κα ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Καλωσορίζω για δεύτερη φορά εδώ στην Αθήνα το φίλο Υπουργό Εξωτερικών της Σερβίαςκ. V. Jeremic.
Η συνάντησή μας εντάσσεται στο πλαίσιο των συχνών επαφών μας, που την περίοδο αυτή έχει προσλάβει και ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όπως είναι φυσικό, κύριο θέμα των συζητήσεών μας, ήταν οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή μας και το θέμα του Κοσόβου.
Σε αυτή μας τη συνάντηση το βασικό θέμα το οποίο μας απασχόλησε ήταν η ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας. Επανέλαβα στον κ. Jeremic τη σταθερή και ενεργό υποστήριξη της Ελλάδας στην πορεία ενσωμάτωσης της Σερβίας στους ευρωπαϊκούς και ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Όπως γνωρίζετε η υποστήριξη αυτής της πορείας είναι για την Ελλάδα στρατηγική επιλογή. Πιστεύουμε στο ευρωπαϊκό μέλλον της Σερβίας, πιστεύουμε ότι αυτό το ευρωπαϊκό μέλλον μπορεί να δώσει στο σερβικό λαό ένα καλύτερο αύριο. Πιστεύουμε ότι μια δημοκρατική, ευρωπαϊκή, ευημερούσα Σερβία, θα δώσει στο σερβικό λαό τη δυνατότητα να δει με περισσότερη αισιοδοξία το μέλλον.
Γι’ αυτό και η Ελλάδα υποστηρίζει ότι πρέπει μέσα στο 2008 να ενισχυθεί καθοριστικά η Σερβία στον ευρωπαϊκό της δρόμο. Η υπογραφή το συντομότερο δυνατό της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης -και όταν λέω το συντομότερο δυνατό- εννοώ ότι η θέση της Ελλάδας είναι να γίνει το ταχύτερο δυνατό, δηλαδή αμέσως μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεωνκαι στη συνέχεια η ενθάρρυνση της Σερβίας να υποβάλλει αίτηση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να συμβάλλει ώστε να φέρει τη Σερβία ακόμη πιο κοντά στην ευρωπαϊκή οικογένεια, όπου δικαιωματικά ανήκει.
Η Ελλάδα υποστηρίζει και την ταχύτερη ενεργοποίηση της απόφασης για τη δυνατότητα χορήγησης μεγαλύτερου αριθμού θεωρήσεων για το λαό της Σερβίας και έχουμε ήδη επικοινωνήσει και με τον αρμόδιο Επίτροπο τον κ. Frattini για να υπάρχει μια επίσπευση των αποφάσεων αυτών.
Ως προς το άλλο μεγάλο ζήτημα του καθορισμού του καθεστώτος του Κοσόβου, το οποίο βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή, γνώμονας της πολιτικής της Ελλάδας είναι πάντα η διασφάλιση της σταθερότητας και της ειρήνης στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε με εξαιρετικά μεγάλη επιφυλακτικότητα το ενδεχόμενο μονομερών ενεργειών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εκδήλωση μιας κρίσης και πιστεύουμε ότι τα περιθώρια ουσιαστικής διπλωματίας δεν έχουν εξαντληθεί.
Να τονίσω στο σημείο αυτό ότι θεωρούμε σημαντική τη διατήρηση της συνοχής και της ενότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί του ζητήματος, για την περιφρούρηση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης όχι μόνο στο Κόσοβο, αλλά γενικότερα στα Βαλκάνια.
Εύχομαι στον κ. Jeremic να περάσει καλά στη χώρα μας και θα συνεχίσουμε τη συζήτησή μας κατά τη διάρκεια του προγεύματος το οποίο θα του παραθέσω, μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας.
κ. V. Jeremic: Ευχαριστώ, κυρία Υπουργέ. Δυστυχώς, αυτή τη φορά η επίσκεψή μας στην Ελλάδα θα είναι σύντομη. Θα μείνουμε μόνο για μερικές ώρες καθ’οδόν προς άλλους προορισμούς. Αυτή η εβδομάδα θα είναι πολύ έντονη για μένα. Θα ταξιδέψω ανά την Ευρώπη, και θα συζητήσω ανά την Ευρώπη για ένα ζήτημα, το οποίο θεώρησα πολύ λογικό να ξεκινήσω να συζητώ εδώ στην Αθήνα, σε ένα μέρος που το θεωρούμε πολύ φιλικό, το οποίο βλέπουμε ίσως ως μια από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που βρίσκονται πιο κοντά στη Σερβία.
Στην ατζέντα της σημερινής συζήτησης κυριάρχησε προφανώς η τωρινή συγκυρία, μια κρίσιμη στιγμή για τη Σερβία. Και ίσως η πιο κρίσιμη – κατά την γνώμη μου –απόφαση που θα κληθεί να λάβει η Σερβία στις επόμενες εβδομάδες, δηλαδή ποιά πορεία – ποιά στρατηγική πορεία – θα ακολουθήσει. Εάν θα συνεχίσει να ακολουθεί την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή αν θα διαλέξει διαφορετική πορεία. Πρόκειται για μια επιλογή του λαού της Σερβίας, και το συζητήσαμε αυτό. Μιλήσαμε επίσης για την ανάγκη ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης για ολόκληρη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Η Σερβία βρίσκεται στην καρδιά των Δυτικών Βαλκανίων, και ελπίζουμε ότι ο λαός της Σερβίας θα πάρει αυτή την απόφαση.
Η Ελλάδα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή επιλογή της Σερβίας. Και αυτό είναι το ιδιαίτερα σημαντικό μήνυμα που έλαβα σήμερα, και είμαι πολύ ευτυχής που άκουσα αυτό το μήνυμα.
Ενημέρωσα τη συνάδελφό μου ότι αναμένουμε να κάνουμε το επόμενο σημαντικό βήμα στην ευρωπαϊκή μας πορεία, δηλαδή να υπογράψουμε τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με την ΕΕ το συντομότερο δυνατόν. Το νωρίτερο είναι στις 28 Ιανουαρίου, κατά τη συνάντηση των Ευρωπαίων Υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες. Εάν δεν πραγματοποιηθεί η υπογραφή στις 28 Ιανουαρίου, ελπίζουμε ότι θα γίνει με κάποια άλλη ευκαιρία, αλλά βέβαια, όσο πιο σύντομα, τόσο το καλύτερο.
Είναι ζωτικής σημασίας τα Δυτικά Βαλκάνια να συνεχίσουν την πορεία τους προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, γιατί πιστεύω πως είναι ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε το 2008 να είναι μια χρονιά επικίνδυνων συνθηκών στην περιοχή μας.
Το δεύτερο ζήτημα που συζητήσαμε διεξοδικά είναι το μελλοντικό καθεστώς του Κοσόβου. Δεν είπαμε κάτι καινούργιο ως προς τις αντίστοιχες τοποθετήσεις μας. Αναφορικά με τη διαδικασία του μελλοντικού καθεστώτος, η Σερβία δεν αποδέχεται καμία λύση, η οποία θα είναι μονομερής. Κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν την παραβίαση της κυριαρχίας και της εδαφικής της ακεραιότητας. Και η Σερβία πιστεύει σθεναρά ότι υπάρχουν περιθώρια διπλωματίας, και με χαροποιεί το γεγονός ότι έχουμε την ίδια άποψη σε ό,τι αφορά το κρίσιμο αυτό θέμα για τη μελλοντική σταθερότητα της περιοχής. Πιστεύουμε ότι πρέπει να δώσουμε άλλη μια ευκαιρία στο διάλογο. Εάν δεν δώσουμε μια πραγματική ευκαιρία στο διάλογο, δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα.
Η Σερβία είναι διατεθειμένη να συνεχίσει τον διάλογο σχετικά με το καθεστώς. Η Σερβία είναι διατεθειμένη να συνεχίσει να συμμετέχει στις διπλωματικές προσπάθειες. Ελπίζουμε ότι εν τέλει θα επικρατήσει η άποψη στους κόλπους της διεθνούς κοινότητας ότι ο διάλογος πρέπει να συνεχιστεί έως ότου βρεθεί λύση που να εγγυάται την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Συζητήσαμε, επίσης, θέματα διμερούς ενδιαφέροντος. Μιλήσαμε για τις τρέχουσες εξελίξεις και για την υλοποίηση του ΕΣΟΑΒ, ένα ιδιαίτερα σημαντικό εργαλείο, το οποίο εγγυάται ότι θα συνεχιστεί η ανάπτυξη υποδομών στην περιοχή. Συζητήσαμε για την διαθεσιμότητα των πόρων για την έναρξη των έργων κατασκευής του Πανευρωπαϊκού Διαδρόμου Χ εντός της Σερβίας. Και πιστεύω ότι μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα ολοκληρωθεί το πρώτο κομμάτι μέσα στις επόμενες εβδομάδες, άλλη μια σημαντική είδηση.
Τέλος, συζητήσαμε για την απελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων εισόδου. Και χαιρόμαστε που ο Επίτροπος Φρατίνι ανακοίνωσε πριν μερικές μέρες – στις 19 ή 20 Ιανουαρίου – ότι ο διάλογος για την πλήρη απελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων εισόδου για τους πολίτες της Σερβίας θα ξεκινήσει την επόμενη εβδομάδα στο Βελιγράδι. Πρόκειται για ένα ζήτημα υψίστης σημασίας. Είμαστε ευγνώμονες για την πολιτική υποστήριξη που μας προσέφερε η Ελλάδα στο συγκεκριμένο ζήτημα, και ελπίζω ότι μέχρι τα τέλη του έτους ή λίγο αργότερα, οι Σέρβοι πολίτες θα είναι σε θέση να ταξιδεύουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή στο χώρο Σένγκεν, χωρίς να υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης εισόδου.
Αυτά είχα να πω. Είμαι στη διάθεσή σας για τυχόν ερωτήσεις.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, θέλω να ρωτήσω αν συμμερίζεστε την άποψη που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το Ψήφισμα 1244 καλύπτει και την αποστολή ευρωπαϊκής δύναμης στο Κόσοβο.
κ. V. Jeremic: Καταρχάς, θα ήθελα να πω ότι η Σερβία χαιρετίζει τη μεγαλύτερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Σερβία – το Κόσοβο είναι φυσικά κομμάτι της Σερβίας. Επομένως, χαιρετίζουμε την μεγαλύτερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Σερβία.
Πιστεύουμε, όμως, ότι πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς το πώς θα καθορίσουμε το νομικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της αποστολής αυτής. Αν και το Ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένα πολύ, πολύ σημαντικό εργαλείο, το οποίο καθορίζει την παρούσα κατάσταση και τη σημερινή διεθνή παρουσία στο Κόσοβο, πιστεύουμε ότι οποιαδήποτε τροποποίηση – αλλαγή της εντολής, της σύνθεσης, και του εύρους της διεθνούς παρουσίας στο Κόσοβο θα πρέπει να γίνει μέσω νέου ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας. Και προσβλέπουμε στη συνέχιση ενός διαλόγου για το καθεστώς, ο οποίος θα καταλήξει στην έγκριση ψηφίσματος από το Συμβούλιο Ασφαλείας για τον καθορισμό του νέου συμβιβαστικού καθεστώτος για το Κόσοβο, συμπεριλαμβανομένης της διεθνούς παρουσίας στο Κόσοβο δεδομένου του νέου καθεστώτος. Και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι φυσικά ευπρόσδεκτη, υπό τέτοιου είδους συνθήκες, στη νότια επαρχία μας.
κ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: Κύρια Υπουργέ, ποιες είναι οι προσδοκίες από το γύρο των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται στην Αχρίδα τι περιμένετε να βγει, να προκύψει και δεύτερον πώς σχολιάζετε τις προχθεσινές προκλητικές δηλώσεις του κ. Μιλόσοσκι στις οποίες, πέραν των άλλων, επιμένει ότι το θέμα της ονομασίας είναι απλώς διμερές ζήτημα;
κα ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Όπως γνωρίζετε δεν ακολουθήσαμε, δεν ακολουθούμε και ούτε και θα ακολουθήσουμε το κ. Μιλόσοσκι στον αδιέξοδο δρόμο των προκλητικών ενεργειών και δηλώσεων. Η ελληνική Κυβέρνηση αντιμετώπιζε και αντιμετωπίζει πάντα με μεγάλη σοβαρότητα τη διαπραγματευτική διαδικασία που γίνεται στο πλαίσιο και υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε., χωρίς τακτικισμούς, χωρίς τεχνητές καθυστερήσεις και πάνω από όλα χωρίς αμφισβητήσεις για το περιεχόμενο, το αντικείμενο και τον σκοπό της διαπραγμάτευσης.
Η διαπραγμάτευση αυτή γίνεται για να εξευρεθεί μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα του ονόματος, που τόσο επηρεάζει τις σχέσεις καλής γειτονίας της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα, ένα κράτος, μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή δυο Οργανισμών στους οποίους φιλοδοξεί να ενταχθεί η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Υπενθυμίζω εδώ τι αναφέρει κατά λέξη η απόφαση 817 του Συμβουλίου Ασφαλείας και διαβάζω: «Το ζήτημα αυτό πρέπει να επιλυθεί προς όφελος της διατήρησης των ειρηνικών σχέσεων και των σχέσεων καλής γειτονίας στην περιοχή». Αυτή και μόνο η φράση του Συμβουλίου Ασφαλείας καθιστά ξεκάθαρη την περιφερειακή και διεθνή διάσταση και σημασία του ζητήματος, που προφανώς δεν είναι αποκλειστικά διμερές, όπως επιχειρούν να το παρουσιάσουν οι Κυβερνήσεις στα Σκόπια.
Όμως η συνεχής και επίμονη αμφισβήτηση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε., είναι δρόμος πολύ ολισθηρός για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια. Προφανώς δεν διεξάγονται κατόπιν εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας διαπραγματεύσεις 15 χρόνια με συμμετοχή μάλιστα ειδικού προσωπικού απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα του Ο.Η.Ε., για να αποφασιστεί το πώς η Ελλάδα θα αποκαλεί κάποιο κράτος. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μονομερώς και χωρίς διαπραγμάτευση.
Ας τελειώνουμε λοιπόν με αυτά τα δήθεν επιχειρήματα περί αποκλειστικώς και μόνο διμερούς ζητήματος. Είναι επιχειρήματα αμφισβήτησης των αποφάσεων του Ο.Η.Ε. και των άλλων συμφωνημένων κειμένων και γι’ αυτό και είναι ουσιαστικά έωλα και αβάσιμα επιχειρήματα.
Εμείς κυρίες και κύριοι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής επίλυσης του ζητήματος, δηλαδή μιας κοινά αποδεκτής ονομασίας στο θέμα με τα Σκόπια.