9+1 απαντήσεις από την Υπουργό Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη
Στον Γιώργο Κιοσέ
Ο 20ος αιώνας ήταν ο αιώνας που η γυναίκα απελευθερώθηκε και άρχισε να διεκδικεί τη θέση που της αξίζει σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Ο 21ος αιώνας ξεκίνησε με τους καλλίτερους οιωνούς για τη γυναίκα, αφού πολλές γυναίκες ανήλθαν στα ανώτερα αξιώματα της πολιτικής της τέχνης των επιστημών. Άραγε ο 21ος αιώνας θα είναι και ο αιώνας που η γυναίκα θα κυβερνήσει τον κόσμο;
Υπάρχουν ήδη πολλά παραδείγματα από το προηγούμενο, αλλά και από αυτό τον αιώνα, που γυναίκες ανέλαβαν σημαντικά αξιώματα. Έχουμε το παράδειγμα της Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία κυβέρνησε τη Μεγάλη Βρετανία από το 1979 έως το 1990, καθώς και το παράδειγμα της Άγκελα Μέρκελ. Βεβαίως, δεν είναι αυτά τα μόνα. Η ανάληψη παρόμοιων καθηκόντων από γυναίκες δεν θεωρείται καν καινοτομία των τελευταίων χρόνων. Οι κοινωνίες εδώ και πολλές δεκαετίες είναι ώριμες και επιβραβεύουν την ανάληψη υψηλών καθηκόντων από τις γυναίκες. Αλλά το σημαντικό δεν είναι το φύλο του ανθρώπου που κυβερνά όσο η αποτελεσματικότητα των επιλογών του και η ποιότητα των πολιτικών που ακολουθεί. Εκεί βρίσκεται πάντα το μυστικό της επιτυχίας.
Γυναίκα, μητέρα, πολιτικός. Ο συνδυασμός δύσκολος. Αυτό που σας καθόρισε περισσότερο πιστεύετε ότι είναι οι επιρροές που δεχθήκατε από ανθρώπους ή οι επιλογές που κάνατε σε ορισμένες στιγμές της ζωής σας;
Νομίζω ότι είναι συνδυασμός και των δύο, αφού οι επιλογές μας είναι τις περισσότερες φορές αποτέλεσμα και των επιρροών από πρόσωπα και καταστάσεις. Προσωπικά πέρασα πολλές στιγμές στη ζωή μου στις οποίες χρειάστηκε να πάρω σημαντικές αποφάσεις. Όμως στη ζωή δεν πορευόμαστε μόνοι μας. Συναντούμε ανθρώπους των οποίων το παράδειγμα και το έργο ανάλογα μας επηρεάζει και μας παραδειγματίζει.
Ζούμε σε μία εποχή που τα κοινωνικά προβλήματα βρίσκονται στο προσκήνιο όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και παγκόσμια. Σε ποια από αυτά θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα;
Με δεδομένη την παγκόσμια οικονομική κρίση, το ενδιαφέρον και οι προτεραιότητες μας πρέπει αφορούν στη στήριξη των συμπολιτών μας που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Αφορούν στην προστασία του τουρισμού, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των αγροτών. Θεωρώ την ανεργία ως τη μεγαλύτερη κοινωνική απειλή. Στην Ισπανία, η ανεργία έχει φτάσει σε επίπεδο ρεκόρ, αγγίζοντας το 16%, πιέζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο προς τα πάνω. Αλλά και στη Γερμανία η κατάσταση είναι εξίσου δύσκολη. Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση ακολουθεί ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης. Πήρε και συνεχίζει να παίρνει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Η χώρα μας μέχρι στιγμής ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες που επιβάλλει η παγκόσμια συγκυρία και η κυβέρνησή κρατά σταθερά το τιμόνι της ελληνικής οικονομίας προσπαθώντας να ικανοποιήσει όσο γίνεται περισσότερα αιτήματα, εξαντλώντας τα περιθώρια που υπάρχουν.
H χώρα μας το 2009 έχει την προεδρία ενός μεγάλου οργανισμού του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη) μεταξύ των κρατών. Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του στα σημερινά τεκταινόμενα και ποιες οι δυνατότητες του για την επιβολή των αποφάσεών του;
Τον περασμένο Ιανουάριο η χώρα μας ανέλαβε την προεδρία του μεγαλύτερου περιφερειακού διεθνή οργανισμού με πεδίο αρμοδιότητας από το Βανκούβερ μέχρι το Βλαδιβοστόκ. Στο τραπέζι του ΟΑΣΕ κάθονται η Ρωσία, οι ΗΠΑ και άλλες 54 χώρες προκειμένου να συζητήσουν και να βρουν βιώσιμες λύσεις σε κρίσεις που ξεσπούν και σε εύθραυστες ισορροπίες που κινδυνεύουν. Και ακριβώς εκεί βρίσκεται και η ισχύς του ΟΑΣΕ. Αποτελεί το μοναδικό περιφερειακό φόρουμ που ενσωματώνει τον ευρύτερο ευρωατλαντικό χώρο και την ευρωασιατική περιοχή, ενώ παράλληλα, η ισχύς του έγκειται στην εκπληκτική του ικανότητα να προσαρμόζεται συνεχώς στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της Ευρώπης και τις προκλήσεις που κάθε φορά αντιμετωπίζει. Μην έχετε καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα, αναλαμβάνοντας την Προεδρία του Οργανισμού, θα σταθεί στο πλευρό των λαών της περιοχής στην προσπάθεια τους να απεμπλακούν από κρίσεις που υπονομεύουν την σταθερότητα, τη δημοκρατία και την ανάπτυξη για όλους.
H ειρήνη αποτελεί τη δεύτερη ευχή μετά την υγεία μεταξύ των ανθρώπων. Όμως παρακολουθούμε συνεχείς πολεμικές αναφλέξεις και όχι μόνο επεισόδια μεταξύ των κρατών ανά τον κόσμο. Πόσο θωρακισμένη είναι η ανθρωπότητα σήμερα ώστε η ζωή να βαρύνει περισσότερο στην πλάστιγγα των αποφάσεων;
Δυστυχώς, βιώνουμε μια δύσκολη συγκυρία σε πολιτικό επίπεδο. Τα δεδομένα στο πεδίο των διεθνών σχέσεων έχουν αλλάξει δραματικά. Νέες συγκρούσεις έχουν δημιουργήσει νέες συμμαχίες, ενώ έχουν ανατρέψει ισορροπίες δεκαετιών. Νέες απειλές έχουν κάνει την εμφάνισή τους με τη μορφή τρομοκρατικών επιθέσεων. Όμως, τα κράτη μέλη της διεθνούς κοινότητας αντιδρούν με συντονισμένες προσπάθειες καταπολέμησης κάθε μορφής βίας και αναρχίας που απειλεί τις κοινωνίες μας. Αντιδρούν μέσα από τα διεθνή fora που συμμετέχουν, τον ΟΗΕ, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, τον ΟΑΣΕ, με αμετάθετο στόχο τη χάραξη μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Και είμαι αισιόδοξη ότι οι συνομιλίες μας, όπως στην πρόσφατη συνάντησή μας στο Μόναχο, στην ετήσια Διεθνή Διάσκεψη για την Ασφάλεια, θα έχουν γόνιμα αποτελέσματα.
Η χώρα μας την τελευταία 15ετία είναι χώρα υποδοχής οικονομικών μεταναστών οι οποίοι «εμβολίασαν» τα ασφαλιστικά ταμεία, χωρίς να λείψει το φαινόμενο της «μαύρης εργασίας». Με δεδομένη μία οικονομική κρίση, η οποία δεν γνωρίζουμε πόσο θα κρατήσει, ποια κατεύθυνση πρέπει να έχει η μεταναστευτική πολιτική;
Οι νόμιμοι οικονομικοί μετανάστες μπορούν να είναι κεφάλαιο προς αξιοποίηση για τη χώρα μας. Στην Ελλάδα ζει σήμερα ένας πολύ μεγάλος αριθμός οικονομικών μεταναστών που έφτασαν τα τελευταία 15 με 20 χρόνια. Η πλήρης και αποτελεσματική διαχείριση των πολλών και σύνθετων θεμάτων που τίθενται από τις μεταναστευτικές ροές αποτελεί, υψηλή προτεραιότητα τόσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και για την χώρα μας. Συγκεκριμένα, τα μέτρα που λαμβάνονται έχουν στόχο την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ενσωμάτωσή των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία. Είναι σαφές ότι η παρουσία τους είναι ευπρόσδεκτη, και οι δραστηριότητές τους στην Ελλάδα αποτελούν σημαντική συμβολή στην οικοδόμηση μιας ανοικτής και ελεύθερης πολυπολιτισμικής κοινωνίας, αλλά και μοχλό ανάπτυξης.
Οι πρόγονοί μας είχαν μία λέξη για το σωστό και το λάθος με την ίδια ρίζα. Φάρμακο για την ίαση, φαρμάκι για την δηλητηρίαση. Πότε η πολιτική είναι φάρμακο και πότε γίνεται φαρμάκι στη ζωή μας;
Ας μη συγχέουμε την άσκηση πολιτικής με την άσκηση δημαγωγίας. Δεν είναι δυνατόν να καλύπτουμε με τον όρο «πολιτική» πρακτικές και μεθοδεύσεις που δεν συνάδουν με την πραγματική έννοια του όρου. Είναι γνωστή, άλλωστε, η παρότρυνση του Αριστοτέλη: «Παιδεύεστε προς τας πολιτείας». Παρότρυνση που προϋπέθετε από το «εγώ» να πάμε στο «εμείς». Γιατί όταν η πολιτική προσανατολίζεται στο «εγώ», είναι καταδικασμένη σε απόρριψη και αποστροφή. Όταν όμως, η πολιτική εξυπηρετεί το σύνολο και υπακούει στο «εμείς», προάγει την κοινωνία, στηρίζει τους θεσμούς της και αναδεικνύει τη σημασία της.
Μεγάλη πλειονότητα των νέων είναι αποστασιοποιημένοι από τα πολιτικά δρώμενα θεωρώντας ότι αυτή αλλοτριώνει αυτόν που ασχολείται με αυτή. Όμως η πολιτική καθορίζει τη ζωή μας αλλά και τη ζωή των επερχόμενων γενεών. Θα ήθελα τη γνώμη σας από τις εμπειρίες σας στην πολιτική.
Χωρίς αμφιβολία, οι νέοι μας σήμερα εμφανίζονται ιδιαίτερα προβληματισμένοι όσον αφορά στη λειτουργία του ελληνικού πολιτικού συστήματος και τις δυνατότητες συμμετοχής τους σε αυτό. Yπάρχουν καταστάσεις που τους πληγώνουν και τους οδηγούν μερικές φορές να περιθωριοποιούνται και να αδιαφορούν για τα πολιτικά πράγματα. Όμως, αυτά είναι μεμονωμένα περιστατικά και δεν αντανακλούν την πραγματική εικόνα της νεολαίας μας. Έχουμε νέα παιδιά ιδιαίτερα δραστήρια και δυναμικά που συμμετέχουν ενεργά σε εργασιακούς χώρους, σε κομματικές νεολαίες, σε εθελοντικές δραστηριότητες. Έχουμε νέα παιδιά που δεν θέλουν να κάνουν εκπτώσεις στο μέλλον τους και αγωνίζονται σκληρά για να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Εμείς καλούμαστε να δώσουμε χώρο και βήμα στους νέους, να μας μιλήσουν για τις ιδέες τους, τους προβληματισμούς τους, τις ανάγκες τους. Οφείλουμε να δούμε τι φταίει και ποιες είναι οι κινήσεις οι οποίες είναι απαραίτητες να γίνουν ώστε να τους δώσουμε μεγαλύτερη σιγουριά και ελπίδα για το μέλλον τους, να βελτιώσουμε το χώρο της παιδείας και να βοηθήσουμε την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Σίγουρα, θέλουμε τους νέους δίπλα μας στο έργο μας και επιζητούμε την ενεργό συμμετοχή τους στα πολιτικά πράγματα.
Το φαρμακείο εκτός από χώρος πρωτοβάθμιας περίθαλψης είναι και μία επιχειρηματική μονάδα, μικρή ή μεσαία, που χρειάζεται ασφάλεια για να λειτουργήσει. Όμως εκτελώντας το λειτούργημα του βρίσκεται εκτεθειμένος στην ανασφάλεια κυρίως σε διανυκτερεύσεις και διημερεύσεις διακινδυνεύοντας την περιουσία του αλλά και τη σωματική του ακεραιότητα με τα φαινόμενα να πυκνώνουν το τελευταίο διάστημα. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Οι συνθήκες εργασίας του φαρμακοποιού επιβάλλουν συχνές διανυκτερεύσεις, γεγονός που ενέχει κινδύνους για τον ίδιο και την επιχείρησή του. Η εμπέδωση του αισθήματος της ασφάλειας βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της κυβέρνησης μας και στην κατεύθυνση αυτή μεριμνούμε και παίρνουμε μέτρα. Οι συχνές περιπολίες της αστυνομίες κυρίως σε απομονωμένες περιοχές είναι ένα απαραίτητο μέτρο για την προστασία των φαρμακοποιών οι οποίοι καλούνται να λειτουργήσουν κάτω από δύσκολες πολλές φορές συνθήκες.
Εάν δεν είχατε ασχοληθεί με την πολιτική ποιος άλλος τομέας προσφοράς θα ήταν δελεαστικός για μία γυναίκα δραστήρια όπως εσείς;
Η αλήθεια είναι ότι στα νεανικά μου χρόνια δεν σκέφτομουν να ασχοληθώ με την πολιτική. Ως έφηβη ήθελα να γίνω πάρα πολλά άλλα πράγματα: κατ αρχήν αρχαιολόγος, αργότερα αυτό που τελικά σπούδασα και αφορά στην εκπόνηση αναπτυξιακών προγραμμάτων σε υποβαθμισμένες περιοχές και στον Τρίτο Κόσμο. Είναι μια δουλειά την οποία είχαν την ευκαιρία να θυμηθώ στη διάρκεια της θητείας μου ως βουλευτής Ευρυτανίας, καθώς εκπονήσαμε δεκάδες προγράμματα για την αναβάθμιση της ξεχασμένης ως τότε περιοχής.