθηκαν. Η εμπειρία από τις φωτιές, σε όλη τη Μεσόγειο φέτος αλλά και από τις πλημμύρες στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενίσχυσαν την αντίληψη –που είναι θέση και πρωτοβουλία μας- για ενισχυμένη ευρωπαϊκή συνεργασία στο πεδίο των φυσικών καταστροφών. Μια πρωτοβουλία για την δημιουργία μιας κοινής δύναμης όλων των κρατών μελών στη λογική μιας ευρωπαϊκής ΕΜΑΚ, η οποία θα είναι σε θέση να αντιδρά ταχύτατα και αποτελεσματικά.
Ως εξέχουσα προσωπικότητα και της τοπικής αυτοδιοίκησης συνιστά «ασύμμετρη απειλή» για τη χώρα το έλλειμμα των τοπικών δημοτικών και νομαρχιακών αρχών στην κατεύθυνση της πρόληψης πυρκαγιών;
Η ώρα του απολογισμού για ό,τι συνέβη με τις καταστροφικές πυρκαγιές δεν έχει φτάσει ακόμα. Αναμφισβήτητα όμως, και αυτό ισχύει γενικότερα, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τη διαχείριση κρίσεων. Είδα τοπικούς παράγοντες οργανωμένους και ψύχραιμους. Είδα και κάποιους πελαγωμένους. Ορισμένοι, λίγοι ευτυχώς, δεν ξέφυγαν και από τη λογική της κομματικής σκοπιμότητας. Όπως και να έχει, τόσο οι τοπικοί άρχοντες, όσο και οι πολίτες που τους επιλέγουν, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν το ρόλο και την ευθύνη τους. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η κυβέρνηση, και κάθε κυβέρνηση, εξαιρείται. Οφείλουμε να δούμε με μεγάλη προσοχή ξανά το διοικητικό χάρτη της χώρας. Έχω πει πολλές φορές ότι χρειάζεται μια νέα διοικητική διάρθρωση. Το κράτος που οικοδομήσαμε μετά την μεταπολίτευση έφτασε στα όρια του. Η πρώτη μεγάλη μεταρρύθμιση της νέας εποχής είναι η διοικητική αναδιάρθρωση και ανασυγκρότηση μεένα νέο Καποδίστρια για να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση του πολίτη με την πολιτεία σε όλα τα επίπεδα.Εμείς, πιστεύοντας στη δύναμη και την ουσία της αυτοδιοίκησης, μεριμνήσαμε ώστε το μεγαλύτερο μέρος του Δ ΚΠΣ, το 80%, να κατευθυνθεί στην Ελληνική περιφέρεια. Είναι πολύ σημαντική η πρόκληση και η ευθύνη. Θα κριθούν πολλά στο μέλλον από αυτό. Τα κονδύλια δεν επαρκούν πάντα και για τα πάντα. Γι αυτό υπάρχουν και οι προτεραιότητες. Άλλος επιλέγει να φτιάξει ένα νέο δημαρχιακό μέγαρο και άλλος, λ.χ., να ανανεώσει το στόλο της καθαριότητας. Η έμφαση στην πρόληψη είναι και ζήτημα προτεραιότητας.
Ο σύζυγός σας κ. Ισίδωρος Κούβελος, πρόεδρος της Επιτροπής Διεκδίκησης των Μεσογειακών Αγώνων του 2013, σας «πιέζει» ώστε μέσω επαφών σας με τους ομολόγους σας υπουργούς των μεσογειακών χωρών να εξασφαλιστούν ψήφοι υπέρ της Ελλάδας;
Ο Ισίδωρος τρέχει προς κάθε κατεύθυνση, και αξιοποιεί όλες τις δυνατότητες και ευκαιρίες. Απλώς θα προσθέσω πως με την εμπειρία που απέκτησα από την ολυμπιακή προετοιμασία της Αθήναςαυτός είναι ένας σκοπός που και η ίδια υποστηρίζω με θέρμη. Έχοντας ζήσει από κοντά και έντονα την εμπειρία των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, τη συμβολή τους στην εικόνα της πόλης και της χώρας, δε νομίζω ότι χρειάζεται καμία άσκηση πίεσης για να πράξω αυτό που νιώθω σωστό και χρήσιμο για τη χώρα. Ξέρετε οι ολυμπιακές υποδομές και το ολυμπιακό κεφάλαιο δεν υπάρχουν για να μένουν αναξιοποίητα αλλά ακριβώς το αντίθετο…
Τελικώς, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 βοήθησαν και -κατά πόσο- στη βελτίωση της διεθνούς εικόνας της χώρας;
Αδιαμφισβήτητα. Δεν θα ξεχάσω όλα εκείνα τα δημοσιεύματα που προδίκαζαν ανοργάνωτους και ανασφαλείς Ολυμπιακούς Αγώνες… Και πόσο άλλαξε η εικόνα αμέσως μετά. Όχι μόνο στο εξωτερικό, στους θεατές και τους επισκέπτες αλλά και στους ίδιους τους Αθηναίους. Οι Αγώνες ενίσχυσαν την αυτοπεποίθηση και άλλαξαν τη διάθεση των Αθηναίων. Αυτή η θετική εικόνα, μαζί με την κυβερνητική πολιτική για τον τουρισμό, λειτούργησαν θετικά για τον τουρισμό. Φέτος έχουμε 5 εκατομμύρια τουρίστες παραπάνω σε σχέση με το 2004. Και δεν αναφέρομαι μόνο πανελλαδικά. Η ίδια η Αθήνα, που κάποτε ήταν πέρασμα τουριστών για τα νησιά, έγινε αυτόνομος προορισμός τουριστών και μάλιστα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ήταν κάτι για το οποίο προσπάθησα πολύ στο Δήμο Αθηναίων. Ξέρετε, όταν το πρωτοέλεγα με κοιτούσαν λες και ήμουν τρελή. «Γιατί να σταματήσει ο τουρίστας στην Αθήνα όταν μπορεί να πάει απευθείας στην Μύκονο» ; Κι όμως, τώρα μένουν στην Αθήνα για μερικές ημέρες. .
Ποιος είναι πλέον ο ρόλος της χώρας μας στη Βαλκανική και στη Μεσόγειο, σε σχέση με τις γεωπολιτικές αλλαγές των τελευταίων ετών;
Είναι πολύ πιο ενισχυμένος, πολιτικά και οικονομικά. Με την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ε.Ε. αποκτήσαμε, για πρώτη φορά, χερσαία σύνορα με την Ε.Ε. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό για πολλά ζητήματα όπως η ασφάλεια, οι μεταφορές, το εμπόριο κλπ. Σήμερα οι ελληνικές επενδύσεις στη Ν.Α. Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, ξεπερνούν τα 18 δις Ευρώ. Έχουμε τετραπλασιάσει το ρυθμό αύξησης των εξαγωγών μας στα Βαλκάνια. Η Ελλάδα προβάλλεται διεθνώς ως το κέντρο μιας μεγάλης και ταχύτατα αναπτυσσομένης περιφερειακής αγοράς που συμπεριλαμβάνει τη Ν.Α. Ευρώπη, τη λεκάνη της Μεσογείου αλλά και τον Εύξεινο πόντο. Αυτό, μαζί με το γεγονός ότι η Ελλάδα μπήκε δυνατά στον ενεργειακό χάρτη, δημιουργεί προϋποθέσεις για ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων και των κεφαλαίων από το εξωτερικό. Από ‘κει και πέρα τίποτα δεν μας χαρίζεται. Δεν μας χρωστάει κανένας τίποτα. Οφείλουμε να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να αναδεικνύουμε συνεχώς τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Ελλάδος.
Τι σημαίνει επί της ουσίας το «βέτο» για τα Σκόπια, τη στιγμή που η στάση των γειτόνων μας στο θέμα της ονομασίας είναι άκαμπτη;
Ότι η μόνη λύση είναι να βρούμε μια λύση. Σήμερα τα Σκόπια φιλοδοξούν να γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ, σε πρώτο χρόνο και της ΕΕ σε δεύτερο. Η Ελλάδα υποστηρίζει σθεναρά την Ευρωατλαντική προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Ας ξεκαθαρίσουμε δύο πράματα. Πρώτον τα Σκόπια δεν εντάσσονται στο ΝΑΤΟ ή στην Ε.Ε. με την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Δεύτερον, εμείς έχουμε προσπαθήσει για μια κοινά αποδεκτή λύσηκαι έχουμε εμπράκτως δείξει ότι επιζητούμε καλές διμερείς σχέσεις. Και θα τις είχαμε αν δεν υπήρχε η εκκρεμότητα του ονόματος την οποία η άλλη πλευρά κάνει σα να μην υπάρχει. Έχουμε υπογράψει μια ενδιάμεση συμφωνία που καθορίζει το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων. Αυτή πρέπει να εφαρμοστεί στο σύνολό της. Όχι επιλεκτικά κατά «τα καλά και συμφέροντα».
Είναι τελικώς εύκολος αντίπαλος ο Παπανδρέου;
Στην πολιτική, όπως λέμε και στον αθλητισμό και ακούγεται τώρα στο Ευρωμπάσκετ, δεν υπάρχουν εύκολοι και δύσκολοι αντίπαλοι. Στη Ν.Δ. δεν υποτιμούμε και δεν παίρνουμε αψήφιστα κανένα. Άμυνά μας είναι η επίθεση: απτό κυβερνητικό έργο και σαφές πλαίσιο αρχών και πολιτικής στο οποίο κινούμαστε και θα κινηθούμε στο μέλλον. Αυτά, μαζί με τον Κώστα Καραμανλή, μας δίνουν τη δυνατότητα να παίξουμε, να το πω …καλαθοσφαιρικά, και ζώνη αλλά και man to man… Έτσι ζητάει η Ν.Δ. εντολή από τους πολίτες. Ο Κώστας Καραμανλής, το είπε και το είδατε κιόλας, δεν έχει επιλέξει το λόγο της οξύτητας και της πόλωσης. Όταν έχεις έργο να δείξεις, οι φωνές και οι εξάρσεις περιττεύουν. Αυτές είναι για όσους αδυνατούν να διαμορφώσουν ουσιαστικό πολιτικό λόγο.Νομίζω ότι οι πολίτες έχουν αντιληφθεί ποιος θέλει να πάει τη χώρα μπροστά, ποιος έχει τόλμη, βούληση και στρατηγικό σχέδιο για να το πετύχει. Και ξέρουν ότι χωρίς μια σταθερή και αυτοδύναμη κυβέρνηση όλη αυτή η προσπάθεια υπονομεύεται. Οι μεταρρυθμίσεις δεν γίνονται σε κλίμα ανασφάλειας και αστάθειας, πολιτικής και βεβαίως οικονομικής. Ακόμα και οι καταστροφικές πυρκαγιές, με τον πλέον τραγικό τρόπο, μας έδειξαν πως δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σήμερα με ένα κράτος προδιαγραφών περασμένων δεκαετιών.