Στον Δημήτρη Κοτταρίδη

Κυρία Μπακογιάννη την εβδομάδα που μας πέρασε επισκέφτηκε την Αθήνα ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος. Την ίδια ώρα κορυφώνονται οι Τουρκικές απειλές για ένταση στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο με αφορμή το θέμα των πετρελαίων. Σας ανησυχούν αυτές οι απειλές και είναι η Αθήνα έτοιμη να στηρίξει τη Λευκωσία σε αυτές τις αποφάσεις;

Καμία ανησυχία δεν υπάρχει. Όπως όλα τα ανεξάρτητα, κυρίαρχα κράτη, έτσι και η Κύπρος, η Αίγυπτος και ο Λίβανος έχουν βεβαίως το δικαίωμα να συνάπτουν διακρατικές συμφωνίες και βεβαίως έχουν το δικαίωμα να εφαρμόζουν τις συμφωνίες αυτές. Αυτό αποτελεί μια θεμελιώδη και απαράβατη αρχή του διεθνούς δικαίου. Αποτελεί δε και αυτονόητη καθημερινή πρακτική στις διεθνείς σχέσεις. .

Η προϊστορία πάντως, έχει δείξει ότι σε επίπεδου σχεδιασμού και εκτέλεσης διαχείρισης κρίσεων η ελληνική πλευρά υστερεί, και τελικά η Τουρκία πάντα διασφαλίζει το αποτέλεσμα που θέλει. Να μην ασκεί δηλαδή η ελληνική η κυπριακή πλευρά τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Τι θα αλλάξει τώρα και πως εννοεί η Αθήνα την έμπρακτη στήριξη;

Η Ελλάδα πορεύεται στην διεθνή σκηνή με σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Δεν μας ταιριάζει η κακομοιριά και η μιζέρια. Επιτρέψτε μου λοιπόν να σας πω κύριε Κοτταρίδη ότι διαφωνώ ριζικά με το σκεπτικό της ερώτησης σας. Ας μην αναπαράγουμε και εμείς αυτά τα στερεότυπα περί δήθεν «υστέρησης» δικής μας και δήθεν «πονηριάς» των άλλων που δήθεν τελικά καταφέρνουν πάντα «με θράσος» να «γίνει το δικό τους». Όχι μόνο δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και δεν βοηθούν τις σχέσεις μεταξύ των χωρών και των λαών τους, αλλά και υπονομεύουν τον ψύχραιμο δημόσιο διάλογο δυσκολεύοντας την κοινή γνώμη να αντιληφθεί τι πραγματικά συμβαίνει. Η πραγματικότητα είναι η εξής – και θέλω να είμαι απολύτως σαφής σε αυτό: Τα κυριαρχικά μας δικαιώματα είναι αδιαπραγμάτευτα. Ούτε έχουμε επιτρέψει στο παρελθόν, ούτε επιτρέπουμε, ούτε και πρόκειται να επιτρέψουμε καμία αμφισβήτηση και κανένα εμπόδιο στην άσκησή τους. Και αυτό το πετυχαίνουμε με την πολιτική μας. Μια πολιτική που στηρίζεται στις αρχές του διεθνούς δικαίου, μια πολιτική που την ασκούμε από την θέση μας στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια πολιτική που διασφαλίζει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και προωθεί τα εθνικά συμφέροντα της χώρας.

Η μη παρουσία σας στο δείπνο που παρέθεσε ο Κώστας Καραμανλής στον Τάσσο Παπαδόπουλο αναζωπύρωσε τις φήμες που σας θέλουν να μη διατηρείτε τις καλύτερες σχέσεις με την Κυπριακή ηγεσία…

Δεν κουράζομαι να επαναλαμβάνω ότι οι σχέσεις μας με την Κυπριακή ηγεσία είναι άριστες. Η επικοινωνία μας είναι συνεχής και η συνεργασία μας στενή τόσο με τον ίδιο τον κύριο Παπαδόπουλο, όσο και με τον ομόλογό μου κύριο Λιλλήκα. Γνωρίζω ότι θα ήταν δημοσιογραφικά ενδιαφέρον, αλλά το δείπνο δεν έχει κανένα παρασκήνιο. Ήταν μια συνάντηση ανάμεσα στους δύο ηγέτες, όπου είχαν την ευκαιρία να κάνουν μια φιλική και χρήσιμη συζήτηση για τα τρέχοντα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

Υπάρχει και ένα ακόμη θέμα για το οποίο έγινε λόγος στον Τύπο. Ήταν τελικά η ελληνική κυβέρνηση ενήμερη για τις πρωτοβουλίες της Κυπριακής Δημοκρατίας ή όχι;

Νομίζω ότι το θέμα αυτό ξεκαθαρίστηκε απολύτως τόσο από τις δηλώσεις του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά την επίσκεψή του εδώ όσο και από τις δηλώσεις μου στην επιτροπή εξωτερικών και άμυνας της Βουλής και ήμουν σαφής. Επαναλαμβάνω το αυτονόητο: Ούτως ή άλλως, η σύναψη των συμφωνιών αυτών αποτελεί ένα αυτονόητο δικαίωμα της κυρίαρχης Κυπριακής Δημοκρατίας.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν πως με δεδομένη την προεκλογική περίοδο σε Τουρκία , Κύπρο και Ελλάδα δεν θα πρέπει να αναμένουμε και πολλά πράγματα όσον αφορά το Κυπριακό. Πιστεύετε πως μετά το «όχι» στο σχέδιο Ανάν υπάρχουν σοβαρές ελπίδες για να υπάρξει κάποια στιγμή λύση στο θέμα της Κύπρου;

Η επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού ζητήματος στην βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, του Διεθνούς Δικαίου των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών και του κοινοτικού κεκτημένου παραμένει πάγια επιδίωξη της Ελλάδας. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια ουσιαστική προσπάθεια να αξιοποιηθεί και να εφαρμοστεί η συμφωνία του περασμένου Ιουλίου μεταξύ Παπαδόπουλου, Γκαμπάρι και Ταλάτ. Είναι αλήθεια ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά με τη στάση της καθυστερεί την προσπάθεια αυτή. Αλλά ελπίζουμε ότι αυτά θα αντιμετωπιστούν. Ελπίζουμε ότι σύντομα θα αρθεί η στασιμότητα και θα ξεκινήσουν οι δικοινοτικές συνομιλίες. Από την πλευρά μας συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε σταθερά τις προσπάθειες για μια καλά προετοιμασμένη διαδικασία επίλυσης του ζητήματος που θα επιτρέψει σε όλους τους κατοίκους του νησιού, ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους να επιδιώξουν μαζί το κοινό ευρωπαϊκό τους μέλλον.

Πρόσφατα πραγματοποιήσατε περιοδεία στα μειονοτικά χωριά της Θράκης, πολλοί επέκριναν την επίσκεψη αυτή ασκώντας κριτική στο γεγονός ότι μέτρα για Έλληνες πολίτες ανακοινώθηκαν από την Υπουργό Εξωτερικών της χώρας.

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι το καθεστώς της μειονότητας στη Θράκη διέπεται από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Την δε ευθύνη για την εφαρμογή της συνθήκη της Λωζάννης έχει θεσμικά ο Υπουργός Εξωτερικών. Επισκέφθηκα λοιπόν τη Θράκη όπως και τόσοι προκάτοχοί μου στο παρελθόν για παράδειγμα ο κ. Πάγκαλος. Σε κάθε περίπτωση θυμίζω ότι είμαι μάχιμο πολιτικό στέλεχος. Που ακούστηκε να απαγορεύεται σε έναν πολιτικό να έρχεται σε επαφή με έλληνες πολίτες επειδή έγινε Υπουργός Εξωτερικών; Για να περάσω στα μέτρα όμως τα οποία είναι και τα σημαντικά: Το συγκεκριμένο πακέτο ανακοινώθηκε από την κυβερνητική επιτροπή και είναι αποτέλεσμα συντονισμένης δουλειάς πολλών υπουργείων. Άκουσα κάποιες επικριτικές φωνές οι οποίες όμως επικεντρώθηκαν σε ανούσια διαδικαστικά θέματα, όχι στην ουσία των μέτρων και της πολιτικής. Τα μέτρα αυτά συνιστούν ουσιαστική ενίσχυση και εμβάθυνση της πολιτικής ισονομίας και ισοπολιτείας για την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Αποτελούν μέρος της σύγχρονης ευρωπαϊκής μειονοτικής πολιτικής της χώρας μας. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής μας αναπτυξιακής πολιτικής για την περιοχή της Θράκης και της Μακεδονίας, στο πλαίσιο των νέων μεγάλων προοπτικών που ανοίγονται για την περιοχή μετά την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πάνω σε αυτά τα ζητήματα – τα ζητήματα ουσίας που αφορούν τους πολίτες – δεν άκουσα κάποια κριτική. Γιατί όλοι συμφωνούν ότι η πολιτική αυτή είναι ορθή και φέρνει αποτέλεσμα.

Παρ’ όλα αυτά ο κ. Γκιούλ συνεχίζει να θέτει θέμα Θράκης στις συναντήσεις που έχετε ενώ μάλιστα δεν φάνηκε και ικανοποιημένος και από τα μέτρα που ανακοινώθηκαν.

Ακούστε κύριε Κοτταρίδη, τα μέτρα που ανακοινώσε η κυβέρνηση δεν απευθύνονταν σε κανέναν στο εξωτερικό. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν ήταν μέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση και απευθύνονταν στους πολίτες της Θράκης χριστιανούς και μουσουλμάνους.

Με τα Σκόπια θα έχουμε κάποια εξέλιξη, γιατί μάλλον το θέμα του ονόματος φαίνεται να έχει κολλήσει. Και με δεδομένη τη στάση της διεθνούς κοινότητας που ουσιαστικά στην πλειοψηφία της έχει αναγνωρίσει τη χώρα με το όνομα «Μακεδονία» δεν μπορώ να φανταστώ και πολλούς λόγους για να κάνει πίσω η κυβέρνηση των Σκοπίων.

Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να σας πω κάποιους σοβαρούς λόγους. Το γειτονικό κράτος μόνο όφελος μπορεί να έχει από την εξομάλυνση των σχέσεών του με την Ελλάδα, και η εξομάλυνση αυτή θα επιτευχθεί όταν επιλυθεί το ζήτημα του ονόματος με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο. Η Ελλάδα με την πολιτική της και με την εντυπωσιακή παρουσία των ελληνικών κεφαλαίων στα Σκόπια στηρίζει την οικονομία, την ανάπτυξη και τη σταθερότητα του κράτους. Ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε οι πρώτοι μεταξύ των ξένων επενδυτών στα Σκόπια. Παράλληλα, έχουμε έμπρακτα στηρίξει την προσέγγιση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με τους ευρω-ατλαντικούς θεσμούς. Η στήριξη αυτή όμως προϋποθέτει την τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί, τον σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και στις συνθήκες, την προσήλωση στις σχέσεις καλής γειτονίας και την αποχή από ενέργειες που προκαλούν ένταση και τριβές. Οι πρόσφατες αποφάσεις και ενέργειες των κυβερνώντων στα Σκόπια και η αντιπαραγωγική στάση που συνεχίζουν να τηρούν δεν συνάδουν με αυτές τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις που σας ανέφερα. Η εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης αφενός θα ενισχύσει τις διμερείς μας σχέσεις και την περιφερειακή συνεργασία, αφετέρου θα διευκολύνει την πρόοδο στην ευρω-ατλαντική προοπτική του γειτονικού μας κράτους, για την οποία θα τους φανεί απαραίτητη η υποστήριξη της Ελλάδας. Ελπίζω ότι η κυβέρνηση των Σκοπίων, η οποία αποτελείται από νέους και δυναμικούς ανθρώπους, θα συνειδητοποιήσει τα πλεονεκτήματα μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης και θα επιλέξει να στραφεί προς ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον.

Πόσο πρέπει να μας ανησυχούν οι εξελίξεις στο Κόσοβο;

Το ζήτημα του καθορισμού του μελλοντικού καθεστώτος του Κοσόβου βρίσκεται σήμερα σε αποφασιστική καμπή και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς. Ξεκίνησαν όπως ξέρετε την περασμένη εβδομάδα οι διαβουλεύσεις των μερών πάνω στις προτάσεις Αχτισάαρι. Αυτό που μπορούμε να πούμε αυτή τη στιγμή είναι ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά δύσκολη διαπραγμάτευση στην οποία και οι δύο πλευρές πρέπει να επιδείξουν ωριμότητα, εποικοδομητικό και ρεαλιστικό πνεύμα. Πρώτη και κύρια επιδίωξη της δικής μας πολιτικής είναι η εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης που θα διασφαλίζει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ειρήνη, την σταθερότητα και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Στηρίζουμε τις προσπάθειες που γίνονται για να επιτευχθεί η γεφύρωση των διαφορών, ώστε να υπάρξει μια λύση που θα διασφαλίζει τη λειτουργικότητα και την βιωσιμότητα του αποτελέσματος και θα διευκολύνει τη συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας σε περίπου ένα μήνα. Βασικά κριτήρια θα πρέπει να είναι η ενίσχυση της περιφερειακής σταθερότητας, η εξασφάλιση του πολυεθνικού χαρακτήρα του Κοσσυφοπεδίου, η διασφάλιση ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών για ανάπτυξη για όλους. Παράλληλα, συνεχίζουμε να επιμένουμε ότι η λύση που θα προκύψει θα πρέπει να είναι συμβατή με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες και να κινείται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής της περιοχής.

Πιστεύετε ότι τυχόν πρόωρες εκλογές και μία ανανεωμένη εντολή θα διευκόλυναν την κυβέρνηση στην άσκηση του έργου της;

Η κυβέρνηση έχει ακόμη πολύ δουλειά. Παράγουμε έργο, σταδιακά επιτυγχάνουμε τους υψηλούς στόχους που είχαμε θέσει στην αρχή της τετραετίας. Υλοποιούμε τις δεσμεύσεις που αναλάβαμε έναντι των Ελλήνων πολιτών. Αυτή είναι η προτεραιότητα μας. Ασκούμε την πολιτική μας με υπευθυνότητα και γι’ αυτό πιστεύω μας τιμάει με την εμπιστοσύνη της η μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας. Προωθούμε το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων, αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα και δημιουργούμε νέες προοπτικές ανάπτυξης και προόδου για τη χώρα με υπεύθυνη και επίμονη δουλειά. Αυτό κάνουμε, αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε και με βάση αυτό θα κριθούμε από τους πολίτες όταν έρθει η ώρα των εκλογών.

Πολλοί βλέπουν στο πρόσωπό σας τον επόμενο αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας. Εσείς πως βλέπετε τον ανταγωνισμό για μία τέτοια εξέλιξη, και εφόσον βέβαια ο Κώστας Καραμανλής ολοκληρώσει το έργο του;

Δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Αντιθέτως. Η παράταξη της Νέας Δημοκρατίας και η χώρα έχουν επικεφαλής έναν νέο, αποτελεσματικό και ικανό άνθρωπο που ασκεί τα καθήκοντά του με σοβαρότητα και υπευθυνότητα και απολαμβάνει της εμπιστοσύνης και της στήριξης του ελληνικού λαού.