Ομιλία της ΥΠΕΞ κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη για το νέο Οργανισμό του Υπουργείου Εξωτερικών

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Είναι χαρά και τιμή για εμένα να απευθύνομαι στην Επιτροπή Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, προκειμένου να σας παρουσιάσω προς ψήφιση το νομοσχέδιο για τον νέο Οργανισμό του Υπουργείου Εξωτερικών.

Όπως γνωρίζετε, εφόσον ψηφισθεί από τα μέλη της Επιτροπής, το νομοσχέδιο θα προωθηθεί στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου προκειμένου να ψηφισθεί ως διοικητικός κώδικας.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Ο κεντρικός και διαρκής στόχος της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας είναι η προάσπιση και η ενίσχυση των εθνικών μας συμφερόντων και του διεθνούς κύρους της χώρας μας. Είναι η συνεχής αναβάθμιση της θέσης και του ρόλου της Ελλάδας στη διεθνή σκηνή.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού, με την εξωτερική μας πολιτική προβάλλουμε και διευρύνουμε τους παράγοντες ισχύος της Ελλάδας στο διεθνές περιβάλλον. Η Ελλάδα αποτελεί τον κύριο παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της. Αποτελεί στην ουσία την «ατμομηχανή» για την ανάπτυξη όλων των χωρών της περιοχής της και την προσέγγισή τους με τους ευρω-ατλαντικούς θεσμούς, προωθώντας παράλληλα τη δική της ανάπτυξη και τη διεθνή της ανταγωνιστικότητα. Είμαστε μια ανεπτυγμένη και εξωστρεφής οικονομία, η οποία γίνεται διαρκώς ισχυρότερη. Βρισκόμαστε στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προωθώντας ενεργά το ενοποιητικό εγχείρημα, και συμμετέχουμε στις σημαντικότερες διεθνείς συμμαχίες και οργανισμούς. Εκπέμπουμε την αίγλη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποτελούμε έναν μοναδικό τουριστικό προορισμό, που γίνεται συνεχώς ελκυστικότερος. Διαθέτουμε την μεγαλύτερη εμπορική ναυτιλία στον κόσμο. Έχουμε, τέλος, εκατομμύρια Ελλήνων που ζουν και προοδεύουν σε ολόκληρη την υφήλιο.

Όλα αυτά αποτελούν τους παράγοντες που συνθέτουν την ισχύ της Ελλάδας στο διεθνές σύστημα. Την «ήπια» ισχύ της χώρας μας, η απήχηση της οποίας στους λαούς και τις κυβερνήσεις του κόσμου, διευρύνεται συνεχώς μέσω της εξωτερικής μας πολιτικής. Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας είναι μια πολιτική αρχών, που ασκείται με συνέπεια, με αυτοπεποίθηση και με ανοιχτούς ορίζοντες προς τον κόσμο.

Αυτή η εξωτερική πολιτική, κυρίες και κύριοι Βουλευτές, υπηρετείται από το Υπουργείο Εξωτερικών και από το ανθρώπινο δυναμικό του. Από τους ανθρώπους, όλων των κλάδων και των βαθμίδων, που εκπροσωπούν την Ελλάδα στο εξωτερικό και προωθούν τους στόχους και τις επιδιώξεις της εξωτερικής της πολιτικής. Πρόκειται για ένα στελεχιακό δυναμικό, με μεγάλες ικανότητες, ευρεία παιδεία και σημαντική διεθνή εμπειρία. Το έχω ξαναπεί: η ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού μας αποτελεί δύναμη για το Υπουργείο Εξωτερικών και για τους στόχους της χώρας μας.

Όμως, μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον που μεταβάλλεται συνεχώς – και μάλιστα με πολύ γρήγορους ρυθμούς – πιστεύω ότι δεν αρκεί ένα υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό, για να μπορεί η χώρα μας να ανταποκρίνεται άμεσα και αποτελεσματικά σε όλες τις σύγχρονες διεθνείς προκλήσεις που παρουσιάζονται. Απαιτείται, παράλληλα, και ο φορέας άσκησης της εξωτερικής πολιτικής, το ίδιο το Υπουργείο Εξωτερικών, ως οργανωτική δομή, να είναι εξοπλισμένο με εκείνες τις υποδομές και τους μηχανισμούς, που θα του δίνουν την απαραίτητη ευελιξία, ώστε να προσαρμόζεται αποδοτικά στις νέες συνθήκες και τις σύγχρονες απαιτήσεις του διεθνούς περιβάλλοντος.

Αυτός είναι και ο κεντρικός στόχος του νομοσχεδίου που σας παρουσιάζουμε σήμερα για τον νέο Οργανισμό του Υπουργείου Εξωτερικών. Επιδίωξή μας είναι η οργανωτική βελτίωση και ο εκσυγχρονισμός των δομών και των μηχανισμών του Υπουργείου, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητά του.

Θα ήθελα να τονίσω ότι το νομοσχέδιο αυτό καταρτίστηκε με μεγάλο σεβασμό στην οργανωτική «παράδοση» του Υπουργείου Εξωτερικών. Οι βασικές οργανωτικές αρχές για τη λειτουργία του Υπουργείου, που υπάρχουν στον Οργανισμό που ισχύει μέχρι σήμερα, δεν έχουν μεταβληθεί. Γι’ αυτό το λόγο το νομοσχέδιο – παρότι περιλαμβάνει σημαντικές καινοτομίες και μεταρρυθμίσεις – δεν αποτελεί ανατροπή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου. Αποτελεί μάλλον μια συνέχεια, μια αναμόρφωσή του, που αντικατοπτρίζει τις νέες αντιλήψεις για τη διπλωματία και δίνει στο Υπουργείο την αναγκαία ευελιξία, ώστε να ανταποκρίνεται με επιτυχία στις αλλαγές του διεθνούς περιβάλλοντος.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Κεντρικό σημείο καινοτομίας του νέου Οργανισμού αποτελεί η οργανωτική μεταρρύθμιση που έχει ως στόχο την αναβάθμιση της οικονομικής διπλωματίας της χώρας μας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οικονομική διάσταση της διπλωματίας αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στις σύγχρονες διεθνείς σχέσεις. Η οικονομική δύναμη μιας χώρας και οι δυνατότητες που έχει να διεισδύει σε αγορές του εξωτερικού, αποτελούν σήμερα παράγοντες που βαραίνουν σημαντικά στην αξιολόγηση της διεθνούς της ισχύος. Μέσα στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης και του έντονου διεθνούς ανταγωνισμού, έχει αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τόσο η σημασία, όσο και η πολυπλοκότητα των διεθνών οικονομικών σχέσεων. Σε πολλές χώρες, η προώθηση της οικονομικής διπλωματίας αποτελεί πλέον το κυριότερο τμήμα της αποστολής των Υπουργείων Εξωτερικών τους.

Την έμφαση στην οικονομική διπλωματία, δεν την επιβάλλει μόνο το διεθνές περιβάλλον. Την επιβάλλουν σήμερα και οι αναπτυξιακές ανάγκες της ίδιας της χώρας μας. Η εξωστρέφεια αποτελεί πλέον όρο επιβίωσης για την ελληνική οικονομία. Για να συνεχίσει η χώρα μας να αναπτύσσεται με υψηλούς ρυθμούς, πρέπει η ανάπτυξή της να στηριχτεί στις εξαγωγές, στην προσέλκυση επενδύσεων, στην διεθνοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων. Πρέπει, με άλλα λόγια, να «εισάγουμε» ανάπτυξη, προωθώντας τις οικονομικές μας σχέσεις με ραγδαία αναπτυσσόμενες χώρες. Προϋπόθεση όμως γι’ αυτό, ιδιαίτερα προς τις χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η διαμόρφωση του κατάλληλου πολιτικού και θεσμικού περιβάλλοντος, καθώς και η διευκόλυνση της οικοδόμησης δικτύων επιχειρηματικών επαφών, κάτι που αποτελεί αντικείμενο της οικονομικής διπλωματίας.

Ας μην κρυβόμαστε, κυρίες και κύριοι Βουλευτές. Η οικονομική διπλωματία αποτελούσε, για πολλά χρόνια και μέχρι πρόσφατα, το «αποπαίδι» της εξωτερικής μας πολιτικής. Η οργάνωση της οικονομικής μας διπλωματίας ήταν ένα από τα χρόνια, άλυτα προβλήματα του κράτους. Τις τελευταίες δεκαετίες, τα Γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων έχουν περάσει από το Υπουργείο Εμπορίου, στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, μέχρι να καταλήξουν τελικά στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εξωτερικών, αλλάζοντας επανειλημμένα οργανωτική διάρθρωση. Παράλληλα, οι συντεχνιακές διαμάχες, η ελλιπής χρηματοδότηση, οι ανεπαρκείς υποδομές, αλλά και η αδυναμία κατανόησης της σημασίας που έχει για την χώρα η υποστήριξη των οικονομικών μας συμφερόντων στο εξωτερικό, έχουν πολλές φορές υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα της οικονομικής μας διπλωματίας.

Η κατάσταση αυτή άρχισε να αλλάζει το 2004, όταν η κυβέρνηση, με το νέο αναπτυξιακό πρότυπο που θεμελίωσε, έδωσε νέα ώθηση στην εξωστρέφεια της οικονομίας μας. Από τότε και στο εξής, έγινε πλέον αντιληπτό σε όλους ότι, με βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις, το Υπουργείο Εξωτερικών πρέπει να λειτουργεί όχι μόνον ως πολιτικό, αλλά ταυτόχρονα και ως παραγωγικό υπουργείο. Δόθηκε η απαιτούμενη έμφαση στην οικονομική διπλωματία και ολόκληρος ο μηχανισμός άσκησής της κινητοποιήθηκε προγραμματισμένα και συστηματικά. Είμαστε ευτυχείς διότι η προσπάθεια αυτή απέδωσε μέχρι σήμερα σημαντικά θετικά αποτελέσματα, καθώς η οικονομική μας διπλωματία κατάφερε να ανοίξει δρόμους τόσο για τη δραστηριοποίηση ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό, όσο και για ξένες επιχειρήσεις που επέλεξαν να επενδύσουν στην Ελλάδα.

Με το νέο Οργανισμό, η μεταρρύθμιση ολοκληρώνεται, με μια βαθύτερη μακροπρόθεσμη τομή. Στόχος είναι η συνολική αλλαγή νοοτροπίας σε ολόκληρο το Υπουργείο Εξωτερικών και η πραγματοποίηση μιας στρατηγικής πλέον στροφής του προς την οικονομική διπλωματία. Επιστρατεύεται στην υπηρεσία της οικονομικής διπλωματίας το σύνολο του διπλωματικού μας προσωπικού και όχι μόνο ένας μικρός αριθμός εξειδικευμένων υπαλλήλων. Διασφαλίζεται ότι όλοι οι νέοι διπλωματικοί υπάλληλοι θα διαθέτουν επαρκή οικονομική παιδεία, εξειδικευμένη επιμόρφωση σε διεθνή οικονομικά θέματα και ικανές εμπειρίες από την πρακτική άσκηση οικονομικών και εμπορικών καθηκόντων.

Με μια κουβέντα: Η οικονομική διπλωματία θα αποτελεί πλέον κεντρικό αντικείμενο δράσης για όλους όσους ξεκινούν μια νέα διπλωματική σταδιοδρομία.

Στο εξής, οι νέοι διπλωματικοί θα υπηρετούν και ως οικονομικοί και εμπορικοί υπάλληλοι, αναλαμβάνοντας σταδιακά υπηρεσία στα Γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, στη θέση των υπαλλήλων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, που θα αποχωρούν από την ενεργό υπηρεσία. Στη μακρά μεταβατική περίοδο που θα μεσολαβήσει, διασφαλίζεται πλήρως τόσο η ανεμπόδιστη υπηρεσιακή εξέλιξη όσο και η δυνατότητα ουσιαστικής προσφοράς όσων υπηρετούν ήδη ως Υπάλληλοι Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων. Θα συνεχίσουν να συνεισφέρουν στο έργο του Υπουργείου Εξωτερικών, μέχρι να ολοκληρώσουν κανονικά την σταδιοδρομία τους. Με τον τρόπο αυτό, οι νέοι υπάλληλοι που θα δραστηριοποιούνται τόσο στην πολιτική όσο και στην οικονομική διπλωματία δεν θα διχάζονται από συντεχνιακές διαφορές, που έχουν δημιουργήσει παραφωνίες, δυσλειτουργίες και συγκρούσεις στο παρελθόν.

Πιο συγκεκριμένα: Όλοι οι νέοι διπλωματικοί υπάλληλοι που προσλαμβάνονται θα υπηρετούν υποχρεωτικά σε Γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων. Η υπηρεσία αυτή θα αποτελεί προϋπόθεση για να προαχθούν στους ανώτερους βαθμούς. Για να διασφαλιστεί η επαρκής εμπειρία σε οικονομικά θέματα των νέων διπλωματικών που θα στελεχώνουν θέσεις προϊσταμένων σε Γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, προβλέπεται ως προϋπόθεση για να αναλάβουν τέτοια καθήκοντα τριετής ή πενταετής προηγούμενη εμπειρία σε Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων, για τα μεσαία και μεγάλου μεγέθους Γραφεία αντίστοιχα. Στο πλαίσιο αυτό, πρόκειται να αυξηθεί η έμφαση στα οικονομικά μαθήματα στις εξετάσεις για την εισαγωγή των υποψηφίων διπλωματών στο Υπουργείο Εξωτερικών. Δύο από τα επτά πρωτεύοντα μαθήματα εισαγωγής θα είναι πλέον οικονομικά. Ταυτόχρονα, θα διπλασιαστεί ο χρόνος εκπαίδευσης των νέων διπλωματών στη Διπλωματική Ακαδημία. Οι νέοι διπλωμάτες πρόκειται να φοιτούν για ένα έτος, αντί για 6 μήνες που ισχύει σήμερα, και το πρόσθετο εξάμηνο θα αφιερώνεται αποκλειστικά σε θέματα οικονομικής διπλωματίας, με τη συνεργασία της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης.

Σας ανέφερα ότι ο νέος Οργανισμός σηματοδοτεί μια στρατηγική στροφή του Υπουργείου Εξωτερικών προς την οικονομική διπλωματία. Αυτό γίνεται διότι για την αποτελεσματική άσκησή της, επιστρατεύεται πλέον ολόκληρο το ελληνικό διπλωματικό σώμα. Από τους νέους Ακολούθους που θα επιτύχουν τώρα στη Διπλωματική Ακαδημία, μέχρι τους επικεφαλής των Διπλωματικών μας Αρχών. Με τον τρόπο αυτό, η οικονομική διπλωματία παύει πλέον να αντιμετωπίζεται ως εξειδικευμένη δραστηριότητα και αναδεικνύεται σε κεντρικό αντικείμενο δράσης του Υπουργείου Εξωτερικών.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Πέραν της ουσιαστικής αναβάθμισης της οικονομικής διπλωματίας, το νομοσχέδιο για τον νέο Οργανισμό προωθεί και μια σειρά άλλων σημαντικών μεταρρυθμίσεων και καινοτομιών. Κύριο μέλημά μας ήταν να εξοπλίσουμε το Υπουργείο Εξωτερικών με σύγχρονους μηχανισμούς, που όχι μόνο να καθιστούν δυνατή την παρακολούθηση της καθημερινής διπλωματικής πραγματικότητας, αλλά να επιτρέπουν και άλλες λειτουργίες, όπως ο σχεδιασμός, ο έλεγχος, η προβολή και η ενημέρωση, η αντιμετώπιση κρίσεων, η επιμόρφωση και ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός.

Προς την κατεύθυνση αυτή θα ήθελα να σας αναφέρω τις εξής ουσιαστικές αλλαγές που εισάγονται:
Προκειμένου να είναι σε θέση το Υπουργείο Εξωτερικών να διευρύνει το πεδίο των δραστηριοτήτων του σε νέους τομείς και να ενισχύσει ουσιαστικά το ρόλο του ως παραγωγικό Υπουργείο, πρέπει να έχει τους μηχανισμούς εκείνους που επιτρέπουν τη δυναμική αναζήτηση νέων πόρων για τη χρηματοδότηση επιπρόσθετων δράσεων και πρωτοβουλιών. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, δημιουργείται με τον νέο Οργανισμό Ειδική Γραμματεία Αξιοποίησης Διεθνών Προγραμμάτων στο Υπουργείο Εξωτερικών. Η Ειδική Γραμματεία αυτή αποστολή έχει να εξασφαλίσει την ταχύτερη, αποτελεσματικότερη και καλύτερη διαχείριση των διεθνών προγραμμάτων, που εξυπηρετούν τους σκοπούς τους Υπουργείου. Για την κατοχύρωση και τη συνεχή ενίσχυση της ηγετικής θέσης που κατέχει η χώρα μας στα Βαλκάνια, είναι κεντρικός ο ρόλος της περιοχής της Βορείου Ελλάδος και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτήν και επενδύουν δυναμικά στις χώρες των Βαλκανίων. Κρίθηκε, λοιπόν απαραίτητη μια αποκέντρωση των δομών του Υπουργείου Εξωτερικών προκειμένου να τονιστεί και να ενισχυθεί η θέση της Βόρειας Ελλάδας στον οικονομικό και αναπτυξιακό ρόλο της χώρας μας στη Βαλκανική. Αυτός είναι και ο λόγος που συστήνεται θέση Αναπληρωτή Γενικού Γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Αποστολή του, να εξασφαλιστεί η καλύτερη παρακολούθηση και προώθηση των διμερών οικονομικών σχέσεων της Ελλάδας με τα κράτη των Βαλκανίων, καθώς και της πορείας των ελληνικών αναπτυξιακών προγραμμάτων και του ΕΣΟΑΒ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αναβαθμίζεται η Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας. Στη νέα της μορφή, η ΥΔΑΣ έχει τη δυνατότητα και την ευελιξία να δημιουργεί δικά της γραφεία σε επιλεγμένες αρχές της Ελλάδας στο εξωτερικό, ανάλογα με τους στόχους και τις προτεραιότητες της αναπτυξιακής και ανθρωπιστικής δράσης της χώρας. Αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για το Υπουργείο Εξωτερικών η ενίσχυση και η διεύρυνση της επικοινωνίας μας με τους Απόδημους Έλληνες. Καθώς οι άνθρωποι και οι υπηρεσίες του Υπουργείου αποτελούν στην ουσία τον δίαυλο επικοινωνίας των ομογενών μας με την Ελλάδα, θεωρούμε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διευκολύνουμε την επαφή τους με την ελληνική δημόσια διοίκηση για την ταχύτερη και χωρίς περιττή ταλαιπωρία διεκπεραίωση των υποθέσεών τους. Συστήνεται, λοιπόν, με το νομοσχέδιο αυτό, το Κέντρο Εξυπηρέτησης και Πληροφόρησης Αποδήμων Ελλήνων, το οποίο φιλοδοξούμε να αποτελέσει έναν θεσμό που θα λειτουργήσει ως χρήσιμη γέφυρα επικοινωνίας του Απόδημου Ελληνισμού με την ελληνική Δημόσια Διοίκηση. Συστήνεται, επίσης, το Συμβούλιο Τεχνολογιών Επικοινωνιών και Πληροφορικής. Αρμοδιότητά του είναι η γνωμοδότηση για θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη υποδομών και νέων συστημάτων επικοινωνιών και πληροφορικής του Υπουργείου, καθώς και στην ασφάλεια των συστημάτων αυτών και των υποδομών τους. Η τεχνολογική αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός αποτελεί κεντρικό στόχο του Υπουργείου Εξωτερικών στα επόμενα χρόνια και πρέπει να υποστηρίζονται από τις ανάλογες οργανωτικές δομές. Έχω ήδη αναφερθεί στην ανάγκη εξασφάλισης της απαραίτητης ευελιξίας, προκειμένου να μπορεί το Υπουργείο να προσαρμόζεται με σύγχρονο τρόπο σε διαφορετικές κάθε φορά απαιτήσεις και καταστάσεις. Προς το σκοπό αυτό, προβλέπονται για πρώτη φορά στον Οργανισμό τα Γραφεία Συνδέσμου, ως εναλλακτική μορφή διπλωματικής εκπροσώπησης της χώρας στο εξωτερικό, όπου και όταν αυτό απαιτείται. Στο ίδιο πνεύμα, θεσμοθετούνται, επίσης για πρώτη φορά, τα Γραφεία Ελληνικών Συμφερόντων. Πρόκειται για δομές που θα λειτουργούν στο πλαίσιο διπλωματικών ή προξενικών αρχών άλλων κρατών σε τρίτη χώρα, όπου δεν λειτουργούν Ελληνικές Αρχές, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της χώρας μας. Νεοσύστατο θεσμό αποτελεί και το Γραφείο Προώθησης Ελληνικών Υποψηφιοτήτων σε Διεθνείς Οργανισμούς. Το Γραφείο αυτό έχει ως αρμοδιότητες την καταγραφή των Ελλήνων διεθνών υπαλλήλων στο σύστημα όλων των διεθνών οργανισμών, την έγκαιρη ενημέρωση για μελλοντικές προκηρύξεις υποψηφιοτήτων και τον συνολικό συντονισμό των ενεργειών που είναι απαραίτητες για την υποστήριξή τους. Ένας ακόμη στόχος που επιδιώκουμε να επιτύχουμε με το νέο Οργανισμό είναι να αξιοποιήσουμε τις τεράστιες δυνατότητες προβολής και διαδραστικής επικοινωνίας, που προσφέρει το διαδίκτυο, αναβαθμίζοντας την ιστοσελίδα του Υπουργείου, ώστε να αποτελεί ουσιαστικά το «παράθυρο» της σύγχρονης Ελλάδας και της εξωτερικής της πολιτικής προς τον υπόλοιπο κόσμο. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η δημιουργία Υπηρεσίας Διαχείρισης και Ανάπτυξης της Ιστοσελίδας, με αποστολή τη συνεχή ενημέρωση, επικαιροποίηση και ανάπτυξη του περιεχομένου της ιστοσελίδας του Υπουργείου. Όσο το διαδίκτυο γιγαντώνεται ως μέσο πληροφόρησης και επικοινωνίας στο σύγχρονο περιβάλλον, τόσο η ιστοσελίδα ενός σύγχρονου Υπουργείου Εξωτερικών αποτελεί σημαντικότατο εργαλείο για την προβολή της εξωτερικής μας πολιτικής και για την παροχή πληροφοριών για την Ελλάδα και την πολιτική της μέσω του διαδικτύου.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Η σύσταση των νέων αυτών θεσμών και υπηρεσιακών μονάδων που σας ανέφερα κρίθηκε απαραίτητη ώστε να καλυφθούν, με σύγχρονο τρόπο, κενά που υπήρχαν στον διοικητικό μηχανισμό του Υπουργείου. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύονται τομείς δραστηριότητας, οι οποίοι παύουν πλέον να καλύπτονται αποσπασματικά, όπως γινόταν μέχρι σήμερα.

Εκτός όμως από τη δημιουργία νέων θεσμών, εξίσου απαραίτητη για τον εκσυγχρονισμό και την αποδοτικότερη λειτουργία του Υπουργείου, κρίθηκε και η αναβάθμιση ήδη υφιστάμενων μηχανισμών. Αναβαθμίζονται λοιπόν ποιοτικά και ουσιαστικά με το νομοσχέδιο αυτό μια σειρά από τομείς και δράσεις του Υπουργείου Εξωτερικών, ώστε να είναι σε θέση να συμβάλουν στην πιο εύρυθμη και αποτελεσματικότερη λειτουργία του.

Ενδεικτικά σας αναφέρω ότι:
Αναδιοργανώνεται και εξορθολογίζεται η σύνθεση του Επιστημονικού Κέντρου Ανάλυσης και Σχεδιασμού, του ΕΚΑΣ, ώστε να αναβαθμιστεί το επίπεδο των υπηρεσιών του. Με τη νέα ρύθμιση, το Επιστημονικό Κέντρο Ανάλυσης και Σχεδιασμού καθίσταται όργανο ευέλικτο και αποτελεσματικό. Καλύπτει και το έργο που, μέχρι σήμερα, προβλεπόταν να επιτελείται από το Επιστημονικό Συμβούλιο, το οποίο εντάσσεται πλέον στο πλαίσιο λειτουργίας του ΕΚΑΣ. Η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων, η οποία υπάγεται στον Υπηρεσιακό Γενικό Γραμματέα, μετατρέπεται, από επιτελικό, σε τακτικό όργανο. Επαναπροσδιορίζεται και διατυπώνεται σαφώς ο ρόλος της Μονάδας, σκοπός της οποίας είναι, εφεξής, η αντιμετώπιση από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Εξωτερικών εκτάκτων καταστάσεων ανθρωπιστικής και προξενικής φύσεως, με διεθνείς πτυχές. Η Διπλωματική Ακαδημία προσαρμόζει τη λειτουργία της στις σύγχρονες ανάγκες του Υπουργείου Εξωτερικών. Αναφέρθηκα ήδη στον διπλασιασμό του χρόνου φοίτησης σε αυτήν και στην νέα έμφαση που δίνεται στην οικονομική πτυχή της διπλωματίας. Η μέχρι σήμερα Υπηρεσία Ενημέρωσης μετονομάζεται σε Υπηρεσία Ενημέρωσης, Επικοινωνίας και Δημόσιας Διπλωματίας. Αναλαμβάνει το σχεδιασμό και την εφαρμογή προγραμμάτων πληροφόρησης και επικοινωνίας για θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Εξωτερικών, καθώς και την προβολή του έργου και των θέσεων του Υπουργείου τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνή χώρο, μέσω της λεγόμενης «Δημόσιας Διπλωματίας».

Προωθείται, παράλληλα, με το νομοσχέδιο αυτό και μια σειρά άλλων διοικητικών ρυθμίσεων που στόχο έχουν να συμβάλουν στην ευέλικτη και παραγωγική δράση του Υπουργείου. Στο πλαίσιο αυτό:
Απλουστεύεται η διαδικασία συστάσεως και καταργήσεως διπλωματικών και προξενικών αρχών. Στα καθήκοντα των αρχών αυτών προστίθενται αρμοδιότητες και στον οικονομικό, εμπορικό, τουριστικό και πολιτιστικό τομέα, όπως ήδη σας ανέφερα. Αυξάνονται τα προσόντα διορισμού για όλους τους κλάδους του Υπουργείου. Μειώνεται ο συνολικός χρόνος αποσπάσεως των υπαλλήλων σε αρχές του εξωτερικού και περιφερειακές υπηρεσίες. Ο πίνακας «χωρών» ειδικών συνθηκών, μετατρέπεται σε πίνακα «αρχών» ειδικών συνθηκών. Ο πίνακας αυτός θα καταρτίζεται με απόφαση του Υπουργού Εξωτερικών, μετά γνωμοδότηση του Υπηρεσιακού Συμβουλίου, με πρόβλεψη να ενημερώνεται υποχρεωτικά ανά διετία.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Στρέφομαι τώρα στις προβλέψεις του νομοσχεδίου για τα ζητήματα προσωπικού του Υπουργείου. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι με τις διευθετήσεις και τις ρυθμίσεις για το προσωπικό επιχειρείται μια ουσιαστική προσαρμογή στις σύγχρονες ανάγκες για την αποτελεσματική άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας. Σε αυτό το πνεύμα, αναδιαρθρώνονται οι κλάδοι του Υπουργείου, με περιορισμό των λεγόμενων βασικών κλάδων και ταυτόχρονη αναβάθμιση του ρόλου και των προσόντων τους.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει προβλέψεις για την βελτίωση των όρων πρόσληψης, προαγωγής, μετάθεσης και αποχώρησης του προσωπικού από την υπηρεσία.

Είμαι βέβαιη ότι ο νέος αυτός οργανισμός, μετά την ψήφισή του, θα καταστήσει το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας ικανό, ώστε να ανταποκρίνεται με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία στις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο.

Σας ευχαριστώ.