«Από το Δίκαιο του Πολέμου στο Ανθρωπιστικό Δίκαιο. 100 Χρόνια από τις Συμβάσεις Χάγης του 1907 και 30 χρόνια από τα Πρωτόκολλα της Γενεύης του 1977. Κεκτημένο, προκλήσεις και εφαρμογές.
Κυρίες και κύριοι,
Με χαρά σας καλωσορίζω όλους στο Υπουργείο Εξωτερικών. Είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς που υποδεχόμαστε τόσους διαπρεπείς επιστήμονες από τη χώρα μας και από το εξωτερικό, με την ευκαιρία αυτού του σημαντικού συνεδρίου για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Πρόκειται αναμφισβήτητα για έναν τομέα του Διεθνούς Δικαίου, ο οποίος έχει ήδη προσφέρει πολλές υπηρεσίες στη Διεθνή Κοινότητα και στόχος μας είναι να ενισχυθεί περαιτέρω ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει ακόμα περισσότερες.
Θα ήθελα να συγχαρώ θερμά το Ευρωπαϊκό Κέντρο Έρευνας και Κατάρτισης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Ανθρωπιστικής Δράσης του Παντείου Πανεπιστημίου για τηνπρωτοβουλία της διοργάνωσης αυτού του Συνεδρίου. Θα ήθελα ιδιαίτερα να συγχαρώ τον καθηγητή κ. Στέλιο Περράκη, ο οποίος, πέραν του ότι αποτελεί την «ψυχή» του Κέντρου από τη θέση του Διευθυντή του, τιμά τη χώρα μας με τη συμμετοχή του στην Διεθνή Εξεταστική των Πραγμάτων Επιτροπή για το Ανθρωπιστικό Δίκαιο.
Επιτρέψτε μου, επίσης, να ευχαριστήσω και τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό και το αντίστοιχο τμήμα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, για την υποστήριξη τους στη διοργάνωση του Συνεδρίου.
Κυρίες και Κύριοι,
Η διπλή επέτειος των 100 χρόνων από τις Συμβάσεις της Χάγης και των 30 χρόνων από την υπογραφή των Πρωτοκόλλων της Γενεύης, αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για να έρθει δυναμικά στο προσκήνιο ο τομέας του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου. Για να συμμετάσχουμε όλοι, η ακαδημαϊκή κοινότητα, ο πολιτικός και δημοσιογραφικός κόσμος της χώρας, αλλά και η κοινωνία των πολιτών, στην τρέχουσα διεθνή συζήτηση για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Για να κάνουμε μια ανασκόπηση αυτών που έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα, αλλά και για να αναλογιστούμε όλα αυτά που απομένουν να γίνουν.
Ο τίτλος του Συνεδρίου είναι χαρακτηριστικός: Από το «Δίκαιο του Πολέμου», στο «Δίκαιο των Ενόπλων Συγκρούσεων», στο «Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο», δεν πρόκειται απλώς για αλλαγές ονοματολογικής φύσης. Όλα αυτά τα διαφορετικά ονόματα αντικατοπτρίζουν την ολοένα και βαθύτερη πολιτική δέσμευση της διεθνούς κοινότητας να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής αυτού του τομέα του Διεθνούς Δικαίου, ώστε να ενδυναμώσει την ισχύ και το κύρος των αρχών του σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η αναβάθμιση του κύρους και της σημασίας του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου είναι εμφανής σε πολλές εκφάνσεις της διεθνούς δραστηριότητας: Από την αύξηση της απήχησης του ερυθροσταυρικού κινήματος μέχρι την επίκληση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου από διακηρύξεις παγκόσμιας εμβέλειας, όπως είναι οι Αποφάσεις του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Εξέχουσα θέση μεταξύ αυτών των Διακηρύξεων κατέχει η Απόφαση Κορυφής του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών του 2005, όπου αναγνωρίζεται η κοινή ευθύνη της Διεθνούς Κοινότητας να αποτρέψει ή να θεραπεύσει περιπτώσεις μαζικής παραβιάσεως των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Ανθρωπιστικού Δικαίου, σε όποιο μέρος της γης και αν συμβαίνουν αυτές.
Κυρίες και κύριοι,
Οι αρχές και οι κανόνες του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου συγκροτούν σήμερα ένα σημαντικό κεκτημένο της διεθνούς κοινότητας. Τριάντα χρόνια όμως μετά την υιοθέτηση των Πρόσθετων Πρωτοκόλλων στις Συμβάσεις της Γενεύης, ο σεβασμός και η εφαρμογή των κανόνων του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου παραμένουν ένα διαρκές ζητούμενο. Οι εικόνες φρίκης και ανείπωτου ανθρώπινου πόνου που φτάνουν σε εμάς από τόσες γωνιές του πλανήτη που σπαράσσονται από διεθνείς και εμφύλιες συρράξεις, έρχονται καθημερινά να μας το υπενθυμίζουν.
Έχουμε κάνει σημαντικά βήματα. Πολλά όμως απομένουν να γίνουν. Σε κάποιες καταστάσεις, η διεθνής κοινότητα δείχνει τα αντανακλαστικά της, κινητοποιείται και λαμβάνει μέτρα. Σε κάποιες άλλες όμως αποδεικνύεται πιο αργή. Οι σύγχρονες διεθνείς προκλήσεις επιβάλλουν τη συστράτευση όλων στον κοινό στόχο: τη μείωση του ανθρώπινου πόνου, την προστασία των θυμάτων των ενόπλων συρράξεων, κυρίως των αμάχων, και την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι δύσκολος και μακρύς. Ο στόχος όμως αξίζει κάθε προσπάθεια.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Ελλάδα ασκεί την πολιτική της στη διεθνή σκηνή στη βάση πάγιων αρχών και αξιών. Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας στηρίζεται στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου. Στην επιδίωξη της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ανάπτυξης. Στην καλλιέργεια σχέσεων φιλίας και συνεργασίας με τα γειτονικά μας κράτη και με όλες τις χώρες του κόσμου. Η ελληνική εξωτερική πολιτική εμπνέεται από τα ιδανικά της ελευθερίας, της ειρήνης, της δημοκρατίας, της ισότητας των λαών.
Μέσα στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, εξέχουσα θέση κατέχει η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών. Μία αρχή, που εφαρμόζεται στο ακέραιο στο εσωτερικό της χώρας μας, και την οποία προωθούμε από όλους τους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχουμε, από κάθε διεθνές βήμα.
Η Ελλάδα έχει σήμερα αναδειχθεί σε έναν φερέγγυο συνομιλητή της διεθνούς κοινότητας για όλα τα μεγάλα ζητήματα που την απασχολούν. Είναι δύναμη αξιοπιστίας. Είναι δύναμη ειρήνης, σταθερότητας και ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή της.
Είναι μια χώρα που, μέσω της δραστήριας αναπτυξιακής και ανθρωπιστικής διπλωματίας που ασκεί, συμβάλλει ενεργά σε κάθε προσπάθεια ανακούφισης, ανασυγκρότησης και ανάπτυξης πολλών μη ανεπτυγμένων περιοχών ή περιοχών σε κρίση σε ολόκληρη την υφήλιο. Ήταν, για να σας δώσω ένα πρόσφατο σχετικά παράδειγμα, η πρώτη χώρα που έσπευσε στην εμπόλεμη ζώνη του Λιβάνου, τόσο για τοναπεγκλωβισμό και τη μεταφορά πληθυσμού, όσο και για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η Ελλάδα, με την πολιτική της, αποδεικνύει καθημερινά ότι έχει και τη βούληση και τις δυνατότητες να αναδειχθεί σε έναν σημαντικό διεθνή παράγοντα για τη διεθνή προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την προαγωγή του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου.
Κυρίες και Κύριοι,
Για την προώθηση και τη διάδοση του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της κοινής γνώμης έχει ιδιαίτερη σημασία. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις ανθρωπιστικών καταστροφών ανά τον κόσμο, στις οποίες, η κινητοποίηση της κοινής γνώμης, αποτέλεσε τον καταλύτη, που οδήγησε τη διεθνή κοινότητα σε δράση.
Εσείς, η επιστημονική κοινότητα, μέσα από ημερίδες και συνέδρια όπως αυτό, έχετε να πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσετε. Γι’ αυτό και σε τέτοιες προσπάθειες θα βρίσκετε το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας πάντα δίπλα σας, ενεργό συμμέτοχο και συμπαραστάτη.
Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του σημαντικού αυτού συνεδρίου.
Σας ευχαριστώ.