M. Κυπριανού: Θα ήθελα να εκφράσω τη μεγάλη μου χαρά και τιμή που έχουμε σήμερα εδώ την υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, τη συνάδελφο Ντόρα Μπακογιάννη. Έχουμε βεβαίως από την ανάληψη των καθηκόντων μου μια στενή επαφή και συνεργασία, τόσο όταν συναντηθήκαμε στην Αθήνα την πρώτη εβδομάδα που ανέλαβα, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά βεβαίως και στα ευρωπαϊκά συμβούλια στα πλαίσια γενικά των διαφόρων ευρωπαϊκών οργάνων στα οποία συμμετέχουμε.
Είναι σημαντική η επίσκεψη, γιατί πέραν του ότι είναι η πρώτη που γίνεται μετά την ανάληψη της νέας κυβέρνησης, είναι σε μια περίοδο σημαντική για το κυπριακό πρόβλημα. Περιττό να τονίσω τη μεγάλη συμπαράσταση που μας προσφέρει η Ελλάδα, που μας πρόσφερε ανέκαθεν και συνεχίζει, πολιτική και έμπρακτη, ειδικά στο μεγάλο μας εθνικό ζήτημα.
Είχαμε ευκαιρία να συζητήσουμε το κυπριακό πρόβλημα βεβαίως, αλλά και ευρωπαϊκά ζητήματα που συνδέουν τα υπουργεία μας και εμείς οι δύο ζητήματα που αφορούν θέματα Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεσμικά και πολιτικά. Είχαμε θέλω να πιστεύω μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση σε φιλικό κλίμα, ανοικτά και ελεύθερα ανταλλάξαμε απόψεις και έτσι συμφωνήσαμε και την περαιτέρω συνεργασία και συντονισμό σε διάφορα ζητήματα, ιδιαίτερα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ντ. Μπακογιάννη : Να ευχαριστήσω κι εγώ με τη σειρά μου το φίλο Μάρκο γι’ αυτή τη θερμή φιλοξενία. Να τον ευχαριστήσω θερμά και εκ μέρους των βουλευτών του Προεδρείου της Ελληνικής Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας που με συνοδεύει, του κυρίου Βαρβιτσιώτη και της κας Κεφαλογιάννη και όλων των συνεργατών μου.
Είναι για μας πάντα πάρα πολύ σημαντικό να μας δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε αναλυτικά το μεγάλο θέμα το οποίο βεβαίως απασχολεί Ελλάδα και Κύπρο, που είναι ο κοινός αγώνας που δίνουμε – Λευκωσία και Αθήνα – για την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού.
Είναι κοινή διαπίστωση ότι ο δρόμος που θα πρέπει να διανύσουμε έως την επίτευξη του στόχου μιας ενωμένης, σταθερής, ειρηνικής και ευημερούσας ευρωπαϊκής Κύπρου δεν είναι στρωμένος με ρόδα. Ταυτόχρονα όμως, κοινή διαπίστωση είναι επίσης ότι ο αγώνας αυτός είναι καλός, είναι ένας αγώνας στον οποίο πιστεύουμε κι ένας αγώνας τον οποίο είμαστε αποφασισμένοι να διεξαγάγουμε με όλες μας τις δυνάμεις για μια λύση δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική προς όφελος όλων των Κυπρίων.
Η ισχυρή βούληση Αθηνών και Λευκωσίας είναι εδώ. Οι ξεκάθαρες θέσεις μας είναι γνωστές, το πλαίσιο των αρχών είναι δεδομένο και πρέπει να γίνει σεβαστό από όλους. Μόνο μία διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία μπορεί να ανοίξει διάπλατα τις προοπτικές και να δώσει την απαραίτητη δυναμική για ένα κοινό καλύτερο μέλλον στο νησί. Μέλλον ειρήνης, ανάπτυξης και ασφάλειας, χωρίς την παράνομη παρουσία κατοχικών στρατευμάτων, χωρίς παρεμβατικά δικαιώματα τρίτων και παρωχημένα συστήματα εγγυήσεων. Αυτές οι έννοιες και οι πρακτικές είναι άγνωστες και ξένες και άνευ περιεχομένου στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Στην ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία θα ανήκει και η ενωμένη Κύπρος και το σύνολο Ε/Κ και Τ/Κ όταν, όπως εύχονται Αθήνα και Λευκωσία θα επιτευχθεί λύση, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
Ελπίδα και επιδίωξη της Ελλάδας είναι να υπάρξουν τέτοιες εξελίξεις στις διακοινοτικές διαβουλεύσεις στο πλαίσιο των ομάδων εργασίας και των τεχνικών επιτροπών που να επιτρέψουν την έναρξη μιας καλά προετοιμασμένης και ουσιαστικής διαπραγμάτευσης. Διαπραγμάτευση που θα μπορέσει να στεφθεί με επιτυχία. Που θα μπορέσει να οδηγήσει σε αποτέλεσμα αποδεκτό και από τις δύο κοινότητες, από το λαό της Κύπρου, που θα είναι και ο τελικός κριτής.
Η Αθήνα, όπως πάντα, είναι σταθερός υποστηρικτής και συμπαραστάτης στις προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας, αρωγός του Προέδρου Χριστόφια και της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας. Θέλω να ελπίζω ότι η Άγκυρα, που εκ των πραγμάτων έχει ιδιαίτερα βαρύνοντα λόγο, θα ενθαρρύνει ουσιαστικά την τ/κ ηγεσία προς τη σωστή κατεύθυνση, την κατεύθυνση της μετριοπάθειας και της εποικοδομητικής στάσης.
Εσωτερικές εξελίξεις και πολιτικές διελκυστίνδες δεν μπορούν να προβάλλονται ως άλλοθι περιχαράκωσης σε ένα παρελθόν διαίρεσης, καχυποψίας και αδιαλλαξίας, που αντιστρατεύεται ένα καλύτερο μέλλον. Η ειλικρινής υποστήριξη που δίνουν Ελλάδα και Κύπρος στη στρατηγική προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. είναι γνωστή. Δεν είναι όμως λευκή επιταγή.
Ερώτηση : Αναφορικά με το θέμα των εγγυήσεων που είναι ένα από τα σοβαρά ζητήματα που απασχολεί τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού και δεδομένης της επιμονής της τουρκικής πλευράς ότι θέλει να διατηρήσει τα εγγυητικά της δικαιώματα στην Κύπρο, η Ελλάδα προβληματίζεται για το ποια θα είναι η δική της στάση; Aν θα υπάρξει σε μια πιθανή συμφωνία ανανέωση των δικών της εγγυητικών δικαιωμάτων…
Ντ. Μπακογιάννη : Αυτή τη στιγμή δεν είμαστε εκεί. Αυτό το οποίο λέμε είναι τη θέση μας, ότι μία Κύπρος ευρωπαϊκή μία Κύπρος ενωμένη μία Κύπρος έτσι όπως την ονειρευόμαστε δεν έχει ανάγκη από παρωχημένες λογικές εγγυήσεων ή παρεμβατικών δυνατοτήτων. Αυτή είναι μια θέση της Ελλάδας που εξέφρασα σαφώς. Από κει και πέρα το τι θα γίνει στην πορεία της διαπραγμάτευσης αυτό θα το δούμε.
Ερώτηση : Τι είδους κινδύνους ελλοχεύει η εσωτερική κρίση στην Τουρκία και πως μπορεί να αντιμετωπισθούν;
Ντ. Μπακογιάννη : Κατ’ αρχήν η ανάλυση για τις εσωτερικές δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζει η Τουρκία δεν νομίζω ότι είναι μια ανάλυση την οποία πρέπει να κάνουμε αυτή τη στιγμή εμείς. Εμείς παρακολουθούμε με πολύ μεγάλη προσοχή τα τεκταινόμενα μέσα στην Τουρκία. Προβληματιζόμαστε όπως όλοι οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί μας. Από κει και πέρα περιμένουμε να δούμε τις εξελίξεις. Θεωρούμε ότι κανένα εσωτερικό πρόβλημα δεν πρέπει να προβάλλεται ως άλλοθι για να μην προχωρήσει η ουσιαστική προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού και θέλω να είμαι σαφής σ’ αυτό.
Ερώτηση : Προχθές ο Πρόεδρος Μπους από τη Σλοβενία ζήτησε επιτακτικά από τους 27 να δεχθούν την Τουρκία ως ένα από τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Εσείς πριν από λίγο δηλώσατε ότι δεν αποτελεί λευκή επιταγή….
Ντ. Μπακογιάννη : Θέλω να είμαι σαφής. Η Ελλάδα πιστεύει ότι η Τουρκία πρέπει να έχει τη δυνατότητα – υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει εκπληρώσει όλα τα κριτήρια της Ε.Ε. και τα προαπαιτούμενα – να γίνει μέλος της Ε.Ε. Εμείς πιστεύουμε ότι η μεταρρυθμιστική προσπάθεια την οποία έχει ξεκινήσει η Τουρκία πρέπει να συνεχιστεί. Από κει και πέρα τα κριτήρια είναι κριτήρια για όλες τις υποψήφιες χώρες και πρέπει να εκπληρώνονται. Υπό αυτές λοιπόν τις προϋποθέσεις η υποστήριξη της Ελλάδος είναι μια σταθερή υποστήριξη στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Όταν λέω ότι δεν είναι λευκή επιταγή εννοώ ακριβώς αυτό: ότι προϋποθέτει την ευρωπαϊκή προσαρμογή της ίδιας της Τουρκίας. Δηλαδή προϋποθέτει την ευρωπαϊκή λογική, το ονομαζόμενο acquis communautaire, το ευρωπαϊκό κεκτημένο να γίνει κεκτημένο και της Τουρκίας. Προϋποθέτει ότι π.χ. το Πρωτόκολλο της Άγκυρας θα έχει εφαρμοσθεί. Και σας λέω ένα από τα παραδείγματα γιατί υπάρχουν πολλά άλλα.
Ερώτηση : Φαίνεται να κερδίζει έδαφος η θέση κάποιων ότι η Τουρκία θα οδηγηθεί σ’ ένα ειδικό καθεστώς, σε μια ειδική σχέση με την Ε.Ε. Τι θα γίνει αν τελικά πάει προς αυτή την κατεύθυνση η Τουρκία;
Ντ. Μπακογιάννη : Πρώτα απ’ όλα δεν είμαστε εκεί. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχετε δίκιο. Ο Πρόεδρος Σαρκοζί έχει καταθέσει τις δικές του, η καγκελάριος η κυρία Μέρκελ τις δικές της, υπάρχουν πολλές. Προς στιγμήν υπάρχει μία απόφαση, η οποία είναι η απόφαση των ‘27’. Και με βάση αυτή κινούμαστε. Και αυτή η απόφαση θέτει ακριβώς τις προϋποθέσεις, τα κριτήρια και τα προαπαιτούμενα. Και οι ‘27’ έχουν αποφασίσει όπως γνωρίζετε να παγώσουν και τα 8 κεφάλαια τα οποία έχουν παγώσει ακριβώς επειδή η Τουρκία δεν εφαρμόζει το Πρωτόκολλο της Άγκυρας. Αυτή είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή μέσα στην Ε.Ε. Τι θα γίνει στην περίπτωση που η Ε.Ε. αλλάξει γνώμη νομίζω ότι είναι πολύ πρόωρο να το συζητήσουμε. Θέλω όμως να πω και κάτι άλλο. Μοχλός πίεσης για την επίλυση του Κυπριακού δεν είναι μόνο η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Είναι η ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού. Είναι η αίσθηση σε ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα ότι αυτό το πρόβλημα το οποίο χρονίζει πάνω από 30 χρόνια πρέπει να λυθεί. Και ότι πρέπει να βρεθεί μια δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική λύση στο Κυπριακό. Άρα η Κύπρος σε αυτή της τη μάχη μαζί με την Ελλάδα πιστεύω ότι έχει πάρα πολλούς συμπαραστάτες σε όλη τη διεθνή κοινότητα και βεβαίως στην Ε.Ε.