Εξοχότητες,
Είναι μεγάλη μου χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Θα ήθελα καταρχάς να συγχαρώ την Τσεχία για την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης Προεδρίας της και για την αντιμετώπιση δύσκολων ζητημάτων σε ένα ιδιαίτερα φορτισμένο – αν μη τι άλλο – πλαίσιο σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο.
Προσβλέπω στη συζήτησή μας αργότερα και θα προσπαθήσω να μην μακρηγορήσω.
Η συνάντησή μας διεξάγεται μια μέρα πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και λίγο μετά τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς η Ένωση δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει προς τα εμπρός και να αντιμετωπίσει τη σκληρή πραγματικότητα τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο.
Φαίνεται ότι η αβεβαιότητα είναι η λέξη κλειδί στο σημερινό πολυπολικό κόσμο. Είναι καίριας σημασίας λοιπόν να εργαστούμε από κοινού για να θέσουμε σε ισχύ τη Συνθήκη της Λισσαβώνας μέχρι τα τέλη του έτους και να δώσουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα απαραίτητα διεθνή εργαλεία προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση που διερχόμαστε.
Είμαι αισιόδοξη ότι το Συμβούλιο θα βρει τη σωστή ισορροπία και θα εξαγάγει τα αναγκαία συμπεράσματα προκειμένου να εδραιώσει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τους τελευταίους μήνες.
Η αναθεώρηση της εποπτείας των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην ΕΕ που κατατείνει στη δημιουργία ενός νέου συστήματος, το οποίο να μπορεί να αποσωβήσει τον κίνδυνο χρηματοοικονομικών κρίσεων στο μέλλον, είναι εξίσου καίριας σημασίας.Το ίδιο ισχύει και για την αντιμετώπιση της ιδιαίτερα σημαντικής πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής, την οποία δεν μπορούμε πια να αγνοούμε σήμερα, και φυσικά του προβλήματος της λαθρομετανάστευσης.
Θα ήθελα να θίξω για λίγο το ζήτημα αυτό που είναι ιδιαίτερης σημασίας για την Ελλάδα. Ως Πρέσβεις που ζείτε στην Ελλάδα, είμαι σίγουρη ότι παρατηρείτε τις αυξανόμενες και δυσανάλογες μεταναστευτικές πιέσεις που δέχεται η χώρα μας, δεδομένης της γεωγραφικής της θέσης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, των εκτεταμένων χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της, καθώς και της εγγύτητάς της με χώρες προέλευσης και διέλευσης λαθρομεταναστών.
Ένα είναι σίγουρο: Είναι επιτακτική η ανάγκη για πραγματική αλληλεγγύη και ακριβοδίκαιο καταμερισμό των βαρών μεταξύ των κρατών μελών προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αυτή η κοινή ευρωπαϊκή πρόκληση. Η στρατηγική μας θα πρέπει να χρησιμοποιήσει διαφορετικούς μοχλούς, συμπεριλαμβανομένης μιας πρακτικής συνεργασίας μέσω της δημιουργίας μιας Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο το συντομότερο δυνατό, η οποία θα έρθει να ενισχύσει την FRONTEX και θα αναλάβει την τακτική διεξαγωγή κοινών επιχειρήσεων και τη σύναψη συμφωνιών επανεισδοχής ανάμεσα στην ΕΕ και χώρες κλειδιά, συμπεριλαμβανομένης φυσικά της γειτονικής μας Τουρκίας.
Η Ελληνική πλευρά έχει καταστήσει σαφείς τις απόψεις της στις υψηλότερες βαθμίδες και είμαι σίγουρη ότι το ζήτημα θα επισημανθεί στο αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Θα ήθελα τώρα να στραφώ σε ένα ζήτημα που είναι τελευταία του συρμού: τη διεύρυνση. Η διεύρυνση παραμένει ένα κρίσιμο ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Φυσικά, μια τόσο σημαντική πολιτική διαδικασία δεν μπορεί να είναι πάντα απρόσκοπτη. Αναπόφευκτα, υπάρχουν διακυμάνσεις και σήμερα η διεύρυνση βρίσκεται αντιμέτωπη με μείζονες δυσκολίες.
Χάρη στις προσπάθειες της Τσεχικής Προεδρίας, προχώρησε η διαδικασία διαπραγματεύσεων με αμφότερες τις υποψήφιες χώρες, Κροατία και Τουρκία. Ακλόνητή μας επιλογή είναι να εργαστούμε υπέρ της διεύρυνσης και παράλληλα να καταστήσουμε σαφές σε όλες τις υποψήφιες χώρες ότι πρέπει να συμμορφωθούν έγκαιρα και πλήρως με όλους τους όρους και τα προαπαιτούμενα που καθορίζονται από την ΕΕ.
Ιδίως αναφορικά με τη γείτονά μας, την Τουρκία, δράττομαι της ευκαιρίας για να υπενθυμίσω τη σθεναρή υποστήριξή της ευρωπαϊκής της προοπτικής από πλευράς μας. Αναμφίβολα, πρέπει να διευθετηθούν ορισμένα ζητήματα προτού επιτευχθεί ο στόχος μας. Τα ζητήματα αυτά περιλαμβάνουν την ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με την Κυπριακή Δημοκρατία και την πλήρη εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας. Το 2009 είναι καθοριστικό έτος υπό αυτό το πρίσμα.
Πράγματι, καθώς συνεχίζονται οι συνομιλίες για το μέλλον της Νήσου, θα ήθελα να τονίσω με κάθε δυνατή έμφαση ότι το κλειδί για την επίτευξη προόδου βρίσκεται στα χέρια της ίδιας της Άγκυρας. Οι θαρραλέες προσπάθειες του Προέδρου Χριστόφια χρειάζονται την αμέριστη υποστήριξή μας, προκειμένου όλοι οι Κύπριοι – ελληνικής και τουρκικής καταγωγής – να δρέψουν τα οφέλη της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας στους κόλπους της ευρωπαϊκής οικογένειας, τα οποία εύλογα τους αξίζουν.
Εδώ θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι η Τουρκία δεν έχει ακόμη αποσύρει την απειλή του πολέμου κατά της Ελλάδας (το λεγόμενο casus belli). Παράλληλα, η Τουρκία καλείται να βελτιώσει τις επιδόσεις της ως προς τον σεβασμό των ανθρωπίνων, και δη των θρησκευτικών, δικαιωμάτων.
Και θα ήθελα να τονίσω και πάλι κάτι: μια μεταρρυθμισμένη, εκδημοκρατισμένη Τουρκία, η οποία θα συμμορφώνεται με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, θα εγκρίνει τις ευρωπαϊκές αξίες και θα συνυπάρχει ειρηνικά με όλους τους γείτονές της, είναι προς όφελος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ευρύτερης περιοχής και φυσικά του ίδιου του τουρκικού λαού.
Καμία συζήτηση περί διεύρυνσης δεν μπορεί να είναι πλήρης χωρίς τα Δυτικά Βαλκάνια.
Η Τσεχική Προεδρία κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για να προωθήσει περαιτέρω την ευρωπαϊκή προοπτική για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, στο πλαίσιο της Διαδικασίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και της Ατζέντας τηςΘεσσαλονίκης.
Σε αυτή τη λεπτή συγκυρία για τη διεύρυνση, η Ελλάδα θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεχίσει να στέλνει ηχηρά και σαφή μηνύματα προς τα Δυτικά Βαλκάνια και να τηρήσει τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι των χωρών της περιοχής.
Κατά τη διάρκεια της Τσεχικής Προεδρίας, αναδύθηκαν δύο σημαντικές προκλήσεις αναφορικά με τα Δυτικά Βαλκάνια: υποβλήθηκαν αιτήσεις ένταξης από το Μαυροβούνιο και την Αλβανία και ξεκίνησε η διαδικασία απελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων.
Η θέση μας ως προς την ένταξη είναι ότι όλες οι αιτήσεις πρέπει να τυγχάνουν ενδελεχούς εξέτασης με δίκαιο και ουσιαστικό τρόπο και ότι κάθε χώρα θα πρέπει να αξιολογείται βάσει των δικών της προτερημάτων και της επιτευχθείσας προόδου. Ως προς την απελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, η Ελλάδα θεωρεί ότι πρόκειται για το βασικό εργαλείο προκειμένου να καταστεί πιο χειροπιαστή η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα Δυτικά Βαλκάνια και να βελτιωθούν περαιτέρω οι διαπροσωπικές επαφές.
Και δυο λόγια για το θέμα του ονόματος των Σκοπίων. Όπως γνωρίζετε, οι διαπραγματευτές μας πρόκειται να συναντηθούν εκ νέου σύντομα. Θα ήθελα να τονίσω ότι η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στην επίτευξη μιας αμοιβαίως αποδεκτής λύσης, στη βάση που έχω περιγράψει επανειλημμένα στο παρελθόν.Υπό το πρίσμα αυτό, είμαστε διατεθειμένοι να επιδείξουμε ρεαλισμό και ευελιξία.