Ομιλίες

Προτάσεις για ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα ίσων ευκαιριών

Πέμπτη, 5 Νοέ 2009

Σημεία ομιλίας σε εκπαιδευτικούς, μέλη συλλόγων γονέων και μέλη σχολικων επιτροπών που πρόσκεινται στη Νέα Δημοκρατία:

«Θα ήθελα να σας καλώς ορίσω σήμερα εδώ και να σας ευχαριστήσω που ήρθατε σε αυτή την συνάντηση με εκπαιδευτικούς, γονείς και κηδεμόνες με θέμα την Παιδεία και την στήριξη της οικογένειας.

Κάποιοι ενδεχομένως θα αναρωτηθούν. Καλά, είκοσι ημέρες πριν από την εκλογή του επόμενου προέδρου της ΝΔ και δυο ημέρες πριν το Συνέδριο του κόμματος γιατί η Ντόρα μιλάει για την Παιδεία και την στήριξη της οικογένειας. Κι όμως.

Η εκλογή νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για όλους μας. Η πρόκληση είναι ξεκάθαρη: Να μιλήσουμε ξανά πολιτικά. Να συζητήσουμε για το μέλλον της παράταξής μας. Να μιλήσουμε ξανά για ιδέες και πολιτικές.

Προτεραιότητά μας πρέπει να είναι η διαμόρφωση μιας εναλλακτικής κυβερνητικής πρότασης με ιδέες και λύσεις που θα μας φέρουν πάλι στην πρωτοπορία του αγώνα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των Ελλήνων.

Προτεραιότητα μας θα πρέπει να είναι να ξεκαθαρίσουμε τους βασικούς άξονες του πολιτικού μας λόγου, πέρα και πάνω από ταμπέλες και στερεότυπα.

Οφείλουμε να προσεγγίσουμε νέες θεματικές και να προτείνουμε λύσεις σε τομείς που η κοινωνία κινείται πιο γρήγορα από τα κόμματα.

Σε ζητήματα, όπως η διαφάνεια, οι νέες τεχνολογίες, το περιβάλλον, η αντιμετώπιση της φτώχειας, η προστασία των εργαζόμενων, η μετανάστευση, το ασφαλιστικό και η δημογραφική ανισορροπία, η κοινωνία της γνώσης, οι θέσεις μας πρέπει να είναι πιο προωθημένες, πιο αξιόπιστες από εκείνες του ΠΑΣΟΚ.

Τις προτάσεις μας αυτές θα πρέπει να τις διαμορφώσουμε σύντομα μέσα από μια πλατιά διαβούλευση, με την ενεργό συμμετοχή πολιτών και κοινωνικών ομάδων.Μόνον έτσι μπορούμε να πείσουμε τους Έλληνες να μας εμπιστευτούν ξανά. Μόνον μπορούμε να γυρίσουμε σελίδα και να κάνουμε την Νέα Δημοκρατία ξανά κυρίαρχη δύναμη. Δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο κατάλληλο θέμα για να αρχίσουμε αυτό το διάλογο, από την Παιδεία. Από την συλλογική μας προσπάθεια για να διασφαλίσουμε το μέλλον που αξίζει στα παιδιά μας.

Σήμερα, στην εποχή της γνώσης και της πληροφορίας, η επένδυση στην Παιδεία είναι η σημαντικότερη επένδυση που μπορεί να κάνει ένας λαός. Είναι η υπ’ αριθμόν ένα προϋπόθεση για μια δίκαιη, υπεύθυνη, δημιουργική και ευημερούσα κοινωνία. Παρά τα σημαντικά μεταρρυθμιστικά βήματα που έγιναν στη διάρκεια των τελευταίων ετών, το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας εξακολουθεί δυστυχώς να υπολείπεται σε σχέση με τις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας της γνώσης. Κυρίως όμως, εξακολουθεί να υπολείπεται σε σχέση με τις προσδοκίες της ελληνικής οικογένειας, σε σχέση με τα όνειρα των νέων ανθρώπων.

Αυτά τα όνειρα, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να τα ακυρώνει, κρατώντας την Παιδεία δέσμια των ιδεοληψιών και των προκαταλήψεων που συντηρούν κάποιες οργανωμένες μειοψηφίες. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να θυσιάζει το μέλλον της χώρας, στο βωμό οποιασδήποτε συντεχνιακής ή μικροπολιτικής σκοπιμότητας. Στην Ελλάδα, εδώ και δεκαετίες, δεν αναδεικνύονται οι αξίες της δημιουργίας και της καινοτομίας. Οι νέοι δεν βρίσκουν ευκαιρίες και πολλοί από τους καλύτερους καταφεύγουν κατά δεκάδες χιλιάδες στο εξωτερικό. Πρώτα για σπουδές και μετά για δουλειά. Η Ελλάδα άλλους διώχνει μακριά και σε άλλους κρατά κλειστές τις πόρτες, γιατί βλέπουν να υψώνεται μπροστά τους το αδυσώπητο τείχος της ανεργίας.

Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια για πισωγυρίσματα και στείρες αντιπαραθέσεις. Ο τόπος έχει ανάγκη από ένα σταθερό πλαίσιο εθνικής πολιτικής για την Παιδεία. Ένα πλαίσιο, το οποίο να είναι αποτέλεσμα μιας ευρύτερης συμφωνίας όλων των πολιτικών δυνάμεων. Αυτή η πολιτική θα πρέπει να αναγνωρίζει την ανάγκη ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, όχι μόνο στην τριτοβάθμια. Θα πρέπει επίσης να αναγνωρίζει την ανάγκη για αποτελεσματική διαχείριση των πόρων που επενδύονται στην Παιδεία. Είναι αλήθεια, ότι οι πόροι που δαπανώνται σήμερα οφείλουν να αυξηθούν. Ωστόσο, το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι οι πόροι αυτοί δεν έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα στην ποιότητα των εκπαιδευτικών υπηρεσιών, ούτε και συμβολή στην αναπτυξιακή προσπάθεια του τόπου.

Τα συγκριτικά στοιχεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο μιλούν από μόνα τους: Τα ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα βρίσκονται πολύ χαμηλά στις διεθνείς κατατάξεις των ανώτατων σχολών. Η Ελλάδα είναι μια από τις τελευταίες στη χρηματοδότηση της έρευνας και της ανάπτυξης, με σχεδόν ανύπαρκτη συμμετοχή της βιομηχανίας. Ο δείκτης εναρμόνισης εκπαίδευσης και αγοράς είναι από τους χαμηλότερους στην ΕΕ.

Οφείλουμε λοιπόν να διασφαλίσουμε ότι κάθε ευρώ που δαπανάται για την παιδεία θα πιάνει τόπο. Ότι κάθε παιδί, από την πρώτη μέρα στο σχολείο μέχρι και την ολοκλήρωση των σπουδών του, θα έχει στη διάθεσή του σύγχρονες υποδομές και ευκαιρίες για ποιοτική γνώση.

Ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι αποκομμένο από τις προτεραιότητες της κοινωνίας. Ούτε από τις αντιλήψεις της εποχής που εφαρμόζεται. Δεν μπορεί να είναι περιχαρακωμένο σε νοοτροπίες, μεθόδους και πρακτικές του χθες. Οφείλει να αφουγκράζεται τις ανάγκες του σήμερα και να καλύπτει τις απαιτήσεις του αύριο.

Ο εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης των παλιννοστούντων και των ομογενών, όπως και το ζήτημα της αναβάθμισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας των μεταναστών και των ειδικών πληθυσμιακών ομάδων οφείλουν να προχωρήσουν και να τεθούν σε νέα σύγχρονη βάση. Μακριά από λανθασμένες προσεγγίσεις και αντιλήψεις του παρελθόντος, χωρίς αποκλεισμούς, διακρίσεις και προκατάληψη.

Την ίδια στιγμή, έμφαση πρέπει να δοθεί στη βελτίωση των εκπαιδευτικών υποδομών και τεχνολογιών, καθώς και στην επέκταση θεσμών όπως το ολοήμερο σχολείο που τόσο πολύ διευκολύνει τους εργαζόμενους γονείς, τα παιδιά αλλά και την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία.

Στην ερώτηση, «τι είδους εκπαιδευτικό σύστημα θέλουμε;», απαντάμε ξεκάθαρα: Θέλουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που προωθεί την ισότητα των ευκαιριών και όχι την ισοπέδωση. Ένα σύστημα που ευνοεί την κοινωνική κινητικότητα, την αξιοκρατία και τη δημιουργία. Θέλουμε μια Παιδεία η οποία θα δίνει σε κάθε παιδί τη δυνατότητα να διεκδικεί με αξιώσεις τα όνειρά του. Να μπορεί να κοιτάζει ψηλά. Και να έχει τις ευκαιρίες για να επιδιώξει τους στόχους του.

Σε αυτή την κατεύθυνση έχω καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις όπως:

 Την αλλαγή της φιλοσοφίας του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο θα πρέπει να πάψει να λειτουργεί ως μηχανισμός εξετάσεων. Πρέπει να εγκαταλείψουμε τη λογική της «παπαγαλίας» και να αξιολογούμε την εμπέδωση της γνώσης.

 Την προώθηση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των εκπαιδευτικών μονάδων.

 Την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων και των διδασκόντων, σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης.

 Τον εκσυγχρονισμό της διδακτέας ύλης, με έμφαση στα μαθηματικά, τη γλώσσα, την ιστορία, τις επιστήμες, τη λογοτεχνία και την κατανόηση κειμένου, με πρωταρχική έμφαση στην κριτική σκέψη.

Βεβαίως, φίλες και φίλοι, η παιδεία είναι αδιανόητη χωρίς ασφάλεια. Πρέπει πια να μιλήσουμε ανοιχτά, μακριά από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Όλοι αναγνωρίζουμε και τιμούμε την ιστορική αξία του θεσμού του ασύλου. Να πούμε όμως το αυτονόητο. Ότι το πανεπιστημιακό άσυλο, είναι άσυλο δημοκρατίας και ελευθερίας. Όχι άσυλο βίας, όχι εφαλτήριο καταστροφής και τρομοκρατίας. Το άσυλο δεν κινδυνεύει από την αστυνομία, ούτε βεβαίως από την πυροσβεστική, που δεν μπορεί να παρέμβει σήμερα για να περιορίσει τις καταστροφές. Το άσυλο κινδυνεύει από όλους αυτούς που «δήθεν» το υπερασπίζονται, αλλά καθημερινά το ευτελίζουν ως χώρο τέλεσης κάθε λογής αξιόποινων πράξεων. Από όλους αυτούς που καθημερινά το απονομιμοποιούν στη συνείδηση των πολιτών. Τα πανεπιστήμιά μας δεν μπορούν να είναι χώροι βίας, όπου καθηγητές θα ξυλοκοπούνται και εκδηλώσεις θα ματαιώνονται όταν το θέμα τους δεν αρέσει σε ορισμένους. Η δύναμη των οργανωμένων μειοψηφιών και των αυταρχικών μεθόδων τους, δεν μπορεί να ακυρώνει τη βούληση και τις επιθυμίες της πλειοψηφίας των νέων που σπουδάζουν, ούτε να έρχεται σε αντίθεση με το κοινό αίσθημα.

Φίλες και φίλοι,

Παράλληλα πρέπει να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένα μέτρα για την στήριξη της οικογένειας. Ένα πραγματικά κοινωνικά ευαίσθητο κράτος, οφείλει να βρίσκεται ενεργά δίπλα στην ελληνική οικογένεια και στις ανάγκες της. Οφείλει να αφουγκράζεται τις αγωνίες, αλλά και τις ελπίδες των γονιών. Οφείλει να στηρίξει τον καθημερινό αγώνα και την προσπάθεια κάθε μητέρας και κάθε πατέρα, να παρέχουν στα παιδιά τους την ασφάλεια, την καθοδήγηση και τα εφόδια που χρειάζονται.
Και η στήριξη αυτή δεν μπορεί και δεν πρέπει να αφορά μόνο σε οικονομικές παροχές. Αντίθετα, πρέπει να περιλαμβάνει δομές και μηχανισμούς ουσιαστικής μέριμνας και βοήθειας στην καθημερινή ζωή μιας οικογένειας. Σε αυτή την κατεύθυνση έχω προτείνει συγκεκριμένα μέτρα όπως:

 Την Χορήγηση φοιτητικών δανείων στα παιδιά πολύτεκνων ή τρίτεκνων οικογενειών, με επιδότηση επιτοκίου, που θα μπορούν να αποπληρώνονται μετά από διετή επαγγελματική δραστηριότητα.

 Τον δωρεάν παιδικό σταθμό για άνεργες μητέρες, οι οποίες εντάσσονται σε προγράμματα κατάρτισης.

 Φορολογικά κίνητρα προς τις επιχειρήσεις για να δημιουργήσουν παιδοκομικούς σταθμούς.

 Δημιουργία Δικτύων Βοήθειας Γονέων, σε κάθε νομό και δήμο. Το δίκτυο θα έχει διαμεσολαβητικό ρόλο, προκειμένου να συνδέει τους γονείς με επαγγελματίες και εθελοντές στους τομείς της πρόληψης και της παρέμβασης κατά την παιδική και εφηβική ηλικία.

Φίλες και φίλοι,

Το ζήτημα του εκσυγχρονισμού του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι πέρα και πάνω από προσωπικές επιδιώξεις και στρατηγικές, μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και αναχρονιστικές αντιλήψεις. Είναι διαρκώς επίκαιρο, γιατί είναι εθνική προτεραιότητα.

Γι’ αυτό, όταν συζητάμε για την παιδεία, πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί. Να μην φλυαρούμε, να μην αοριστολογούμε, να μη μιλάμε γενικά. Να τολμάμε να αρθρώσουμε προτάσεις. Να τολμάμε να συγκρουστούμε με το χθες και τις αντιλήψεις του. Να σκεφτόμαστε πάντα, ότι η Παιδεία αφορά το μέλλον. Άρα, η συζήτηση δεν μπορεί να γίνεται με όρους του παρελθόντος.

Σήμερα, ανοίξαμε τη συζήτηση για ένα θέμα, το οποίο αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εσωτερικών μας διεργασιών για την ανάδειξη του νέου Προέδρου μας, θα πρέπει να απασχολήσει σοβαρά την παράταξη και το κόμμα.

Οι θέσεις, οι προτάσεις και οι πρωτοβουλίες μας, πρέπει να είναι εναρμονισμένες με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες των καιρών. Χωρίς παλινωδίες και πισωγυρίσματα όπως αυτές του ΠΑΣΟΚ. Εμείς, δε λέμε και ξελέμε για μη κρατικά πανεπιστήμια, δεν υπονομεύουμε την Αναθεώρηση του Συντάγματος και τον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία. Σε όλη της την ιστορική διαδρομή, η παράταξή μας, πορεύτηκε -πάντοτε- με γνώμονα το συμφέρον του τόπου.

Σε αυτή τη δύσκολη προσπάθεια σας θέλουμε όλους μαζί μας.

Εσάς τους εκπαιδευτικούς, τους αγωνιστές της παράταξης που ταυτόχρονα είστε και οι στυλοβάτες του εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Εσάς τα στελέχη των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων που καθημερινά δίνετε τον αγώνα για μια καλύτερη παιδεία από ένα δύσκολο μετερίζι.

Σε αυτή τη μάχη δεν περισσεύει κανείς. Έχουμε μάθει στα δύσκολα. Όλοι μαζί θα δώσουμε τον αγώνα και όλοι μαζί θα κερδίσουμε. Μαζί θα ανανεώσουμε την παράταξη και θα οικοδομήσουμε το κόμμα που θα στεγάσει τις ελπίδες, τα όνειρα και τις προσδοκίες των πολιτών.»

Προηγούμενο άρθρο
Επόμενο άρθρο