Την ευκαιρία να αναπτύξει τις θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είχε η Ντόρα Μπακογιάννη με την ομιλία της στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών της Ουάσινγκτον (Center for Strategic and International Studies– CSIS), που είναι ένα από τα πιο έγκυρα και ισχυρά think tanks της αμερικανικής πρωτεύουσας.

Στην ομιλία της με θέμα «Μεταμορφώνοντας τη Νοτιοανατολική Ευρώπη: Μια πρόκληση για την έξυπνη ισχύ», η Ντόρα Μπακογιάννη αναφέρθηκε στη διεθνή σημασία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και στο ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στην περιοχή αυτή, που καλείται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ευρωατλαντικής οικογένειας για να γίνει πλήρες μέλος της. Η Υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι η ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας εξαρτάται από το σεβασμό προς τις αξίες που πρεσβεύουν τα μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, που είναι, μεταξύ άλλων, ο σεβασμός προς τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ελευθερία του επιχειρείν, η διαλλακτικότητα και η πολιτισμική, γλωσσική και θρησκευτική ποικιλομορφία. «Η προσχώρηση στις αρχές αυτές καθορίζει την πορεία ένταξης των υποψήφιων χωρών στην ευρω-ατλαντική οικογένεια», ανέφερε χαρακτηριστικά. Αφού επεσήμανε τη θετική πορεία χωρών όπως η Σλοβενία, η Κροατία, η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο, η Ντόρα Μπακογιάννη αναφέρθηκε στην Τουρκία, λέγοντας ότι, εάν η γειτονική μας χώρα είναι έτοιμη να συμμορφωθεί προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο, τότε η ΕΕ θα πρέπει να τιμήσει τις δεσμεύσεις της και να χορηγήσει στην Τουρκία καθεστώς πλήρους μέλους.

Αφού αναφέρθηκε στην ελληνική οικονομική παρουσία στην περιοχή των Βαλκανίων και στη δυναμική ανάπτυξη των ελληνικών επιχειρήσεων στην περιοχή, η Ντόρα Μπακογιάννη αφιέρωσε ένα μεγάλο τμήμα της ομιλίας της στο Κόσοβο, το οποίο λόγω επικαιρότητας απασχολεί και τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. «Ο καθορισμός του καθεστώτος του Κοσόβου είναι ένα πολύ περίπλοκο και λεπτό ζήτημα» ανέφερε. «Δεν υπάρχει εύκολη λύση, δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος (…) Οποιαδήποτε λύση επιτευχθεί πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τις ευρωπαϊκές αξίες. Έτσι παρέχονται οι απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες για τη σταθερότητα της περιοχής».

Για τη Σερβία, η Ντόρα Μπακογιάννη ανέφερε ότι αποτελεί τμήμα της ευρωπαϊκής οικογένειας και ότι η ευρωατλαντική προοπτική της πρέπει να ενθαρρυνθεί από τη διεθνή κοινότητα. Αναφερόμενη στην επικείμενη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, η Ντόρα Μπακογιάννη τόνισε ότι η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Κροατία και η Αλβανία, δεν έχει αποδείξει ότι είναι σε θέση να προωθήσει τις αρχές της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι σχέσεις καλής γειτονίας. «Η Ελλάδα έχει δείξει επανειλημμένα την καλή της βούληση και έχει εκφράσει την προθυμία της να υποστηρίξει την ΠΓΔΜ, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά», τόνισε η Ντόρα Μπακογιάννη. «Η Ελλάδα προσέρχεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με έναν σαφή στόχο: μια αμοιβαία αποδεκτή, σύνθετη λύση που έχει ήδη καθυστερήσει πολύ, η οποία να περιλαμβάνει τον γεωγραφικό όρο Μακεδονία αλλά να είναι διακριτή. Μια τέτοια λύση αντικατοπτρίζει το γράμμα και το πνεύμα των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Συμμετέχουμε σε αυτή τη διαδικασία εποικοδομητικά και με ανοιχτό μυαλό. Έχουμε αποδείξει ότι είμαστε ιδιαίτερα ευέλικτοι στην αναζήτηση μιας λύσης με κέρδη για όλους. «Υπάρχει μόνο ένας δρόμος για τα Σκόπια προς το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση: ο σεβασμός της αρχής των σχέσεων καλής γειτονίας, συμπεριλαμβανομένης μιας αμοιβαίως αποδεκτή λύσης», κατέληξε η Υπουργός Εξωτερικών.

• Την ομιλία της Ντόρας Μπακογιάννη, που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Capital Hilton της αμερικανικής πρωτεύουσας, προλόγισε ο Μπρεντ Σκάουκροφτ, ο οποίος διετέλεσε Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας επί προεδρίας Τζέραλντ Φορντ και Τζωρτζ Μπους του πρεσβύτερου, ενώ την εκδήλωση συντόνισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του CSIS δρ Τζων Χάμρι.

Στη συνέχεια η Ντόρα Μπακογιάννη απάντησε σε ερωτήσεις από το ακροατήριο.

Σε ερώτηση σχετικά με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και το Κυπριακό, τόνισε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, αλλά η τουρκική πλευρά θα πρέπει να συμμορφωθεί με όλες τις απαιτήσεις της ΕΕ. Η Τουρκία δεν μπορεί να ενταχθεί πλήρως στην ΕΕ, χωρίς την επίλυση του Κυπριακού, ώστε Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να ζήσουν ενωμένοι σε μια ενωμένη Κύπρο. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, η Ντόρα Μπακογιάννη δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν απειλείται από την τουρκική ένταξη στην ΕΕ, η οποία θα είναι οικονομικά επωφελής για την περιοχή, διότι λόγω του μεγέθους του τουρκικού πληθυσμού θα υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις ελέγχου της ελεύθερης διακίνησης και εγκατάστασης.

Για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, η Ντόρα Μπακογιάννη παρατήρησε ότι η επιτυχία στη χώρα αυτή αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση για το ΝΑΤΟ. Η νίκη όμως δεν θα στηριχθεί μόνον στα όπλα, αλλά και στην οικονομική της ανάπτυξη, που θα καλύπτει τις ανάγκες του λαού και δεν θα στηρίζεται στην καλλιέργεια οπίου. Η διαδικασία αυτή απαιτεί υπομονή και επιμονή και το ΝΑΤΟ θα κριθεί από την επιτυχία αυτής της διπλής στρατηγικής.

Ερωτηθείσα εάν η Ελλάδα θα αναγνωρίσει το Κόσοβο αμέσως μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του, σημείωσε ότι, αν και αναγνωρίζει πως το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω, εντούτοις δεν χρειάζεται βιασύνη, αλλά ιδιαίτερη προσοχή. Την Δευτέρα 18/2 το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ θα συνεδριάσει και θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι –σε αντίθεση με τις ΗΠΑ- οι διαδικασίες της ΕΕ και η ενότητα απαιτούν συζητήσεις και χρόνο, δεδομένου ότι η συνεδρίαση αυτή θα είναι το πρώτο τεστ ενότητας της ΕΕ έπειτα από την υπογραφή της Συνθήκη της Λισαβόνας, ανέφερε η Υπουργός Εξωτερικών.

Σε ερώτηση εάν η Ελλάδα θα σεβαστεί την ακεραιότητα της Σερβίας ασκώντας βέτο στην αποστολή ειρηνευτικής δύναμης, η Ντόρα Μπακογιάννη υπενθύμισε ότι η Ελλάδα διατηρεί στενές σχέσεις με τη Σερβία, υποστηρίζει την σύνδεση της με την ΕΕ, αλλά θεωρεί ότι η ειρηνευτική αποστολή της ΕΕ στο Κόσοβο θα αποτελέσει σταθεροποιητικό παράγοντα. Πρόσθεσε δε ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη αποφασίσει για την στάση της στο θέμα της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, και η απόφαση της θα ληφθεί κατόπιν συζητήσεων με τους εταίρους της και έπειτα από εξέταση και αξιολόγηση όλων των δεδομένων.

Σε ερώτηση εάν η ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου αποτελεί προηγούμενο για την Κύπρο (Κατεχόμενα) και την Τουρκία (Κουρδιστάν) τόνισε ότι το Κόσοβο είναι και πρέπει να αναγνωρίζεται ως sui generis πρόβλημα, σημειώνοντας ότι υπάρχουν πολλοί που εκφράζουν ανησυχίες ότι μπορεί να ερμηνευθεί ως προηγούμενο. «Αυτό θα ήταν συνταγή καταστροφής για το σύνολο της περιοχής», πρόσθεσε.

Ερωτηθείσα για την απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την ΠΓΔΜ με το συνταγματικό της όνομα και για τις προσδοκίες της ελληνικής πλευράς από τις ΗΠΑ, η Ντόρα Μπακογιάννη, παρατήρησε ότι ήταν μια λανθασμένη ενέργεια που δυσαρέστησε την Ελλάδα, διότι απέστειλε λάθος μήνυμα, το οποίο διερμηνεύθηκε από τα Σκόπια ότι δεν χρειάζεται να προσπαθήσουν για την εξεύρεση αμοιβαίως αποδεκτής λύσης με την Ελλάδα. Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ είναι οργανισμοί που απαιτούν συναίνεση και η Ελλάδα προσδοκά από τις ΗΠΑ να υποστηρίξουν την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, τόνισε.

Τέλος, σε ερωτήσεις για το σεβασμό των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων στην Ελλάδα, η Ντόρα Μπακογιάννη υπενθύμισε ότι στην Ελλάδα η μόνη διεθνώς αναγνωρισμένη μειονότητα είναι η μουσουλμανική, υπέρ της οποίας ασκείται πολιτική θετικών διακρίσεων από το ελληνικό κράτος (ποσοστώσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ και στη Δημόσια Διοίκηση), ότι δεν υπάρχει Έλληνας πολίτης που να δηλώνει ότι δεν είναι ελεύθερος, ότι τα ελληνικά αρχεία είναι απολύτως προσβάσιμα στο καθένα που θα ήθελε να ερευνήσει το ζήτημα και ότι εν γένει η στάση της Ελλάδας στο θέμα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει επαινεθεί από την ΕΕ. Κληθείσα δε να σχολιάσει περί του αντιθέτου εκθέσεις του Παρατηρητηρίου του Ελσίνκι και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η Υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι δεν θεωρεί ορθές όλες τις αμερικανικές εκθέσεις.