Ερ: Κυρία Μπακογιάννη, είστε στο Παρίσι για την κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης με τις εξελίξεις στην Ουκρανία να μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Πολλοί λένε ότι το ουκρανικό συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης τις τελευταίες δεκαετίες. Ποιο είναι το κλίμα που εισπράττετε στην κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης;
Απ: Είναι ένα κλίμα πολύ μεγάλης ανησυχίας, διότι έχουμε αναμφισβήτητα μια εντατικοποίηση της κρίσης. Μια κρίση που δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να δείχνει σημάδια εκτόνωσης παρά τις προσπάθειες οι οποίες γίνονται από κάθε πλευρά και οι οποίες πρέπει να συνεχιστούν. Αλλά, δυστυχώς, σήμερα που μιλάμε, βρισκόμαστε μπροστά σε μία κατάσταση που πρέπει να υπολογίσουμε και να ετοιμαστούμε, φοβούμαι, για έναν αρκετά δύσκολο χειμώνα.
Ερ: Αναφέρεστε προφανώς και στα προβλήματα που θα υπάρξουν -και στη χώρα μας- στον τομέα της ενέργειας και της προμήθειας με φυσικό αέριο από τη Ρωσία;
Απ: Δεν είναι μόνο η Ελλάδα, είναι πάρα πολλές χώρες της Ευρώπης, οι οποίες εξαρτώνται από το ρωσικό αέριο. Πιστεύω ότι θα είναι μια εξαιρετικά δύσκολη απόφαση να παρθεί γιατί είναι αυτό που λένε οι Αμερικάνοι «loose-loose», δηλαδή θα χάσουν και οι δύο πάρα πολλά, δεν χάνει μόνο η Ευρώπη, θα χάσει και η Ρωσία. Εγώ πάντα είμαι οπαδός του διαλόγου και πιστεύω ότι πρέπει να γίνουν έντονες διπλωματικές προσπάθειες, έτσι ώστε να υπάρχει μια εκτόνωση αυτής της κρίσης το ταχύτερο δυνατόν.
Ερ: Το Ουκρανικό θα είναι στο επικεντρο και της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουαλία. Αν και για τη χώρα μας θα είναι επίσης σημαντική και η συνάντηση που θα έχει στο περιθώριο της συνόδου ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στον απόηχο των αλαζονικών δηλώσεων του Τούρκου Προέδρου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στα κατεχόμενα…
Απ: Ο κ. Ερντογάν έκανε κατά τη γνώμη μου δύο μεγάλα και ουσιαστικά λάθη, πέραν της τουρκικής λογικής την οποία υπερασπίστηκε. Το πρώτο ήταν η αναφορά του για το θέμα της Χάλκης. Ο κ. Ερντογάν θα έπρεπε να γνωρίζει μετά από 15 χρόνια από τότε που η Τουρκία έγινε δεκτή ως υποψήφιο μέλος στην ΕΕ ότι το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δεν είναι διμερές, αλλά είναι διεθνές θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θρησκευτικών ελευθεριών. Αυτό το οικουμενικό αίτημα υπάρχει και γι αυτό πιέζεται ο κ. Ερντογάν από όλα τα μέρη του κόσμου, όχι μόνο από την Ελλάδα. Το δεύτερο είναι ότι ο κ. Ερντογάν ξέρει πολύ καλά ότι η επίλυση του Κυπριακού είναι προϋπόθεση για τη φιλοδοξία της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ. Άρα τώρα αυτό που χρειάζεται είναι ουσιαστική στήριξη και ενεργός συμπαράσταση στις προσπάθειες της κυπριακής ηγεσίας, του Προέδρου, του κ. Αναστασιάδη, έτσι ώστε οι συζητήσεις που γίνονται για την επίλυση του Κυπριακού να έχουν το καλύτερο αποτέλεσμα.
Ερ: Πέρασαν 15 χρόνια από τότε που η Τουρκία έγινε δεκτή ως υποψήφιο μέλος στην ΕΕ και ο Τούρκος Πρόεδρος δεν φαίνεται να κάνει ούτε βήμα πίσω στο Κυπριακό…
Απ: Η Τουρκία έχει καθοριστική ευθύνη για την εξέλιξη αυτή και δεν έχει αυταπάτες η Ευρώπη. Αυτό που είναι σαφές για την Άγκυρα, είναι ότι δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη δεν χωράνε. Δεν μπορεί να ακολουθείται μία πολιτική, η οποία επιδιώκει την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ και ταυτόχρονα αυτή η πολιτική να γίνεται «αλά κάρτ» με μεγαλοϊδεατισμούς. Είναι βέβαιο ότι εμείς στηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας υπό την προϋπόθεση της αποδοχής των συγκεκριμένων κριτηρίων και αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ερ: Ένα πολύ σημαντικό θέμα που τέθηκε κατά την επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα ήταν ουσιαστικά η συνέχιση των παραβιάσεων της κυπριακής ΑΟΖ από την Άγκυρα, όπως δείχνει και ο κατάπλους του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» ανοικτά της Κύπρου, αλλά και η δέσμευση «οικοπέδων» από την Τουρκία για έρευνες.
Απ: Είναι σπασμωδικές κινήσεις που δεν έχουν το αποτέλεσμα που προσδοκά η Τουρκία και γίνονται πιο πολύ για εσωτερική κατανάλωση. Η ουσία της υποθέσεως είναι ότι η Κύπρος προχωρεί, έχει δώσει τα οικόπεδά της, έχει συμμετοχή με διεθνείς διαγωνισμούς και το αποτέλεσμα των εξορύξεων, αλλά και τα κέρδη που θα υπάρξουν θα είναι προς όφελος ολόκληρης της Κύπρου. Και η τουρκοκυπριακή πλευρά το ξέρει πολύ καλά αυτό…
Ερ: Εκτιμάτε τελικά ότι η πλήρης επικράτηση του Ερντογάν στη γείτονα θα είναι προς το συμφέρον, ή όχι των ελληνο-τουρκικών σχέσεων;
Απ: Κοιτάξτε, δεν είμαι Πυθεία για να μπορώ να σας απαντήσω σ΄αυτό. Αυτό που θα έλεγα, πάντως, είναι ότι η Ελλάδα οφείλει να συνεχίσει τις συζητήσεις και τις προσπάθειες με τη γείτονα, λέγοντας καθαρές κουβέντες. Είμαι οπαδός της καθαρής κουβέντας και στην εξωτερική και στην εσωτερική πολιτική. Καθένας θα πρέπει ευθέως και κατηγορηματικά να θέτει τα desideratae του και να γνωρίζει ο άλλος τι περιμένει από αυτόν, εάν θέλουμε να έχουμε αποτέλεσμα. Και τώρα το βάρος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής πέφτει βεβαίως στο Κυπριακό και της υποστήριξης της Κύπρου σ΄αυτή τη δύσκολη διαπραγμάτευση.