Άρθρο της ΥΠΕΞ κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη
Η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, αφορά κυρίως στο πώς βλέπουν τα κράτη και οι λαοί της Ευρώπης να εξελίσσεται η κοινή τους πορεία. Ποιους θέλουν να έχουν συνοδοιπόρους. Ποιον ρόλο θέλουν να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα χρόνια που έρχονται.
Οι έννοιες της εμβάθυνσης και της διεύρυνσης κατέχουν κεντρική θέση στη συζήτηση αυτή. Μετά την τελευταία μεγάλη διεύρυνση, το “big bang” του 2004, σε πολλά κράτη μέλη ακούγονται φωνές για την λεγόμενη «κόπωση της διεύρυνσης». Με δυο λόγια, υποστηρίζουν ότι πρέπει πλέον να προκρίνουμε την εμβάθυνση έναντι της διεύρυνσης.
Η θέση της Ελλάδας είναι διαφορετική, διότι διαφορετικό είναι το όραμά μας για το μέλλον της Ευρώπης. Θέλουμε να δούμε την Ευρώπη πολιτικά και θεσμικά ισχυρότερη και γεωγραφικά διευρυμένη. Πιστεύουμε ότι η διεύρυνση και η εμβάθυνση μπορούν – και πρέπει – να προχωρούν παράλληλα, τροφοδοτώντας διαρκώς η μία διαδικασία την άλλη. Ο στόχος που έχουμε είναι διπλός: αφενός να διασφαλίσουμε την συνοχή και θεσμική αποτελεσματικότητα της Ένωσης, αφετέρου να την κρατήσουμε ανοιχτή σε εκείνους τους λαούς που προσβλέπουν σε αυτήν για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτή η ξεκάθαρη θέση έχει ιδιαίτερη αξία ενόψει της μελλοντικής διεύρυνσης για την οποία έχουμε δεσμευτεί απέναντι στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, εφόσον αυτές πληρούν τα κριτήρια και τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν αυτό συμβαίνει, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να τιμά τις δεσμεύσεις της, περιφρουρώντας παράλληλα την αξιοπιστία, την ισχύ και το μέλλον της.
Για την Ελλάδα, η προοπτική της επόμενης διεύρυνσης έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί αφορά στα κράτη της γειτονιάς μας, στα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων και στην Τουρκία. Έχουμε κάνει τη στρατηγική επιλογή να υποστηρίζουμε ενεργά την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών αυτών, εφόσον θα πληρούν τα κριτήρια και τα προαπαιτούμενα της ένταξης. Είναι πεποίθησή μας ότι αυτή η προοπτική αποτελεί την ισχυρότερη εγγύηση για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη στην ευρύτερη γειτονιά μας.
Όραμά μας είναι να επιτύχουμε στην περιοχή μας, αυτό που πέτυχαν η Γαλλία και η Γερμανία την επαύριο του πολέμου. Όχι απλώς να ζούμε σε συνθήκες ειρήνης, αλλά μέσω της συνεργασίας να δημιουργήσουμε ένα σωρευτικό άθροισμα σταθερότητας και ευημερίας για όλους. Εδώ και μισό αιώνα η προοπτική ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποτελέσει την μεγαλύτερη μεταρρυθμιστική δύναμη για τα κράτη της ηπείρου. Σήμερα, αποτελεί τον καταλύτη, το ισχυρό κίνητρο που έχουν ανάγκη οι χώρες της περιοχής μας, για την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών και την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας.
Η ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι ένας εξωστρεφής, ζωντανός οργανισμός, μια συνεχής πορεία ανανέωσης και προσαρμογής. Κατά την άποψη της Ελλάδας, η έκτασή της προσδιορίζεται από ξεκάθαρες αξίες και αρχές, που αποτελούν ένα σύνολο αδιάσπαστο και ενιαίο. Εκείνοι που τις ασπάζονται και τις κάνουν πράξη, έχουν θέση στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Αυτό συνέβη και με την προσχώρηση της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην αρχή του χρόνου, που απέδειξε ότι κράτη που πληρούν τις προϋποθέσεις της ένταξης, γίνονται πλήρη μέλη της Ένωσης. Με αυτό το κριτήριο προχωρούν και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Κροατία και την Τουρκία, παρά τις γνωστές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η τελευταία. Με το ίδιο θα κριθούν και τα υπόλοιπα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, κατά την διάρκεια της δύσκολης πορείας τους προς την Ευρώπη.
Με την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας η Ελλάδα αναβαθμίζει τον στρατηγικό της ρόλο και ενισχύει τη θέση της ως πολιτικός, οικονομικός, ενεργειακός κόμβος προς μια ευρύτατη ενδοχώρα. Η χώρα μας, ταυτόχρονα, αναδεικνύεται ως οδηγός των ιστορικών εξελίξεων στην περιοχή υποστηρίζοντας ενεργά την ευρωπαϊκή προοπτική όλων των χωρών της. Στόχος είναι μέσω της ευρωπαϊκής προσαρμογής των χωρών αυτών, η γειτονιά μας, άλλοτε εστία ισχυρών συγκρούσεων, να μετατραπεί σε μια περιοχή ειρήνης, δημοκρατίας, ανάπτυξης και ευημερίας.