Κυρίες και κύριοι,
Σήμερα είναι μια σημαντική ημέρα για το Υπουργείο Εξωτερικών καθώς αλλάζει η φυσική ηγεσία του. Την ανώτατη διοικητική θέση του Υπηρεσιακού Γενικού Γραμματέα, αναλαμβάνει ο Πρέσβης Αριστείδης Σάνδης. Διαδέχεται τον Πρέσβη Αριστείδη Αγαθοκλή, ο οποίος μετά από τριακονταπενταετή διπλωματική καριέρα γεμάτη από προκλήσεις, διακρίσεις και επιτυχίες, αποχωρεί από την ενεργό διπλωματική δράση.
Κάθε ένας από εμάς έχει δικούς του, ξεχωριστούς λόγους, για τους οποίους πιστεύει ότι το κενό που θα αφήσει ο Αριστείδης Αγαθοκλής στην Ελληνική Διπλωματική Υπηρεσία θα είναι δυσαναπλήρωτο. Το ξεχωριστό ήθος, η ευθύτητα και η ακεραιότητα του χαρακτήρα του, το ανεξάρτητο, δημιουργικό πνεύμα και η αποτελεσματικότητα του, σε συνδυασμό με την βαθιά του αγάπη για την Ελλάδα, είναι τα στοιχεία εκείνα που τον καθοδήγησαν σε όλες τις θέσεις ευθύνης που έχει αναλάβει. Είναι τα εφόδια που τον βοήθησαν να φέρει εις πέρας όλες τις απαιτητικές αποστολές που ανέλαβε στη μακρόχρονη σταδιοδρομία του, πάντα προς όφελος της πατρίδας και των στόχων της.
Και αυτές δεν ήταν λίγες. Σε κάθε πόστο, σε κάθε θέση που κλήθηκε να υπηρετήσει, κατάφερε όχι απλώς να δουλέψει με νηφαλιότητα και αποτελεσματικότητα, αλλά και κάτι περισσότερο: άφησε τη δική του προσωπική σφραγίδα – σφραγίδα διορατικότητας και πραγματισμού – σε κάθε θέση ευθύνης που έχει μέχρι σήμερα αναλάβει.
Είμαι σίγουρη ότι όπως όλοι οι συνάδελφοί του, έτσι και ο ίδιος, από την διπλωματική του πορεία, ξεχωρίζει τη θητεία του ως Μονίμου Αντιπροσώπου της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση – και μάλιστα κατά την διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας το 2003. Τότε αποδείχθηκε κυριολεκτικά ο «κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση», αφού τόσο στην προετοιμασία όσο και κατά την διάρκεια αυτού του κρίσιμου αυτού εξαμήνου, είχε καθοριστική συμβολή στην απρόσκοπτη και επιτυχή διεξαγωγή της Ελληνικής προεδρίας. Με την δουλειά και το έργο του τίμησε την Ελλάδα και έχει κερδίσει την αναγνώριση όλων για αυτή τη συμβολή του.
Θέλω να πιστεύω ότι ανάμεσα στους πολλούς και σημαντικούς σταθμούς της σταδιοδρομίας του, ο ίδιος κρατά μια ιδιαίτερη θέση και για αυτήν, την πιο πρόσφατη θέση που κλήθηκε να υπηρετήσει, τη θέση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου. Μια θέση που του έδωσε τη δυνατότητα να αφήσει και πάλι το προσωπικό, διακριτό του στίγμα.
Εκείνο όμως που θέλω ιδιαίτερα να τονίσω πρώτα απ’ όλα για τη θητεία του πρέσβη Αγαθοκλή ως γενικού γραμματέα, είναι ότι εργάστηκε συστηματικά για την ουσιαστική αναβάθμιση της Διπλωματικής Υπηρεσίας. Υπό την ηγεσία και την καθοδήγησή του ξεκίνησε η εφαρμογή του νέου Οργανισμού του Υπουργείου, που στόχο έχει την εξέλιξη της Διπλωματικής Υπηρεσίας σε ισχυρό, ευέλικτο και αποτελεσματικό εργαλείο ενίσχυσης της διεθνούς θέσης της χώρας. Σε πολλαπλασιαστή ισχύος, αποτρεπτικής δύναμης και παραγωγής πλούτου προς όφελος της πατρίδας μας. Με τη μεθοδικότητα και αποφασιστικότητα που τον διακρίνει, συνετέλεσε στην ανύψωση της απόδοσης της διπλωματικής υπηρεσίας θέτοντας όλο και πιο ψηλά τον πήχη της ικανοποιητικής απόδοσης. Της Διπλωματικής υπηρεσίας επιφανή στελέχη της οποίας, από θέσεις ευθύνης τόσο στην ιεραρχία της Κεντρικής Υπηρεσίας όσο και ως βασικοί σύμβουλοι της πολιτικής ηγεσίας, σήμερα παρά ποτέ, προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους στην μεγιστοποίηση του επιθυμητού αποτελέσματος.
Παράλληλα, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση το να είναι η Ελλάδα παρούσα και αρωγός σε περιπτώσεις κρίσεων στην περιοχή μας, αλλά και ευρύτερα. Στα δύο χρόνια που θήτευσε στη θέση του Γενικού Γραμματέα, ο Αριστείδης Αγαθοκλής χειρίσθηκε κρίσιμες και λεπτές επιχειρήσεις όπως ο σεισμός στη Λάκιλα και η πρόσφατη σύλληψη Έλληνα δημοσιογράφου στο Ιράν. Όπως επίσης δεν ξεχνά κανείς μας ότι υπό τον δικό του συντονισμό η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που βρέθηκε στην εμπόλεμη ζώνη του Λιβάνου, το καλοκαίρι του 2006, τόσο για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, όσο και για τον απεγκλωβισμό Ελλήνων και ξένων υπηκόων.
Επίσης, κατά τη διάρκεια της θητείας του, το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών έκανε μια σημαντική στροφή προς την κατεύθυνση της οικονομικής διπλωματίας, ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις της σύγχρονης διεθνούς πραγματικότητας, αλλά και των αναγκών και των στόχων της χώρας μας. Φέρνοντας την οικονομική διπλωματία στο επίκεντρο της αποστολής του Υπουργείου και θέτοντάς την στον πυρήνα της δραστηριότητας κάθε Έλληνα διπλωμάτη, από εδώ και στο εξής, πραγματοποιήθηκε μια πολύ σημαντική τομή στην πορεία του Υπουργείου. Μια τομή που είμαι σίγουρη ότι στα χρόνια που έρχονται θα επηρεάσει σημαντικά τόσο τον τόπο μας και την εξωτερική του πολιτική, όσο και τον ίδιο τον διπλωματικό κλάδο και τους ανθρώπους που τον υπηρετούν.
Ταυτόχρονα, συνέβαλε σημαντικά ώστε να βελτιωθεί η θέση του Έλληνα διπλωμάτη. Προς αυτή την κατεύθυνση λειτούργησαν σημαντικές αποφάσεις της τελευταίας περιόδου όπως ήταν η βελτίωση των αποδοχών τους – οι αυξήσεις της τελευταίας χρονιάς είναι κάθε άλλο παρά αμελητέες, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς και την δυσχερή οικονομική συγκυρία. Επίσης η προώθηση ρυθμίσεων που αποκαθιστούν μακροχρόνιες αδικίες, όπως είναι η κατάργηση της φορολόγησης του επιδόματος αλλοδαπής, ρύθμιση που θα τεθεί σε ισχύ από την αρχή του νέου έτους.
Αυτό που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί στον Αριστείδη Αγαθοκλή είναι ότι όλες του οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις έχουν πάντα ως αφετηρία την βαθιά του εμπιστοσύνη στις δυνατότητες και την προσφορά του διπλωματικού προσωπικού της Ελλάδας.
Η προσφορά και το έργο που αφήνει πίσω του ο Αριστείδης Αγαθοκλής δικαιώνει την απόφασή μου να εμπιστευθώ στην πράξη και όχι στα λόγια τους Έλληνες Διπλωμάτες.
Κυρίες και κύριοι,
Γνωρίζετε εξίσου καλά με εμένα ότι έχουμε μπροστά μας ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εξάμηνο. Μπαίνουμε σε κρίσιμη χρονική περίοδο για τη χώρα καθώς όλα τα μεγάλα ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής θα περάσουν από σημαντική καμπή.
Στο ζήτημα της ονομασίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας η διαπραγμάτευση υπό τον ΟΗΕ μπαίνει σε νέα φάση. Για να έχουμε τα καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα πρέπει να βάλουμε τα δυνατά μας. Η κυβέρνηση Γκρουέφσκι με εγκαίνια και αρχαιοκαπηλίες νομίζει ότι θα ξαναγράψει την ιστορία. Ωθεί το λαό της γειτονικής χώρας στο φανατισμό και τη μισαλλοδοξία, κι έτσι τον απομακρύνει από την ευρωατλαντική του προοπτική. Η Ελλάδα συμμετέχει στη διαπραγμάτευση με εποικοδομητικό πνεύμα και σκοπό την επίτευξη λύσης αμοιβαία αποδεκτής, χωρίς νικητές και ηττημένους. Αυτό είναι και το μήνυμα της διεθνούς κοινότητας, της Ένωσης και του ΝΑΤΟ προς τα Σκόπια. Το μήνυμα που διαμορφώθηκε χάρη στις κοινές μας προσπάθειες. Οι θέσεις μας είναι γνωστές, το ίδιο και οι απαραβίαστες κόκκινες γραμμές μας. Λύση με ονομασία σύνθετη, με γεωγραφικό προσδιορισμό, με ισχύ έναντι όλων. Λύση προς όφελος όλων, λύση προς ένα μέλλον συνεργασίας και ασφάλειας για την περιοχή μας και για τους λαούς μας.
Στο Κυπριακό, οι διαπραγματεύσεις εισέρχονται σε κρίσιμη φάση. Παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια, οι συνομιλίες προχωρούν. Η διαδικασία είναι δύσκολη, η διαπραγμάτευση συναντά εμπόδια, όμως υπάρχουν προϋποθέσεις για λύση. Η λύση αυτή, διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, θα πρέπει να είναι δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική, χωρίς παρωχημένα συστήματα εγγυήσεων. Θα πρέπει να εδράζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, να σέβεται τις αρχές και αξίες της Ε.Ε., και να εφαρμόζει το κοινοτικό κεκτημένο. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας και η Κυπριακή Δημοκρατία θα χρειαστούν τη συμπαράσταση και τη βοήθειά μας. Και θα την προσφέρουμε, κάθε ένας από εμάς, χωρίς φειδώ, ώστε να πετύχουμε από κοινού το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, προς όφελος του κυπριακού λαού και την επανένωση της νήσου.
Η Τουρκία, που με το στρατό κατοχής καθορίζει και το βαθμό ευελιξίας της Τουρκοκυπριακής πλευράς στη διαπραγμάτευση, έχει ακόμα χρόνο για να δείξει ότι οι διακηρύξεις περί μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες δεν είναι μόνο λόγια.
Μέχρι το τέλος του έτους, θα αξιολογηθεί η συμμόρφωσή της με το λεγόμενο Πρωτόκολλο της Άγκυρας και η ανταπόκρισή της στην υποχρέωση ομαλοποίησης των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι ειδική μεταχείριση δεν θα υπάρξει. Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται. Αλλιώς υπάρχουν συνέπειες. Ευρώπη αλά καρτ δεν υπάρχει για κανέναν. Η εκπλήρωση των δεσμεύσεων, η έμπρακτη επίδειξη ευρωπαϊκής συμπεριφοράς, είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί την Τουρκία στην Ευρώπη. Η ξεκάθαρη πολιτική πλήρης προσαρμογή, πλήρης ένταξη καθορίζει τη στάση μας, χωρίς παρεκκλίσεις, χωρίς λευκές επιταγές.
Γνωρίζω πολύ καλά τον αγώνα που δίνουν καθημερινά οι δεκάδες διπλωμάτες μας που παρακολουθούν κάθε πτυχή των ελληνοτουρκικών και ευρωτουρκικών σχέσεων, που καταγράφουν, αναλύουν και εισηγούνται την πολιτική μας και αναλαμβάνουν με επιτυχία την υλοποίησή της. Ξέρω τον αγώνα που κάνετε και που μερικοί επιπόλαια επιχειρούν να μειώσουν. Σας ευχαριστώ για την προσφορά σας, κι ας ξέρω καλά ότι για σας είναι ιερό καθήκον.
Κυρίες και κύριοι,
Έχουμε μπροστά μας μια περίοδο υψηλών απαιτήσεων. Μια περίοδο κατά την οποία πρέπει να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό για να ανταποκριθούμε με επιτυχία στις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.
Και είμαι ευτυχής, καθώς σε αυτή την σημαντική συγκυρία αναλαμβάνει επικεφαλής της υπηρεσιακής ιεραρχίας του Υπουργείου, ο πρέσβης Αριστείδης Σάνδης. Ένας έμπειρος διπλωμάτης, ένας άνθρωπος που χαίρει του σεβασμού και της εκτίμησης από το σύνολο των συναδέλφων του. Με την συνέπεια και την ευθυκρισία που τον διακρίνουν είμαι βέβαιη ότι θα συνεχίσει το έργο του προκατόχου του, και θα βάλει και αυτός την προσωπική του υπογραφή στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία του Υπουργείου. Η θητεία του μάλιστα στην Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στο ΟΑΣΕ, πιστεύω ότι θα αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη, ιδίως σε μια περίοδο που η χώρα μας ασκεί την Προεδρία του Οργανισμού, ιδιαίτερα εν’ όψει της κορύφωσής της, με την υπουργική σύνοδο του Δεκεμβρίου.
Με τις σκέψεις αυτές, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον πρέσβη κύριο Αγαθοκλή για την προσφορά του και την στενή συνεργασία που είχαμε τα χρόνια αυτά.
Αγαπητέ Αριστείδη,
Από καρδιάς σου εύχομαι να έχεις υγεία και κάθε επιτυχία στα μελλοντικά σου σχέδια. Έχω πάντα μια αίσθηση ότι, όσο και να το θέλεις, η συνταξιοδότηση δεν θα καταφέρει να σε κρατήσει μακριά από τα θέματα του Υπουργείου. Άνθρωποι σαν και εσένα, που έχουν το θάρρος της γνώμης, άνθρωποι που έχουν μάθει να υπερασπίζονται αυτό που θεωρούν σωστό, έχουν πάντα να προσφέρουν στην χώρα και στους στόχους της.
Τέλος, κυρίες και κύριοι, με χαρά θα ήθελα να συγχαρώ και να καλωσορίσω τον νέο Γενικό Γραμματέα, κύριο Σάνδη. Προσβλέπω σε μια γόνιμη συνεργασία και εύχομαι καλή δύναμη και καλή επιτυχία στα νέα, απαιτητικά καθήκοντα που αναλαμβάνει.
Σας ευχαριστώ.