Αγαπητέ Πρόεδρε της Ομοσπονδίας των Σωματείων Ελλήνων της Αφρικής,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι,
Είναι μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι σήμερα κοντά σας. Θέλω να σας ευχαριστήσω για τη θερμή σας υποδοχή και να συγχαρώ τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας των Σωματείων Ελλήνων της Αφρικής, κύριο Άρη Λυχναρά, για το έργο του όλα αυτά τα χρόνια, καθώς και για τη διοργάνωση της αποψινής εκδήλωσης.
Χωρίς αμφιβολία, η παρουσία της ελληνικής ομογένειας σε κάθε γωνιά του πλανήτη αποτελεί για όλους εμάς πολύτιμη γέφυρα επικοινωνίας και συνεργασίας με τα υπόλοιπα κράτη. Για το λόγο αυτό το Υπουργείο Εξωτερικών έχει προχωρήσει σε δράσεις που ενισχύουν τη συνεργασία μας με τους απόδημους και διευκολύνουν την καθημερινότητα τους στον τόπο διαμονής τους.
Γνωρίζουμε για τη σημαντική παρουσία των Ελλήνων στα αφρικανικά κράτη, αλλά και για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν οι Έλληνες της Αφρικής κατά τον επαναπατρισμό τους στην Ελλάδα. Η γεωγραφική εγγύτητα της χώρας μας με την αφρικανική ήπειρο δημιούργησε ισχυρούς ιστορικούς, πολιτικούς, πολιτιστικούς και εμπορικούς δεσμούς, οι οποίοι χάνονται στα βάθη των αιώνων. Χωρίς το βάρος ενός αποικιοκρατικού παρελθόντος, οι Έλληνες βρήκαν ένα φιλικό περιβάλλον δραστηριοποίησης στις χώρες αυτές. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η δημιουργία πολυάριθμων ελληνικών κοινοτήτων οι οποίες λειτούργησαν ως γέφυρες φιλίας μεταξύ των δυο πλευρών.
Σήμερα, η χώρα μας παρέχει σημαντική αναπτυξιακή βοήθεια στην Αφρική, είτε σε διμερές επίπεδο, είτε στο κοινοτικό πλαίσιο. Είναι άλλωστε σε όλους γνωστό, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει αναλογικά, τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή βοήθεια στις αφρικανικές χώρες.
Κυρίες και κύριοι,
Εκτός των ελληνικών συνόρων ζει και δημιουργεί μια δεύτερη Ελλάδα. Ζουν Έλληνες που αποτελούν σημαντικό πολλαπλασιαστή ισχύος για τη χώρα μας, καθώς και μια γέφυρα φιλίας με τα άλλα κράτη. Έλληνες που ακμάζουν και με την επιχειρηματική τους δραστηριότητα βοηθούν την οικονομία της χώρας τους αλλά και της χώρας διαμονής τους. Οι Έλληνες απόδημοι σε κάθε γωνιά της γης κρατούν πάντα ζεστά την Ελλάδα στην καρδιά τους.
Σήμερα, η Πολιτεία βρίσκεται στο πλευρό των Ελλήνων που παρά τις δυσκολίες εξακολουθούν να ζουν και να διακρίνονται στην Αφρική. Γνωρίζουμε καλά ότι οι Έλληνες της Αφρικής αγαπούν ιδιαίτερα την Ελλάδα, τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις μας. Παράλληλα, στηρίζουν το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να υπογραμμίσω το σπουδαίο έργο που επιτελεί όλα αυτά τα χρόνια το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, το οποίο συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι λαοί της περιοχής. Είμαστε περήφανοι για το έργο της Ιεραποστολής και του Πατριάρχη Θεόδωρου του Β’ στην περιοχή, το οποίο επιτελείται συχνά κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, η κυβέρνηση μας κατάφερε και ενίσχυσε σημαντικά τη συνεργασία του κέντρου με τους Έλληνες αποδήμους ανά τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, αναβάθμισε θεσμικά το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, διεύρυνε τα πεδία δράσης του και ενίσχυσε την αντιπροσωπευτικότητα του. Παράλληλα, ενισχύει συνεχώς την επικοινωνία με την ομογένεια και τις οργανώσεις της, ενώ προωθεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αναβάθμισης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης για τα παιδιά της ομογένειας.
Παράλληλα, η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή προσπάθησε πολύ ώστε οι Έλληνες ομογενείς να έχουν ενεργό λόγο και ρόλο στα ελληνικά πράγματα. Να έχουν δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές. Δυστυχώς, η πρόταση της κυβέρνησης δεν βρήκε πρόσφορο έδαφος. Η δέσμευση του Πρωθυπουργού να προχωρήσει στη θεσμοθέτηση της δυνατότητας να ψηφίζουν οι απόδημοι από τον τόπο διαμονής τους δεν υλοποιήθηκε. Σε κάθε προσπάθεια της κυβέρνησης βρισκόταν απέναντι η προσχηματική άρνηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στηριζόμενη πάντα σε μικροπολιτικά κριτήρια. Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω προς κάθε κατεύθυνση ότι η ψήφος των ομογενών αποτελεί μια σημαντική υποχρέωση της Ελληνικής Πολιτείας προς την ομογένεια και ότι θα πρέπει να γίνει σύντομα πραγματικότητα.
Μέρος της ελληνικής πραγματικότητας είναι και οι Έλληνες της Αφρικής που έχουν επαναπατριστεί στην Ελλάδα, για τους οποίους η πολιτεία έχει ήδη μεριμνήσει. Σήμερα, πολλοί από τους Έλληνες της Αφρικής που γύρισαν μόνιμα στην Ελλάδα απασχολούνται στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Να είστε βέβαιοι ότι γνωρίζουμε καλά τα προβλήματα που σας απασχολούν. Όμως σε κάθε σας προσπάθεια, σε κάθε πρωτοβουλία των σωματείων σας, το Υπουργείο Εξωτερικών και εγώ προσωπικά, είμαστε πάντα κοντά σας και σας στηρίζουμε τόσο σε ηθικό επίπεδο, όσο και σε πρακτικό επίπεδο, διευκολύνοντας την καθημερινότητα σας.
Κυρίες και κύριοι,
Η χώρα μας συστηματικά βοηθά και στηρίζει την ελληνική ομογένεια στο εξωτερικό. Στηρίζει και βοηθά τις αφρικανικές χώρες που για πολλούς ομογενείς μας αποτελούν τις χώρες διαμονής τους εδώ και χρόνια. Σήμερα, πλέον, καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα δομικά προβλήματα της φτώχειας και τις συνέπειες της μακροχρόνιας ύφεσης. Τα αφρικανικά κράτη δεν μπορούν να αποτελούν εξαίρεση. Στο πλαίσιο αυτό, η αναπτυξιακή συνεργασία και βοήθεια συνιστούν βασικά εργαλεία προκειμένου να φτάσουν οι αφρικανικές χώρες στα επιθυμητά επίπεδα ανάπτυξης.
Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στην προσπάθεια ενίσχυσης της αναπτυξιακής προοπτικής της Αφρικής, μέσω προγραμμάτων ανθρωπιστικής και επισιτιστικής βοήθειας, χορήγησης υποτροφιών, εξασφάλισης πόσιμου νερού, δημιουργίας κατάλληλων υποδομών, ενίσχυσης της διαφάνειας και των δημοκρατικών θεσμών. Μόνο τη δεκαετία 1997-2007, το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών προσέφερε στις αφρικανικές χώρες βοήθεια ύψους 110 εκατομμυρίων δολαρίων.
Παράλληλα, αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει μία τεράστια δυσαναλογία ανάμεσα στις πραγματικές ανάγκες για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή των Λιγότερο Ανεπτυγμένων Χωρών και τις διαθέσιμες πηγές που παρέχει η διεθνής κοινότητα. Προσπαθώντας να καλύψει αυτό το κενό, η χώρα μας προσφέρει, μεταξύ άλλων, χρηματοδότηση ύψους 12 εκατομμυρίων ευρώ, μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια και βάσει συμφωνίας που υπογράφηκε πρόσφατα με την Αφρικανική Ένωση, για συγκεκριμένα προγράμματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις Λιγότερο Ανεπτυγμένες Χώρες της αφρικανικής ηπείρου. Σήμερα, βρισκόμαστε ήδη στη διαδικασία αξιολόγησης των σχετικών προγραμμάτων.
Όμως η αναπτυξιακή συνεργασία και βοήθεια δεν επαρκούν, φίλες και φίλοι, αν δεν επιδιώξουμε την ανάκαμψη και ευημερία των λαών της Αφρικής. Οφείλουμε να ξεπεράσουμε τα όποια εμπόδια και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες που θα ενδυναμώσουν τις εμπορικές και τις οικονομικές μας σχέσεις.
Στην κατεύθυνση αυτή, υπάρχει ήδη ένα σημαντικό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδος και των αφρικανικών κρατών της λεκάνης της Μεσογείου, στους τομείς του εμπορίου, της ενέργειας, του τουρισμού, των κατασκευών και της ναυτιλίας. Συστηματικά, επιδιώκουμε την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας της χώρας μας με τα αφρικανικά κράτη και στην προσπάθεια αυτή θεωρούμε πολύ σημαντική τη συμβολή των σωματείων σας. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα προωθεί την πρόταση του γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί για τη σύσταση «Μεσογειακής Ένωσης» η οποία θα συνενώνει τις ευρωπαϊκές και αφρικανικές χώρες της Μεσογείου, καλύπτοντας ένα ευρύ πλαίσιο συνεργασίας για την περιβαλλοντική υποβάθμιση, την ηλιακή ενέργεια, την πολιτική ασφάλεια.
Επιπλέον, η χώρα μας, ως μέλος της ΕΕ, συμμετέχει στη Συμφωνία ΕΕ-Αφρικής, γνωστή από το 2000 και ως Συνθήκη Cotonu, η οποία συνιστά το βασικό πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της Αφρικής. Έχοντας μία φωνή και πολλές κοινές δράσεις, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας και βρίσκεται πάντα παρούσα σε όλες τις κρίσεις, σε όλα τα προβλήματα των αφρικανικών χωρών. Η αναπτυξιακή πολιτική της Ένωσης σήμερα έχει επεκταθεί και περιλαμβάνει όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες. Συγκεκριμένα, με τις χώρες της Αφρικής, η Ένωση διατηρεί προνομιούχες σχέσεις οι οποίες χρονολογούνται από τα πρώτα χρόνια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ένωση αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και εγκρίνει κοινοτικά προγράμματα που ελέγχονται από το νομοθετικό μηχανισμό της: το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σήμερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι συνομοθέτης για μια σειρά πολιτικών που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητά μας. Με την επικείμενη υιοθέτηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, το πεδίο αρμοδιότητας του θα επεκταθεί σε περίπου 40 νέους τομείς πολιτικής, όπως τον τομέα της παράνομης μετανάστευσης, των συνοριακών ελέγχων, της δημόσιας υγείας και του τουρισμού, τομείς ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες της Μεσογείου.
Φίλες και φίλοι,
Η ανάπτυξη της Αφρικής είναι ένα παγκόσμιο στοίχημα. Ένα στοίχημα ειρήνης και ανθρωπιάς. Όλοι αναγνωρίζουμε ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή ενός ανηφορικού δρόμου. Υπάρχουν ακόμα πολλά να γίνουν. Θέλω όμως να σας διαβεβαιώσω ότι η συνεργασία των αφρικανικών χωρών με την Ευρώπη προχωρά γρήγορα και εποικοδομητικά. Στον αγώνα αυτό, να είστε σίγουροι ότι η χώρα μας θα στέκεται πάντα αλληλέγγυα, πάντα κοντά στην Αφρική και στους Έλληνες αποδήμους.
Σας ευχαριστώ.