Εξοχότατοι, κύριε Πρέσβη, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αξιότιμοι κύριοι Καθηγητές, κυρίες και κύριοι καλημέρα σας, καλώς ορίσατε στην Αθήνα, στο κτήριο της Παλαιάς Βουλής.
Έχω την ιδιαίτερη χαρά να χαιρετίσω αυτό το τόσο σημαντικό Συνέδριο για τους Βρετανούς ιστορικούς και τη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδος. Έχουμε την τιμή και τη χαρά να φιλοξενούμε σήμερα στο Συνέδριό μας επιφανείς ακαδημαϊκούς, εγνωσμένου κύρους και διεθνούς ακτινοβολίας.
Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω θερμά για το έργο τους και την προσφορά τους, τους Καθηγητές κ. Richard Clogg, τον σερ Michael Llewellyn Smith ο οποίος μάλιστα διετέλεσε και Πρέσβης της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα, την Καθηγήτρια, την κα Margaret Mac Millan, καθώς και τη Λέκτορα, την κα Renee Hirschon.
Η αγαστή συνεργασία του ελληνικού ακαδημαϊκού χώρου με το εξωτερικό, έχει αποδώσει γόνιμα αποτελέσματα. Αναφέρομαι σε διακεκριμένους Έλληνες επιστήμονες, όπως ο Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, ο Θάνος Βερέμης αλλά και ο δικός μας ο διπλωμάτης και στοχαστής Πρέσβης κ. Βύρων Θεοδωρόπουλος. Κυρίες και κύριοι σας ευχαριστούμε.
Οι μελέτες που κατά καιρούς εκπονούνται από τα ελληνικά και τα βρετανικά πανεπιστημιακά Ιδρύματα, βρίσκονται πάντα στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Εμείς στο Υπουργείο Εξωτερικών αναγνωρίζουμε την ψύχραιμη, νηφάλια και αντικειμενική ανάλυση που προσφέρουν οι ιστορικοί που καταπιάνονται με την ελληνική ιστορία.
Με το έργο τους κρατούν ζωντανό το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τη μελέτη της ελληνικής ιστορίας και επιβεβαιώνουν ότι μελετώντας την ιστορία, αποκομίζει κανείς χρήσιμα διδάγματα για την εξωτερική πολιτική. Αυτή ήταν άλλωστε μια παρακαταθήκη, που μας άφησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν μετέφρασε την ιστορία του Θουκυδίδη.
Οι ιστορικές αναλογίες και οι αντιστοιχίες που βρίσκουμε στα κείμενα του Θουκυδίδη, ενδεχομένως μας προσφέρουν λύσεις σε σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κράτη της Ευρώπης, όπως εθνικιστικές εξάρσεις, αποσχιστικές τάσεις, ή οικονομικές μεταβολές.
Κυρίες και κύριοι,
Το 2009 η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία θα γιορτάσουν 175 χρόνια διπλωματικών σχέσεων. Τις δυο χώρες χαρακτηρίζουν παραδοσιακά οι πολύ καλές διμερείς σχέσεις. Ιστορικές συγκλίσεις και πολιτιστικές αναζητήσεις εξηγούν τη διαχρονική έλξη που ασκεί η μία χώρα στην άλλη.
Το σημερινό υψηλότατο επίπεδο των διμερών μας σχέσεων στηρίζεται πάνω σε ισχυρό θεμέλιο: την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά των δυο χωρών μας και τα ειλικρινή αισθήματα φιλίας και αλληλεγγύης που νιώθουν οι λαοί μας, ο ένας για τον άλλον.
Δεν είναι τυχαίο ότι πέρα από τη στενή μας συνεργασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, μια σειρά διμερών συμφωνιών επικυρώνει την ιστορική φιλία των δυο χωρών, καλύπτοντας σχεδόν όλους τους τομείς συνεργασίας.
Είναι άγνωστο, κυρίες και κύριο, πόσο μακριά πάνε οι σχέσεις της Ελλάδας και της Βρετανίας. Έντονα πιθανολογείται ότι ο πρώτος Έλληνας επισκέπτης της Βρετανίας ήταν ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης ο οποίος έφτασε έως εκεί, επειδή αναζητούσε πρώτες ύλες. Ήδη από το 1834 η Μεγάλη Βρετανία έχει διπλωματική παρουσία στην χώρα μας. Τέσσερα μόλις χρόνια μετά την εγκαθίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Μέσα σε αυτή τη μακρά κοινή διαδρομή, ήταν πολλές οι δύσκολες στιγμές της ελληνικής ιστορίας, κατά τις οποίες η Μεγάλη Βρετανία στάθηκε σταθερή φίλη και αρωγός. Η καθοριστική συμβολή της Μεγάλης Βρετανίας στη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους έχει καταγραφεί ανεξίτηλα στην ελληνική ιστορική μνήμη.
Ο Γεώργιος Κάνινγκ αποφάσισε εγκαίρως ότι: «…Είναι αδύνατο να αντιμετωπίζει κανείς σαν πειρατές ένα πληθυσμό 1 εκ.», αναγνωρίζοντας τους Έλληνες ως εμπολέμους του 1823. Λαμπρό παράδειγμα η προσωπικότητα του Λόρδου Βύρωνα ο οποίος, με την προσωπική του ακτινοβολία, φώτισε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και βοήθησε ουσιαστικά στα πιο δύσκολα χρόνια του ελληνικού έθνους.
Η πολιτιστική μας κληρονομιά δεν μπορεί να αποτελέσει μόνο σταθερή γέφυρα συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας, αλλά και γόνιμο έδαφος για την αλληλεπίδραση που έχουν ασκήσει η μία στην άλλη μέσω του έργου σπουδαίων προσωπικοτήτων.
Οι δυο χώρες ήταν πάντα σύμμαχοι κατά τις δύσκολες περιόδους. Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα η Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν τιμήσει τα ίδια ιδανικά και έχουν αγωνιστεί στους ίδιους πολέμους.
Ο Ελ. Βενιζέλος, προσωπικός φίλος του Λόιντ Τζορτζ και άτομο που κατανοούσε πολύ καλά τους Βρετανούς, είχε το ιστορικό προνόμιο να τον έχει επικαλεστεί ο ίδιος ο Ουίνστον Τσόρτσιλ σε μια από τις πιο διάσημες και περίτεχνες ομιλίες του. Το 1942 ο Τσόρτσιλ είπε και επικαλούμαι τα λόγια του: «…Ο εκλιπών Βενιζέλος παρατήρησε ότι σε όλους τους πολέμους της η Αγγλία πάντα νικά, μια μάχη: την τελευταία».
Φυσικά, τόσο ο Τσόρτσιλ, όσο και ο Βενιζέλος αποδείχθηκαν σωστοί. Η εμπέδωση της ελληνοβρετανικής συνεργασίας επιβεβαιώθηκε και κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Έλληνες θυμόμαστε καλά ότι κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής οι βρετανικές δυνάμεις βοήθησαν ενεργά και συμμετείχαν στον άτακτο πόλεμο που είχαν κηρύξει οι ελληνικές δυνάμεις στους Γερμανούς κατακτητές.
Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ λάτρης της ιστορίας ο ίδιος, απένειμε τα εύσημα στον ελληνικό λαό, όταν δήλωσε ότι: «… Η θαρραλέα στάση των Ελλήνων είχε κερδίσει το θαυμασμό του αγγλικού λαού, που έβλεπε στη στάση των Ελλήνων το παράδειγμα των προγόνων τους μπροστά στον περσικό κίνδυνο».
Κυρίες και κύριοι,
Σήμερα οι πολιτικές μας σχέσεις με τη Μεγάλη Βρετανία βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο. Η σχέση αυτή είναι πολύτιμη, δεδομένης της γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδος, της περιφερειακής της επιρροής, της πολιτικής και οικονομικής της σταθερότητας.
Είμαστε σύμμαχοι, είμαστε συνέταιροι, σεβόμαστε απόλυτα τους κοινούς μας αγώνες. Σεβόμαστε απόλυτα την πλούσια κληρονομιά μας. Πορευόμαστε με γνώμονα τα στοιχεία αυτά, που αποτέλεσαν διαχρονικά τις ιστορικές μας ιδιαιτερότητες.
Τόσο διμερώς όσο και στο πλαίσιο των διεθνών Οργανισμών η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία συνεργάζονται στενά για την αντιμετώπιση των μεγάλων διεθνών προκλήσεων.
Η ευαίσθητη περιοχή της Μέσης Ανατολής, η εύφλεκτη περιοχή του Καυκάσου, η πολλά υποσχόμενη περιοχή της Μεσογείου βρίσκονται στα πρώτα σημεία των διμερών μας σχέσεων. Δίνουμε από κοινού τη μάχη κατά της εξάπλωσης της φτώχειας, της έξαρσης του οργανωμένου εγκλήματος, της υπανάπτυξης, της τρομοκρατίας σε όλες της τις μορφές.
Υπήρξαν και υπάρχουν ακόμη ορισμένα θέματα στα οποία διαπιστώνονται αποκλίσεις και διαφωνίες. Αλλά μεταξύ ώριμων Δημοκρατιών αυτό είναι μέσα στην καθημερινότητά μας και τα αντιμετωπίζουμε με ειλικρινή συζήτηση, όπως άλλωστε επιβάλλεται μεταξύ φίλων, εταίρων και συμμάχων.
Οι ελληνοβρετανικές σχέσεις, κυρίες και κύριοι, βρίσκονται σήμερα στο ωριμότερο και στο πιο δυναμικό σημείο τους. Ξεκινώντας από στέρεες ιστορικές βάσεις, ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του σύγχρονου πολυδιάστατου διεθνούς περιβάλλοντος και έχουν επεκταθεί σε πολλούς τομείς συνεργασίας, όπως τον πολιτισμό, την οικονομία, τον τουρισμό, το εμπόριο. Επίσης, η κοινή αγάπη μας για τη θάλασσα ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των δυο λαών.
Σημαντικά βήματα προόδου έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στον τομέα της διμερούς οικονομικής συνεργασίας στον οποίο όπως είναι φυσικό, αποδίδουμε και οι δυο χώρες πολύ μεγάλη σημασία.
Ζούμε σε μια περίοδο ανασφάλειας και οικονομικής αβεβαιότητας. Η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση που έχει ξεσπάσει σε όλες τις αγορές, οι συνεχείς αυξήσεις και οι διακυμάνσεις της τιμής του πετρελαίου εδώ κι ένα χρόνο, η διαρκής άνοδος των τιμών των τροφίμων και των πρώτων υλών και η γενικότερη κρίση ρευστότητας, καταδεικνύουν τη δυσκολία στην οποία έχουν περιέλθει οι οικονομίες στις περισσότερες χώρες του κόσμου.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι σοβαρή και εκτεταμένη. Η ευρωπαϊκή οικονομία προσπαθεί να αντισταθεί στις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στις αγορές. Ειδικά τώρα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο θα ήθελα να τονίσω τη σπουδαιότητα της οικονομικής συνεργασίας των χωρών μας.
Η Μεγάλη Βρετανία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδος και κατέχει πρωταρχική θέση μεταξύ των κρατών που πραγματοποιούν επενδύσεις στην χώρα μας. Στον τομέα των εισαγωγών η Μεγάλη Βρετανία κατέχει εξέχουσα θέση ανάμεσα στα κράτη προμηθευτές της Ελλάδος σε διάφορα προϊόντα.
Οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις, οι Τράπεζες και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις βρίσκουν μεταξύ Ελλάδος και Μεγάλης Βρετανίας πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν.
Ιδιαίτερα η ναυτιλία αποτελεί προεξάρχοντα τομέα της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας, με αμοιβαία τα οφέλη για τις δυο οικονομίες. Η ελληνική εφοπλιστική παρουσία στο Λονδίνο είναι ισχυρή και η συνεισφορά της στην τοπική οικονομία σημαντική.
Επίσης πολλοί Έλληνες φοιτητές -ομολογώ περισσότεροι από όσους θα επιθυμούσα- επιλέγουν να σπουδάσουν στα βρετανικά Πανεπιστήμια και αρκετοί από αυτούς συνεχίζουν τη σταδιοδρομία τους σε βρετανικές επιχειρήσεις.
Παράλληλα ο τουρισμός αποτελεί ένα ακόμη τομέα στον οποίο η συνεργασία μας προχωρεί με ταχείς ρυθμούς. Η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία αποτελούν πολύ ελκυστικούς τουριστικούς προορισμούς και το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα αισθήματα φιλίας που τρέφουν οι λαοί μας, αποτελεί γόνιμο έδαφος για να ενισχυθούν.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία μοιράζονται έναν κοινό πολιτιστικό πλούτο. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τους κοινούς πολιτιστικούς δεσμούς και να δώσουμε την ευκαιρία στους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών να έρθουν σε επαφή.
Οι ελληνοβρετανικές πολιτιστικές σχέσεις άλλωστε έχουν μακρά προϊστορία. Το ρεύμα του Φιλελληνισμού στη διάρκεια του ελληνικού αγώνα υπέρ της ανεξαρτησίας, που ενέπνευσε γενεές Βρετανών, έχει αφήσει τα σημάδια του και ο Ελληνισμός εξακολουθεί να απασχολεί έντονα ως θέμα τα βρετανικά γράμματα και την επιστήμη.
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το οποίο εκπροσωπείται σήμερα εδώ, βρίσκεται μεταξύ των τεσσάρων Πανεπιστημίων της Μεγάλης Βρετανίας, που προσφέρουν μεσαιωνικές και σύγχρονες ελληνικές σπουδές σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο.
Μέσα από αυτή την οπτική για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό έχει ιδιαίτερη σημασία το ζήτημα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Αθήνα.
Έχω πλήρη συνείδηση πως αγγίζω μια ευαίσθητη χορδή για όλους. Η επιστροφή των Μαρμάρων αποτελεί αίτημα Δικαίου για τον πολιτισμό της πόλεως των Αθηνών.
Σήμερα που η Ελλάδα έχει πλέον το νέο σύγχρονο Μουσείο της Ακρόπολης, η θέση τους ανήκει στην περιοχή του Ιερού Βράχου.
Απευθύνομαι σε εσάς, σε όλους εσάς, και ζητώ τη συνδρομή σας προκειμένου να γίνει η υπόθεση αυτή ο ισχυρότερος δεσμός πολιτιστικής συνεργασίας και να μην είναι σημείο τριβής μεταξύ των δυο κρατών.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία είναι δυο δυναμικές χώρες, που εργάζονται εντατικά για την προώθηση της ανάπτυξής τους στο πλαίσιο της ενωμένης Ευρώπης. Η Μεγάλη Βρετανία είναι μια ισχυρή χώρα με εξέχοντα ρόλο στις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις και ισχυρή παρουσία στη διεθνή οικονομική σκηνή.
Η Ελλάδα δε, παρά το σχετικά μικρό μέγεθός της, αποτελεί μια αξιόπιστη δύναμη σταθερότητας και ανάπτυξης για ολόκληρο το γεωγραφικό της περίγυρο.
Σε περίοδο αναζήτησης νέων μεθόδων για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων σε βάρος της ανθρωπότητας, οι Έλληνες, από κοινού με τους Βρετανούς καλούνται να αντλήσουν από την πλούσια πολιτισμική τους παρακαταθήκη τις ιδέες και τα μέσα για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος.
Οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Μεγάλη Βρετανία μας χαρίζουν μια θέση στο επίκεντρο των εξελίξεων, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της ευρύτερης περιοχής του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Σήμερα έχουμε μια εξαιρετική ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε την προσήλωσή μας στον κοινό μας στόχο, να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις και τη συνεργασία προς όφελος των δυο λαών μας.
Κλείνοντας θέλω να ευχαριστήσω τον Πρέσβη της Μεγάλης Βρετανίας στην Ελλάδα κ. Simon Gass για την απρόσκοπτη συνεργασία που είχαμε καθ’ όλο το διάστημα της θητείας του στη χώρα μας. Εύχομαι καλή συνέχεια στο έργο του.
Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω την Υπηρεσία Ενημέρωσης και Δημόσιας Διπλωματίας και τον εκπρόσωπό μας τον κ. Γιώργο Κουμουτσάκο, για την άψογη οργάνωση της σημερινής εκδήλωσης, τον κ. Όθωνα Αναστασάκη, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδη καθώς και το Κολέγιο St Antony’s για το καινοτόμο ερευνητικό ακαδημαϊκό τους έργο και την εκτενή πολιτική ανάλυση που συστηματικά προσφέρουν στην κοινή γνώμη.
Kυρίες και κύριοι, εύχομαι καλές εργασίες στη σημερινή ημέρα.
Καλημέρα σας, ευχαριστώ.