Κυρίες και κύριοι καλημέρα σας και χρόνια πολλά.
Καθαρά Δευτέρα σήμερα και στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων συζητήσαμε μια σειρά από ενδιαφέροντα θέματα .
Πρώτον ασχοληθήκαμε με την προετοιμασία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 13 και 14 Μαρτίου. Η Ελλάδα κρίνει το σχέδιο συμπερασμάτων, ιδιαίτερα ως προς το νέο κύκλο της στρατηγικής της Λισσαβόνας, ικανοποιητικό. Θα σταθώ σε δύο σημεία που είναι ευπρόσδεκτα από την ελληνική πλευρά. Είναι θετικό ότι το βάρος θα δοθεί στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και όχι στον καθορισμό νέων προτεραιοτήτων, με αλλαγές στο περιεχόμενο των κατευθυντηρίων γραμμών και των συστάσεων για τα κράτη μέλη. Επίσης είναι ιδιαίτερα θετικό ότι συμπεριλήφθηκαν αναλυτικές αναφορές για την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια.
Δεύτερον, (δεν θα σας πω για τα επιμέρους θέματα που συζητήσαμε όπως για το θέμα της Ζιμπάμπουε ή το θέμα του Ιράν, διότι δεν υπήρξαν σημαντικές αποφάσεις γι αυτά) αυτό το οποίο συζητήθηκε αναλυτικά είναι τα Δυτικά Βαλκάνια, η εξέλιξη στη Σερβία, στο Κόσοβο και είχα για άλλη μία φορά τη δυνατότητα να ενημερώσω τους συναδέλφους μου, διότι κάποιοι από αυτούς όπως ξέρετε δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ, για τις θέσεις της χώρας μας σε ότι αφορά την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Το γενικό συμπέρασμα από τις συζητήσεις οι οποίες έγιναν είναι ότι θα πρέπει να γίνει κάθε προσπάθεια ώστε να δοθεί το κατάλληλο μήνυμα προς τη Σερβία, ότι υπάρχει ευρωπαϊκό μέλλον για τη Σερβία, ότι οι χώρες της ΕΕ είναι αποφασισμένες να στηρίζουν τη Σερβία στην ευρωπαϊκή της προοπτική. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι αυτή τη στιγμή έχουμε ένα προεκλογικό κλίμα εκεί, η κυβέρνηση παραιτήθηκε, αυτή τη στιγμή έχουμε υπηρεσιακή Κυβέρνηση και προβλέπεται ο προεκλογικός αγώνας να γίνει με κύριο θέμα την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας ή όχι.. Δηλαδή πόσο κοντά θα έλθει η Σερβία στην Ευρώπη.
Για το θέμα του Κοσόβου κατεγράφησαν αρκετοί προβληματισμοί και αρκετές ανησυχίες από τα κράτη μέλη. Ουσιαστικά μένουμε σύμφωνοι ως προς την παρουσία της ευρωπαϊκής πολιτικής δύναμης στο Κόσοβο. Η Ελλάδα επιθυμεί μια εντονότερη παρουσία των Ηνωμένων Εθνών με την έννοια ότι κάθε κίνηση την οποία θα κάνουμε και στην περιοχή του Κοσόβου, να είναι εναρμονισμένη με την 1244 απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ως προς το θέμα των Σκοπίων, έκανα μια ενημέρωση στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, όπως έκανα και χθες το βράδυ -και αυτός ήταν ο λόγος της παρουσίας μου χθες το βράδυ εδώ- στους συναδέλφους Υπουργούς του Ευρωπαϊκού Λαϊκού κόμματος, το οποίο όπως ξέρετε συνέρχεται επίσης την Πέμπτη σε επίπεδο κορυφής εδώ στις Βρυξέλλες. Είχα την ευκαιρία να αναλύσω τις ελληνικές θέσεις , τις απόψεις μας και κυρίως να εξηγήσω γιατί το θέμα αυτό είναι θέμα ουσιαστικό για την σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή. Εύχομαι μέχρι να έλθει η ημέρα της συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, να έχει καταστεί εφικτή μία συμφωνία η οποία θα επιτρέπει την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και την απρόσκοπτη πορεία τους προς την ΕΕ και για άλλη μία φορά καλώ την κυβέρνηση των Σκοπίων, με την ίδια θετική διάθεση που προσέρχεται η Ελλάδα να προσέλθουν κι εκείνοι στις διαπραγματεύσεις οι οποίες όπως ξέρετε βρίσκονται σε εξέλιξη.
Στη συνέχεια η Υπουργός Εξωτερικών απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων:
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έγινε καθόλου συζήτηση για τις βίζες;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θα ήθελα να ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα. Υπάρχουν δύο κατηγορίες χωρών μέσα στην Ευρώπη. Εκείνες οι οποίες αυτή τη στιγμή οι πολίτες τους δεν είναι υποχρεωμένοι να πάρουν βίζα για να επισκεφθούν τις ΗΠΑ και εκείνες για τις οποίες οι πολίτες τους είναι υποχρεωμένοι να παίρνουν βίζα για να επισκεφθούν τις ΗΠΑ. Εδώ και ένα χρόνο η Ελλάδα έχει ξεκινήσει τη διαδικασία του visawaiver με τις ΗΠΑ. Έχει ξεκινήσει δηλαδή τη διαδικασία ανταλλαγής επισκέψεων, συνομιλιών, έτσι ώστε να καταργηθεί η βίζα και για τους Έλληνες πολίτες, όπως συμβαίνει και για πολλούς άλλους πολίτες της ΕΕ. Αυτή τη στιγμή είμαστε στη φάση των διαπραγματεύσεων, δεν έχω τίποτα να προσθέσω. Θέλω να ξέρετε μόνο ότι αυτό είναι ένα θέμα που και από την Αμερικανική διοίκηση, αλλά και από την Ελλάδα, αντιμετωπίζεται σε διμερές επίπεδο. Με την ΕΕ κουβεντιάζουμε τις γενικότερες κατευθυντήριες γραμμές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εμείς παραμένουμε στην κοινοτική θέση, για ό,τι ισχύει για τους άλλους ή έχουμε δική μας διαπραγμάτευση;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κάθε συμφωνία που έχουν κάνει οι χώρες στο παρελθόν, την έχουν κάνει σε διμερές επίπεδο. Είτε μιλάμε δηλαδή για τη Γαλλία, είτε για τη Γερμανία, είναι διμερείς συμφωνίες. Υπάρχει η κοινοτική θέση, η οποία έχει κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές. Δεν πρέπει όμως να οδηγήσει αυτό σε αδυναμία τις χώρες που δεν ανήκουν σήμερα στο visawaiver, να μπορούν να καταργήσουν τη βίζα με τις ΗΠΑ. Άρα βρισκόμαστε σε συνεργασία και με την ΕΕ βεβαίως και με την Κομισιόν και ταυτόχρονα, όπως ξέρετε, διαπραγματευόμαστε με τις ΗΠΑ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Είπατε ότι κάθε κίνηση πρέπει να είναι εναρμονισμένη με την 1244. Η 1244 όμως λέει μέσα ότι το Κόσοβο αποτελεί μέρος της Σερβίας;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Η 1244 επιτρέπει μέχρι αυτό που λέγεται κηδεμονευόμενη. Δηλαδή υπάρχει αυτή η διαφορά που δεν είναι το απόλυτο. Η 1244 για εμάς αποτελεί αυτή τη στιγμή τη βάση της παρουσίας μας εκεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (αγγλικά) Δεν ακούγεται.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Για να το καταστήσω όσο το δυνατόν πιο ξεκάθαρο: Η διαπραγματευτική διαδικασία είναι μια διαδικασία της οποίας ηγείται ο ΟΗΕ. Και ο ειδικός απεσταλμένος κ. Νίμιτς είναι υπεύθυνος για αυτήν. Από την άλλη πλευρά, καλωσορίζουμε όλους τους εταίρους και συμμάχους μας που ενδιαφέρονται για την επίλυση αυτού του προβλήματος και επιχειρούν να συμβάλουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Θέλω να κάνω τη διάκριση ανάμεσα στη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη και στις θετικές ενέργειες που καταβάλουν αρκετοί εκ των συμμάχων μας που ενδιαφέρονται για το θέμα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (αγγλικά) Δεν ακούγεται
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θεωρώ ότι αυτή η ερώτηση απαντήθηκε ήδη από τον εκπρόσωπο του ΓΓ του ΝΑΤΟ, που είπε ότι αυτό δεν συνέβη ποτέ στην 50χρονη ιστορία του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ χρειάζεται συναίνεση για κάθε πρόσκληση που προτίθεται να απευθύνει σε νέα χώρα. Ελπίζω, λοιπόν, ότι ως τις 3 Απριλίου θα έχουμε επιτύχει το στόχο μας και θα έχουμε συμφωνήσει σε ένα αμοιβαία αποδεκτό όνομα για την ΠΓΔΜ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (αγγλικά) Δεν ακούγεται.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θα επαναλάβω αυτό που έχω πει πολλές φορές: πιστεύω ότι τα Βαλκάνια που θέλουμε να οικοδομήσουμε είναι τα ευρωπαϊκά Βαλκάνια, τα ευρω-ατλαντικά Βαλκάνια και θα πρέπει να αφήσουμε πίσω μας την Ιστορία και να κοιτάξουμε το μέλλον. Και το μέλλον δεν μπορεί να χτιστεί εάν δε λύσουμε τα υπάρχοντα ζητήματα, εάν δεν τα αντιμετωπίσουμε και εάν δεν απαλλαγούμε από αυτά. Αυτό, λοιπόν, προσπαθούμε να κάνουμε: επιχειρούμε να πείσουμε τους φίλους μας στα Σκόπια προκειμένου να βρούμε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση. Η σταθερότητα της περιοχής μπορεί να διασφαλιστεί αντιμετωπίζοντας και επιλύνοντας τα προβλήματα και όχι με το να τα κρύβουμε κάτω από το χαλάκι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (αγγλικά) Δεν ακούγεται.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αυτό ακριβώς κάνουμε. Σας συναντάμε στα μισά του δρόμου. Υπήρξε μεγάλη αλλαγή στην πολιτική της Ελλάδας. Θα πρέπει να δούμε τι συμβαίνει και στις δύο χώρες. Υπήρξε μεγάλη αλλαγή, όπως γνωρίζουμε. Για χρόνια η Ελλάδα έλεγε ότι το όνομα «Μακεδονία» δεν θα πρέπει να περιλαμβάνεται στη λύση. Τώρα λέμε ότι καμία χώρα δεν θα πρέπει να μονοπωλεί τη Μακεδονία. Κι εσείς δεν πρέπει να μονοπωλείτε τη Μακεδονία. Είναι μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή, και τμήματά της ανήκουν στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία και στην ΠΓΔΜ. Θα πρέπει να είναι σαφές ότι πρόκειται για μία χώρα, με φιλικούς ανθρώπους, μια γειτονική χώρα, μια χώρα στην οποία η Ελλάδα έχει επενδύσει πάνω από 1 δισ. ευρώ, μια χώρα στην οποία έχουμε δημιουργήσει πάνω από 25.000 θέσεις εργασίας, μια χώρα που είναι πολύ σημαντική για μας και την οποία αντιμετωπίζουμε ως ένα πολύ φιλικό έθνος. Παράλληλα όμως, είναι μια χώρα με την οποία θα πρέπει να λύσουμε το πρόβλημα που έχει τις ρίζες του στο παρελθόν που δεν θα πρέπει να γίνει και πρόβλημα του μέλλοντος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (αγγλικά) Δεν ακούγεται.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Η θέση της Ελλάδος είναι πολύ σαφής και νομίζω ότι ήμασταν από τις πρώτες χώρες που δήλωσαν ξεκάθαρα ότι θα πρέπει να υπογραφεί το συντομότερο δυνατό η Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με τη Σερβία – είναι κάτι που έχουμε πει εδώ και πέντε μήνες και που ακόμα πιστεύουμε. Κατανοούμε ότι ένας από τους εταίρους μας έχει ένα πραγματικό και συγκεκριμένο πρόβλημα. Και αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε, είναι να ξεπεράσουμε αυτό το πρόβλημα, αντιμετωπίζοντας το. Λαμβάνοντας υπόψη φυσικά, τις επιφυλάξεις του Ολλανδού ομολόγου μου, του ολλανδικού Κοινοβουλίου. Από την άλλη πλευρά, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι τα μηνύματα που στέλνουμε στη Σερβία δεν γίνονται αντιληπτά μόνο ως ωραία λόγια που δεν μεταφράζονται σε πράξεις. Είναι πολύ σημαντικό – και για μας τους Έλληνες είναι ίσως ακόμα πιο ξεκάθαρο από ό,τι για άλλες χώρες, επειδή βρισκόμαστε στην περιοχή – ότι δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα στα Βαλκάνια χωρίς τη Σερβία. Η Σερβία είναι μια μεγάλη χώρα, μια σπουδαία χώρα με σπουδαίους ανθρώπους, και θα πρέπει να γνωρίζουν ότι διαθέτουν ευρωπαϊκό μέλλον και ότι η ΕΕ είναι ειλικρινής στην πρόσκληση που τους απευθύνει.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (αγγλικά) Δεν ακούγεται.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια. Πρέπει να συνεχίσουμε να εξηγούμε. Όλοι συμφωνούμε ότι η συνεργασία με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία είναι πολύ σημαντική, είναι για όλους μας σημαντική, είναι θέμα αξιών. Το κατανοούμε αυτό. Πιστεύουμε ότι μπορεί να βρεθεί τρόπος να καταστεί σαφές ότι παραμένουμε πιστοί στα κριτήρια και τις υποχρεώσεις, δίνοντας παράλληλα σε μια νέα δημοκρατία, όπως η Δημοκρατία της Σερβίας, την ευκαιρία να μας πλησιάσει. Και επιτρέψτε μου να προσθέσω μια φράση: έχουμε γνωρίσει τη δικτατορία στην Ελλάδα και έχουμε πληρώσει πολύ υψηλό τίμημα για αυτήν. Πιστεύω λοιπόν ότι θα ήταν άδικο να επιβάλλουμε σε μια νέα δημοκρατία το τίμημα μιας δικτατορίας και των αμαρτιών της. Κατανοούμε τις επιφυλάξεις του ολλανδικού Κοινοβουλίου και θέλουμε να τις λάβουμε υπόψη. Ας συνεχίσουμε τις προσπάθειες. Η ΕΕ έχει δείξει ότι διαθέτει μεγάλη φαντασία.