«Ο μεγαλύτερος εφιάλτης μας είναι ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε ύφεση»

Συνέντευξη στον Σπύρο Κτενά

H Ελλάδα αντιμετωπίζει μια μεγάλη, διεθνή οικονομική κρίση, τις μεσοπρόθεσμες συνέπειες της οποίας δεν μπορεί να καταγράψει κανείς με ακρίβεια. Τι οφείλει να πράξει η κυβέρνηση ώστε να ανταποκριθεί στην κρίση αυτή και να προστατεύσει τα συμφέροντα του ελληνικού λαού;

Διανύουμε μια, δίχως αμφιβολία, εξαιρετικά δύσκολη περίοδο. Τα καλά νέα είναι ότι σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς θα είμαστε μια από τις ελάχιστες χώρες της ευρωζώνης με θετική ανάπτυξη. Τα κακά νέα είναι ότι η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια πλήττεικαι τη δική μας οικονομία. Ο κίνδυνος είναι να οδηγηθούμε σε ύφεση και σε αύξηση της ανεργίας που αποτελεί το μεγαλύτερο εφιάλτη για την κοινωνία μας. Απέναντι σ΄ αυτό το κλίμα, η κυβέρνηση έχει δείξει ότι δρα άμεσα και αποτελεσματικά. Έχει εκπονήσει ένα συγκροτημένο σχέδιο το οποίο στηρίζεται σε τρείς άξονες: Πρώτον, ενισχύοντας την ρευστότητα του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Δεύτερον, ενισχύοντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες και αποτελούν την ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Τρίτον, διευρύνοντας το δίχτυ κοινωνικής προστασίας.

Η αξιωματική αντιπολίτευση κατηγορεί τη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για «απουσία» από την Ευρώπη και το διεθνές σύστημα. Μάλιστα αναφέρει ότι «τα φοβικά σύνδρομα» της κυβέρνησης οδηγούν σε αδράνεια ενώ την ίδια στιγμή η Ελλάδα στερείται στρατηγικής. Σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ η Ελλάδα τα τελευταία 3 χρόνια ευρίσκεται ενώπιον συνεχών αιφνιδιασμώνμε αποτέλεσμα να σωρεύονται αδιέξοδα. Ποια συγκεκριμένα γεγονότα μπορούν να αντιμετωπίσουν τους παραπάνω ισχυρισμούς;

Καταλαβαίνω την αγωνία του ΠΑΣΟΚ να ασκήσει αντιπολίτευση. Υπάρχουν όμως και ορια στις υπερ-απλουστεύσεις και τις υπερβολές. Πορευόμαστε σε όλα τα μέτωπα βάση ξεκάθαρου σχεδίου και συγκεκριμενης στρατηγικής. Σας παραπέμπω όπως λέτε σε συγεκριμένα γεγονότα: στην εξαιρετικά επιτυχημένη συμμετοχή της Ελλάδος ως μη-μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στην εδραίωση της χώρας ως αξιόπιστου και φερέγγυου συνομιλητή σε ζητήματα όπως το Μεσονατολικό ή και το μέλλον του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος, στην προετοιμασία μας για την επικείμενη προεδρία του ΟΑΣΕ, στην κινητικότητα για το Σκοπιανό και την αποφασιστικότητα που επιδείξαμε στο Βουκουρέστι και στις συνόδους κορυφής της ΕΕ, στην προσπάθεια που γίνεται στα ελληνο-τουρκικά ή στις μάχες που δίνουμε για το Κυπριακό.

Η ηγεσία του Λευκού Οίκου έχει θυμώσει με την απόφαση της κυβέρνησης να διευρύνει την ενεργειακή συμφωνία με τους Ρώσους. Οι αντιδράσεις αυτές μπορούν να επηρεάσουν την πορεία υλοποίησης της γενικής συμφωνίας με τη Ρωσία; Ποιο είναι το χρονικό διάστημα που πρακτικά μπορεί να λειτουργήσει η συγκεκριμένη συμφωνία και να αναδειχθεί η χώρα μας ενεργειακός κόμβος για ολόκληρη την Ευρώπη;

Κάθε χώρα οφείλει να προστατεύει τα συμφεροντά της. Και αυτό είναι απολύτως κατανοητό στην Διεθνή Κοινότητα. Πόσο μάλλον όταν η πολιτική της ταυτίζεται με αυτή ενός ευρύτερου οργανισμού όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ενεργειακή μας πολιτική βασίζεται σε δύο αρχές οι οποίες είναι κοινές για όλους τους Ευρωπαίους εταίρους μας: την ενεργειακή ασφάλεια και την διαφοροποίηση των πηγών. Η συμφωνίες στις οποίες αναφέρεστε βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης. Τιμούμε τις υπογραφές μας και προχωρούμε το δυνατόν συντομότερο.

Δηλώνετε ότι «μια σύγχρονη Τουρκία με ξεκάθαρο ευρωπαϊκό προσανατολισμό θα συνεισφέρει στην σταθερότητα της περιοχής» – προσδοκία που σας οδηγεί στην απόφαση ναυποστηρίζετετις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας. Πιστεύετε πως οι εσωτερικές εξελίξεις στη γείτονα χώρα κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση ή υπάρχει ενδεχόμενο ανατροπής;

Ο καθένας κοιμάται όπως έχει στρώσει. Βεβαίως και είναι γνωστό ότι η Ελλάδα στηρίζει την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πάγια θέση της χώρας μας είναι ότι μια Τουρκία με ευρωπαϊκό προσανατολισμό συνεισφέρει στη σταθερότητα της περιοχής. Αυτό είναι προς όφελος της ίδιας της Τουρκίας αλλά βεβαίως και όλων των γειτόνων της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομενης της Ελλάδος. Ένα είναι σαφές: οποιεσδήποτε αλλαγές στα εσωτερικά θέματα της Τουρκίας, όπως και κάθε υποψήφιας χώρας, πρέπει να είναι συμβατές με τις αρχές του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Τον τελευταίο καιρό έχουμε διαπιστώσει μια καθυστέρηση στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ελπίζω να υπάρξει μια επιτάχυνση στο άμεσο μέλλον.

Θεωρείτε ότι η ηγεσία της ΠΓΔΜ θα αντιληφθεί ότι η λύση στο ζήτημα του ονόματος είναι και προς δικό της όφελος, καθώς χρειάζεται την στήριξη της Ελλάδας στην πορεία της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Τι χρονικό ορίζοντα δίδετε σε αυτή σας τη προσδοκία, δεδομένου ότι ο χρόνος παγιώνει κάποιες καταστάσεις εις βάρος της χώρας μας;

Δεν βρίσκω ότι ο χρόνος παγιώνει καταστάσεις εις βάρος μας. Στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ είμαστε ξεκάθαροι. Έχουμε ξεκάθαρη πολιτική, η οποία είναι γνωστή σε όλους τους φίλους και εταίρους. Επιδιώκουμε μια λύση στη βάση μιας συνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό που θα ισχύει έναντι όλων. Χωρίς αυτή τη λύση τα Σκόπια δεν μπορούν να μπουν στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο Βουκουρέστι δώσαμε αυτό το μήνυμα αποφασιστικότητας. Αναμένουμε από τα Σκόπια να εγκαταλείψουν εθνικιστικές πολιτικές και αναχρονιστικές πρακτικές και να συνεργαστούν με την Ελλάδα. Είναι προς το συμφέρον τους να απεγκλωβιστούν από μια αδιέξοδη στάση και να προχωρήσουν στην εξεύρεση λύσης, ώστε να ενταχθούν στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και να συνεισφέρουν στην εμπέδωση της σταθερότητας και της προόδου στην περιοοχή. Δυστυχώς, οι τελευταίες επιλογές της κυβέρνησης Γκρούεφσκι, από την εθνικιστική ρητορεία του καλοκαιριού μέχρι την προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, δείχνουν ότι επιλέγει παρελκυστικές τακτικές, οι οποίες οδηγούν στην απομόνωση του λαού τους

Η προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό αποτελεί έργο τουλάχιστον τριών υπουργείων, του υπουργείου Εξωτερικών, του Οικονομίας (ΟΠΕ) και της Τουριστικής Ανάπτυξης. Ποιες κινήσεις θεωρείτε αναγκαίες στην κατεύθυνσησυντονισμού του έργου προβολής της χώρας μα στο εξωτερικό μεταξύ των φορέων αυτών ώστε να υπάρξει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα; Υπάρχει ένα συνολικό σχέδιο προβολής ή το κάθε υπουργείο κινείται αποσπασματικά;

Αν και αναγνωρίζω ότι υπάρχουν θέματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν, η κατάσταση δεν είναι όπως ακριβώς την περιγράφετε. Υπάρχει πολυκερματισμός φορέων και αρμοδιοτήτων και είναι γεγονός ότι θα έπρεπε να υπάρχει καλύτερος συντονισμός μεταξύ όσων φορέων εμπλέκονται στην προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό. Αυτό αποτελεί και πάγιο αίτημα του Υπουργείου Εξωτερικών. Κάνουμε προσπάθειες για να επιτύχουμε καλύτερο συντονισμό, αλλά υπάρχουν τομείς όπως είναι η οικονομική διπλωματία και οι επιχειρησιακές συνεργασίες τις οποίες υποστηρίζουμε και στις οποίες τα τελευταία χρόνια έγιναν πραγματικά άλματα, βοηθώντας την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Από την άλλη, επίσης στον τομέα του τουρισμού, για πρώτη φορά, την τελευταία τετραετία έγινε μια συντονισμένη και συστηματική πολιτική προβολής μέσα από διαφημιστικές καμπάνιες, αλλά και οργανωμένες παρουσίες στις διεθνείς εκθέσεις. Υπάρχουν θετικά αποτελέσματα, αν και πρέπει να λυθούν τα προβλήματα συντονισμού για τα οποία μιλήσαμε.

Πως σκέφτεστε ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η διεθνής αθλητική διοργάνωση των Μεσογειακών Αγώνων του 2013 (Βόλος Λάρισα) για την προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό;

Σίγουρα η ανάληψη των Μεσογειακών Αγώνων αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για την σωστή προβολή της χώρας μας και ιδιαίτερα μιας περιοχής, όπως είναι η Θεσσαλία, στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα οι αγώνες συνιστούν ένα κίνητρο για την ανάπτυξη και τόνωση των δύο μεγάλων πόλεων της περιφέρειας, της Λάρισας και του Βόλου, που θα φιλοξενήσουν τους Αγώνες. Με τον ίδιο τρόπο που αξιοποίησαμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες οφείλουμε να αντιληφθούμε τις δυνατότητες αξιοποίησης των Μεσογειακών. Ως μια υπόθεση που μας αφορά όλους και μια ευκαιρία για την Ελλάδα συνολικά.

Ένα θέμα στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας είναι η διαδικασία εκχώρησης της βίζας. Παρά τα βήματα που έχουν γίνει στην κατεύθυνση επίσπευσης της έκδοσης, οι ξένοι επισκέπτες μας εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται με αποτέλεσμα να χάνουμε αρκετούς τουρίστες και συνακόλουθα πολύτιμους πόρους. Τι σκοπεύετε να κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση;

Είναι αλήθεια ότι ορισμένοι επισκέπτες μας ταλαιπωρούνται με την έκδοση βίζας. Βεβαίως αυτό έχει άμεση σχέση με τη συνθήκη του Σένγκεν της οποίας η Ελλάδα είναι μέλος. Η συνθήκη κατήργησε τους εσωτερικούς ελέγχους σε 22 χώρες τις ΕΕ, αλλά παράλληλα ενίσχυσε τα συστήματα ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Είναι σημαντικό ότι όποιος εισέλθει στην Ελλάδα έχει το δικαιωμα αυτόματα να ταξιδεύσει και στις λοιπές χώρες Σένγκεν. Υπάρχουν κοινοτικές διαδικασίες που ορισμένες φορές μπορεί να είναι χρονοβόρες και πουείμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόσουμε. Οι Αρχές μας κάνουν ότι μπορούν για να επιστεύσουν τα πράγματα και να εξυπηρετήσουν τους πολίτες.

Για να έλθουμε στα εσωτερικά μας θέματα. Λάβατε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την τόνωση της πράσινης επιχειρηματικότητας. Δεδομένου ότι αυτή επεκτείνεται σε όλο το φάσμα της επιχειρηματικής ζωής ποια κίνητρα θεωρείτε αναγκαία να ληφθούν ώστε να υπάρξει μια ριζική στροφή στο συγκεκριμένο θέμα;

Πράσινη επιχειρηματικότητα δεν σημαίνει απλώς ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, αλλά μια σειρά ριζικών μεταβολών στις υποδομές που θα έχει ως στόχο την ευρύτερη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Για να γίνει πράξη χρειάζεται, πέρα από την ενίσχυση του κράτους, ιδιωτική, επιχειρηματική πρωτοβουλία με συγκεκριμένη στόχευση και μακρύ ορίζοντα. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες με κερδισμένους τους μικρούς, ιδιώτες επιχειρηματίες και παραγωγούς. Το στοίχημα είναι να μπούμε στην ομάδα των χωρών που θα αναπτύξουν, θα εξελίξουν και θα μεταφέρουν στους υπόλοιπους την αναγκαία τεχνογνωσία και τα αναγκαία αγαθά και υπηρεσίες.

Η χώρα αντιμετωπίζει ένα σαφές πρόβλημα με τις συνδέσεις της με το εξωτερικό (εναέριες, θαλλάσιες και οδικές). Υπάρχει σχέδιο προσέλκυσης ξένων επιχειρήσεων (αεροπορικών εταιρειών είτε θαλάσσιων μεταφορων) έτσι ώστε η χώρα μας να γίνει περισσότερο προσιτή στους ξένους πολίτες;

Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα γεωγραφικό σταυροδρόμι και είναι μια χώρα που έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Δεκάδες διάσπαρτα νησιά, χιλιάδες χιλιόμετρα παράλια, αλλά και μεγάλους ορεινούς όγκους στο ηπειρωτικό τμήμα της χώρας. Υπάρχουν προβλήματα. Για παράδειγμα η ακτοπλοϊκή σύνδεση μεταξύ των νησιών είναι ένας τομέας όπου υπάρχουν προβλήματα. Όπως και το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς αεροδρομίων δημιουργεί πολλά προβλήματα. Για το σκοπό αυτό ως κυβέρνηση κατευθύνουμε το 82% των πόρων του ΕΣΠΑ στην περιφέρεια, άρα και στη νησιωτική Ελλάδα, με απώτερο σκοπό την άρση όλων των αναπτυξιακών δυσκολιών, έτσι ώστε και οι νησιώτες μας να αισθάνονται μέλη του ενεργού κοινωνικού ιστού της Ελλάδος. Αν υπάρξουν οι κατάλληλες υποδομές σε λιμάνια, μαρίνες, αερόδρομια,και οδικούς άξονες, θα προσελκύσει και επενδυτές και ξένες επιχειρήσεις.

Βρίσκετε σε εξέλιξη το σχέδιο αποκρατικοποίησης της Ολυμπιακής που προβλέπει 100% εκχώρηση σε ιδιώτες επενδυτές. Θα ήσασταν κατ αρχή αντίθετη με το ενδεχόμενο το ελληνικό δημόσιο να διατηρήσει ένα ποσοστό της τάξεως του 20% όπως για παράδειγμα σκοπεύει να κάνει η ιταλική κυβέρνηση με την Alitalia, με σκοπό η εταιρία να διατηρήσει τη παρουσία της ελληνικής σημαίας σε χώρες που ενδιαφέρουν την Ελλάδα;

Ακούστε πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε για την Ολυμπιακή. Η κυβέρνηση έχει ξεκάθαρο σχέδιο: Πρώτον, η νέα εταιρεία θα κρατήσει το όνομα και το σήμα της Ολυμπιακής. Δεύτερον, τα νησιά μας δεν θα μείνουν χωρίς αεροπορική σύνδεση γιατί η επιδότηση και κάλυψη των άγονων γραμμών είναι κοινοτική υποχρέωση του κράτους, άσχετα με το ποιος εκτελεί τα δρομολόγια αυτά. Τρίτον, η εταιρία θα εξυπηρετεί τους πολίτες και το κράτος δεν θα πληρώνει πρόστιμα εκατομυρίων ευρώ. Μέχρι αυτή την στιγμή που μιλάμε η Ολυμπιακή παράγει έλλειμμα 1 εκατ. ευρώ την ημέρα. Με ρωτάτε για την Alitalia: χαρακτηριστικά σας αναφέρω ότι ο Ιταλός Επίτροπος Μεταφορών υπέδειξε την συμφωνία που κάναμε με την Κομισιόν ως μοντέλο για την Alitalia.

Μπορεί η κυβέρνηση «να βγάλει τετραετία» με 151 βουλευτές και αρκούν απλώς οι συστάσεις για να διαλυθεί το κλίμα εσωστρέφειας; Μπορεί να παραχθεί έργο υπό τις παρούσες συνθήκες;

Βεβαίως και μπορεί να παραχθεί έργο. Από αυτό άλλωστε θα κριθούμε και όχι από τα μικροπολιτικά τεκτενόμενα. Η κοινοβουλετική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας το καταλαβαίνει πολύ καλά αυτό. Αυτή τη στιγμή έχουμε μια σταθερή κυβέρνηση η οποία υλοποιεί, με αίσθημα ευθύνης, το πρόγραμμα για το οποίο ψηφίστηκε από το ελληνικό λαό. Αυτό μας ζητάει η κοινωνία και αυτό χρειάζεται η Ελλάδα.

Σε περίπτωση εκλογών και αλλαγής του κυβερνητικού σχήματος, νομίζετε ότι θα βοηθούσε την εξωτερική πολιτικήη προοπτική μιας κυβέρνησης συνεργασίας. Είναι καιρός για συνεργασίες;

Η πείρα μας έχει δείξει ότι γενικά οι κυβερνήσεις συνεργασίας δεν έχουν καλή πορεία στον τόπο μας. Αλλά αν ο ελληνικός λαός, σε περίπτωση εκλογών, αποφασίσει κάτι τέτοιο, τότε σαφώς είναι σεβαστή η άποψη του. Άλλωστε επαναλαμβάνω ότι στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα.

Ποια είναι η πολιτική σας φιλοδοξία;

Η φιλοδοξία μου είναι να είμαι χρήσιμη και αποτελεσματική για τον τόπο σε όποιο πόστο βρίσκομαι. Ως Υπουργός Εξωτερικών έχω την ευκαιρία να αγωνιστώ για μια ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη και τον κόσμο. Μια Ελλάδα με αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Αυτό είναι το στοίχημά μου.