Στον Θανάση Παινεσάκη.

Η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται σ ένα κομβικό σημείο της μέχρι σήμερα πορείας της στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Ποια είναι τα «βήματα» που πρέπει να ακολουθήσουν προκειμένου το κόμμα, να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται, για να πορευτεί στο μέλλον και να διασφαλίσει την υλοποίηση των διαχρονικών στόχων του;

Στις προκλήσεις του αύριο, κύριε Παινεσάκη, απαντώ με τέσσερις βασικές δεσμεύσεις: Για τον εκσυγχρονισμό του πολιτικού μας λόγου, ώστε να διαμορφώσουμε μια νέα, πειστική προγραμματική πρόταση, συνεπή με την κοινωνικά φιλελεύθερη ιδεολογία μας, αλλά ταυτόχρονα ανοιχτή σε νέα ρεύματα σκέψης. Για την ανανέωση της εικόνας του κόμματος, με την ανάδειξη νέων στελεχών σε θέσεις κλειδιά, που θα το μπολιάσουν με σύγχρονες αντιλήψεις. Για την άμεση άσκηση αξιόπιστης και αποτελεσματικής αντιπολίτευσης στο ΠΑΣΟΚ, ώστε να μην τους αφήσουμε χωρίς θεσμικό έλεγχο και να αναδείξουμε ότι δεν μπορούν να υλοποιήσουν αυτά που δημαγωγικά υπόσχονταν προεκλογικά. Για τη δημιουργία ενός κόμματος ανοιχτού και δημοκρατικού, ελκυστικού σε κάθε πολίτη. Έτσι, θα μπορέσουμε να γίνουμε πάλι πλειοψηφική δύναμη.

Θα μου επιτρέψετε, πάντως, να σας πω ότι μέσα από το έκτακτο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο προέκυψε ένα δίλημμα για το που θα πρέπει να κινηθεί ιδεολογικά η ΝΔ την επόμενη ημέρα. Εσείς τι απαντάτε σε αυτό το δίλημμα;

Πρέπει να απαντήσουμε ξεκάθαρα στο δίλημμα που θέτουν κάποιοι μέσα στην παράταξή μας. Θέλουμε ένα κόμμα ανοικτό, δημοκρατικό, δυνατό στην βάση του στην κοινωνία που θα αντιπολιτευτεί το ΠΑΣΟΚ και θα πείσει τους πολίτες αν θα γίνει αύριο κυβέρνηση; Ή θέλουμε ένα κόμμα περιχαρακωμένο, επιρρεπές στον λαϊκισμό, εσωστρεφές το οποίο θα υποστηρίζει τα σύγχρονα προβλήματα με παλαιοκομματικές συνταγές; Θέλουμε ένα κόμμα που θα είναι κυρίαρχη πολιτική δύναμη στην χώρα με ισχυρές δυνατότητες παρέμβασης; Ή ένα κόμμα με περιορισμένη εμβέλεια που θα παραμείνει για καιρό στο πολιτικό περιθώριο; Η θέση η δική μου είναι απολύτως ξεκάθαρη. Η πολιτική, ιδεολογική περιχαράκωση της Νέας Δημοκρατίας είναι συνταγή αποτυχία για το κόμμα μας. Είναι μία επιλογή που θα οδηγήσει την Νέα Δημοκρατία στο περιθώριο. Ο δικός μου αγώνας είναι να ξανακάνω την Νέα Δημοκρατία να πιστέψει στον εαυτό της. Και πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή η παράταξη έχει τεράστιες δυνάμεις. Έχει ένα δυναμικό αξιόλογο. Έχει ανθρώπους που δίνουν την μάχη από την μία άκρη της Ελλάδας στην άλλη. Αυτή η παράταξη μπορεί και πρέπει να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των Ελλήνων.

Μέσα από τις εσωτερικές περιπέτειες στις οποίες έχει περιέλθει το κόμμα, προκύπτει ως ζωτικής σημασίας ανάγκη, να βγουν άμεσα μπροστά, νέα στελέχη τα οποία θα σηματοδοτήσουν την ουσιαστική ανανέωση του «προφίλ» της Νέας Δημοκρατίας. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και ποια τα πλεονεκτήματα του εγχειρήματος αυτού, για έναν νέο αρχηγό ο οποίος θα κληθεί να πάρει το όποιο «ρίσκο» μιας τόσο καθοριστικής επιλογής;

Δεν χωράει αμφιβολία, κύριε Παινεσάκη, ότι η Νέα Δημοκρατία πρέπει να αλλάξει. Σε όλους τους τομείς. Και σε πρόσωπα και σε προτάσεις και σε ιδέες. Ξέρετε τι μου λένε πολίτες με τους οποίους συζητάω σε όλη την χώρα; Ότι πρέπει σε όλα να γίνουμε πιο τολμηροί. Την ίδια στιγμή είναι αδήριτη ανάγκη να φέρουμε πίσω τους πολίτες που μας εγκατέλειψαν. Η εικόνα του κόμματός μας να γίνει πιο ελκυστική στους νέους. Χάσαμε μια εκλογή, δεν μπορούμε να χάσουμε και μια ολόκληρη γενιά. Για να τα πετύχουμε αυτά θα πρέπει να αλλάξουμε πολλά. Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να μιλάμε καθαρά ακόμα και ως αντιπολίτευση. Να μένουμε σταθεροί στη γραμμή της υπευθυνότητας, της ειλικρίνειας και να σταθούμε απέναντι στο λαϊκισμό και τη δημαγωγία, όπως έκανε πάντα αυτή η παράταξη από την εποχή του ιδρυτή της, του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Δεν πρέπει να μασάμε τα λόγια μας. Όσο πιο ξεκάθαρες είναι οι θέσεις ενός κόμματος, τόσο πιο πειστικός είναι ο λόγος του. Θα πρέπει να μιλήσουμε και να προτείνουμε πολιτικές, σε τομείς που η κοινωνία κινείται πιο γρήγορα από τα κόμματα. Σε τομείς όπως οι νέες τεχνολογίες, το περιβάλλον και τις νέες απειλές εναντίον του, η αντιμετώπιση της φτώχειας, η μετανάστευση, η επίλυση του Ασφαλιστικού, η σύνδεση της εργασίας με τις νέες τεχνολογίες, τα ζητήματα της Παιδείας και κοινωνίας της γνώσης. Κάτι παραπάνω: οι προτάσεις μας δεν πρέπει να είναι μόνο πιο σοβαρές και αξιόπιστες αλλά και πιο προωθημένες, από εκείνες του ΠΑΣΟΚ.

Η ρήση «Κανείς δεν περισσεύει», στην προσπάθεια «αναμόρφωσης» και επαναπροσδιορισμού του έμψυχου δυναμικού του κόμματος, που θα επιχειρήσει ο επόμενος πρόεδρος ισχύει και για τα στελέχη εκείνα που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο προκάλεσαν με την συμπεριφορά τους, τα χρόνια διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας;

Ακούστε, εκείνο που αυτή την στιγμή θεωρώ αναγκαίο είναι να ξανακερδίσει η ΝΔ το ηθικό πλεονέκτημα. Να αποδείξει πρώτα στον κόσμο της και, βεβαίως σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, ότι συγκεκριμένες νοοτροπίες και συμπεριφορές δεν θα έχουν καμιά θέση στο αύριο της παράταξης. Εμείς στην Νέα Δημοκρατία που πληρώσαμε ακριβά κάποιες συμπεριφορές, πρέπει να μπούμε δυναμικά μπροστά στον αγώνα για τη διαφάνεια. Με συγκεκριμένες προτάσεις. Γιατί μερικές φορές μου δίνεται η εντύπωση ότι στην Ελλάδα όσο περισσότερο μιλάμε για ηθική, τόσα λιγότερα κάνουμε για να την προστάσουμε. Πρέπει με καθαρότητα να μιλήσουμε για τις μεγάλες θεσμικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες έχει ανάγκη η Ελλάδα. Ξεκινώ από αυτό που θα έπρεπε να είναι το πιο απλό, από το στοιχειώδες και αυτονόητο. Τον νόμο περί ευθύνης Υπουργών. Οι πολιτικοί οφείλουν να είναι και νόμιμοι και ηθικοί. Και πρέπει να κρίνονται όπως κάθε πολίτης. Στην Γαλλία ο τέως Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, ο Σιράκ, προσέρχεται στα δικαστήρια, και θέτει τον εαυτό του στην κρίση της Δικαιοσύνης. Ενώ στην Ελλάδα ο κάθε υπουργός, απολαμβάνει ατιμωρησίας και ασυλίας. Δεν είναι δυνατόν να ισχύουν άλλα για τους πολίτες και άλλα για τους πολιτικούς. Καλή λοιπόν η κουβέντα, αλλά ακόμα καλύτερες οι συγκεκριμένες προτάσεις και κυρίως τα λόγια να γίνονται έργα.

Το γεγονός ότι από κάποιους «τεχνηέντως» ή όχι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο καλλιεργείται ένα κλίμα πόλωσης (το οποίο βεβαίως και ήταν αναμενόμενο), όσο προχωράμε προς την κορύφωση των εσωτερικών διαδικασιών της παράταξης, εκτιμάτε πως μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά, για το ούτως ή άλλως δύσκολο εγχείρημα της επόμενης ημέρας;

Η ενότητα για μένα είναι υπόθεση πρώτης προτεραιότητας. Ετούτη την κρίσιμη στιγμή για την παράταξή μας, δεν περισσεύει κανείς. Όλοι θα έχουν λόγο και συμμετοχή στην πορεία του κόμματος, όλοι θα είναι σεβαστοί. Θέλω να διαβεβαιώσω το Νεοδημοκράτη πως σε ό,τι με αφορά θα διαφυλάξω με όλες μου τις δυνάμεις το κλίμα ενότητας της παράταξής μας. Τώρα, περισσότερο ίσως από ποτέ, χρειάζεται να συνθέσουμε απόψεις και να ενώσουμε δυνάμεις.

Ποιος θα θέλατε και ποιος μπορεί να είναι πραγματικά ο «ρόλος» του υποψήφιου εκείνου, που θα βρεθεί στην δεύτερη θέση στις εσωκομματικές κάλπες της 29ης Νοεμβρίου, όποιος κι αν είναι αυτός;

Σας απάντησα ήδη, κύριε Παινεσάκη. Η επόμενη μέρα θα μας βρει ενωμένους, δυνατούς, έτοιμους για τη μεγάλη αντεπίθεση. Από τις 30 Νοεμβρίου, όλοι σαν μια γροθιά, θα ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας και θα ανταποκριθούμε στον ρόλο μας.

Πρόσφατα ανακοινώσατε ορισμένες συγκεκριμένες προσωπικές σας δεσμεύσεις, που περιστρέφονται κυρίως γύρω από τους τομείς της ιδεολογίας, της αντιπολίτευσης και της οργάνωσης του κόμματος. Ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι προϋποθέσεις που πρέπει να υπάρξουν για την υλοποίηση αυτών των θέσεων;

Με την ερώτησή σας, κύριε Παινεσάκη, μου δίνετε τη δυνατότητα να ξεκαθαρίσω απολύτως κάτι, δίνοντάς σας ταυτόχρονα και τις προϋποθέσεις. Ένα ανοιχτό, πολυσυλλεκτικό κόμμα, δεν πελαγοδρομεί ιδεολογικά, καθώς ο καθένας σηκώνει το μπαϊράκι του. Οι σύγχρονες καθαρές θέσεις και η πολυσυλλεκτικότητα, δεν είναι έννοιες που αποκλείουν η μία την άλλη. Αντίθετα, σε ολόκληρη την Ευρώπη το βλέπουμε ότι πηγαίνουν χέρι-χέρι. Η Νέα Δημοκρατία είναι ένα κόμμα που αντλεί δύναμη από την ποικιλομορφία του, που συνθέτει αντί να διαιρεί, που ενώνει αντί να διχάζει. Έτσι ήταν πάντα η Νέα Δημοκρατία. Μια παράταξη που επενδύει σε όλους τους ανθρώπους της: τους φιλελεύθερους, τους υποστηρικτές τις κοινωνικής δεξιάς, τους συντηρητικούς, τους κεντρώους. Όποτε έκανε το λάθος να επιχειρήσει να περιχαρακωθεί, να προβάλει ένα μόνο από όλα τα στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητά της, τότε γνωρίσαμε τη συρρίκνωση και την ήττα. Αντίθετα, όταν ανοιχτήκαμε στην κοινωνία και στα ρεύματά της, τότε φέραμε τις πιο μεγάλες μας νίκες. Τότε καταφέραμε να καθορίζουμε εμείς την πολιτική ατζέντα της Ελλάδας.

Πώς σχολιάζετε την αποχώρηση του Δημήτρη Αβραμόπουλου από την κούρσα της διεκδίκησης. Αρκετοί αναφέρουν πως η απόφαση αυτή είναι «προϊόν» εσωτερικών συμφωνιών;

Ο καθένας από εμάς λαμβάνει τις αποφάσεις του ελεύθερα με βάση τη διαδρομή και τα βιώματα του και είναι ασφαλώς σεβαστές. Άλλωστε εν τέλει όλοι κρινόμαστε από τους πολίτες που στηρίζουν τη Νέα Δημοκρατία.

Πολιτικό σας αντικείμενο τα τελευταία χρόνια ήταν η εξωτερική πολιτική. Για τα μεγάλα εθνικά θέματα και ιδιαίτερα για το Σκοπιανό, θα επιχειρήσετε ευρύτερες συνεργασίες με το νέο πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Παπανδρέου, στην περίπτωση εκλογής σας στην προεδρία του κόμματος;

Όπως ξέρετε παραλάβαμε το Σκοπιανό ζήτημα βαλτωμένο, μετά από 11 χρόνια αδράνειας η οποία είχε οδηγήσει σε αναγνώριση των Σκοπίων με το συνταγματικό τους όνομα από 100 και πλέον χώρες. Εμείς, η δική μας κυβέρνηση, με υπεύθυνη και αποτελεσματική πολιτική καταφέραμε να επαναφέρουμε το θέμα στην επικαιρότητα. Διαμορφώσαμε μια ενιαία εθνική γραμμή, και καταφέραμε να πείσουμε διεθνώς, συμμάχους και εταίρους, γι’ αυτή τη θέση με κορυφαία στιγμή την απόφαση στο Βουκουρέστι. Οι σύμμαχοι μας στο ΝΑΤΟ συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών και των Τούρκων, υιοθέτησαν τη δική μας θέση και αυτό ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία μας τα τελευταία χρόνια στο ζήτημα αυτό. Μια επιτυχία για την οποία θα μου επιτρέψετε να πω ότι είμαι και προσωπικά περήφανη, γιατί τη σχεδιάσαμε και την υλοποιήσαμε από κοινού με τον Κώστα Καραμανλή. Την πολιτική αυτή θα την υπερασπιστούμε και στο μέλλον. Και θα πιέσουμε το ΠΑΣΟΚ να την ακολουθήσει και αυτό γιατί είναι η μόνη υπεύθυνη γραμμή για τη χώρα, ο μόνος τρόπος για να προστατεύσουμε την ιστορία και τα συμφέροντά μας. Το ίδιο, να είστε βέβαιος, θα κάνουμε σε όλα τα εθνικά μας θέματα. Και ο αντιπολιτευτικός μας λόγος στα κρίσιμα αυτά θέματα δεν θα είναι στείρος. Ως κυβέρνηση, άλλωστε, κατοχυρώσαμε απόλυτα τον εθνικό μας, υπεύθυνο ρόλο και λόγο. Σας θυμίζω ότι κάναμε μεγάλες ενεργειακές συμφωνίες, οι οποίες ενδεχομένως ενόχλησαν. Στηρίξαμε την Κύπρο, σεβόμενοι πάντα το γεγονός ότι είναι ένα ανεξάρτητο κράτος. Ένα κράτος- μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέσαμε όλους τους όρους και τις προϋποθέσεις για την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, που λαμβάνουν υπόψη όλα τα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος.

Ποια είναι η θέση σας για το πώς πρέπει να πορευτούμε ως χώρα αλλά και ως πολιτικό σύστημα, για την διαχείριση των ελληνοτουρκικών σχέσεων τα επόμενα κρίσιμα χρόνια;

Εμείς, κύριε Παινεσάκη, έχουμε μια ξεκάθαρη θέση έναντι της Τουρκίας. Και μένουμε αταλάντευτοι σε αυτή την πολιτική. Είναι μια πολιτική που εκφράζει το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου στην Ελλάδα. Εν όψει και του Δεκεμβρίου οπότε η Τουρκία θα κριθεί εμείς λέμε στους Τούρκους ότι ναι, σας θέλουμε μέσα στην Ένωση αλλά ως Ευρωπαίους. Γιατί Ευρώπη α λα καρτ δεν υπάρχει. Γιατί υπάρχουν κριτήρια και προϋποθέσεις για όλους. Γιατί προκειμένου να ενταχθεί η Τουρκία στην ΕΕ ισχύει το αυτονόητο: Πλήρης συμμόρφωση-πλήρης ένταξη. Αυτή παραμένει η πολιτική μας. Αυτές είναι οι θέσεις μας και δεν αλλάζουν.

Ο τρόπος με τον οποίο επιχειρεί να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση η νέα κυβέρνηση, πως σχολιάζεται από τη δική σας πλευρά;

Ήδη πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι το ΠΑΣΟΚ, το λέγαμε πριν από τις εκλογές, φάνηκε τώρα, ήταν ανέτοιμο να διαχειριστεί τις τύχες της χώρας. Μέσα σε ένα μήνα ζήσαμε τα τερτίπια στον υπολογισμό του ελλείμματος, τους χειρισμούς στο λιμάνι του Πειραιά που μας εκθέτουν διεθνώς, είδαμε την ανευθυνότητα και την αναλγησία στο θέμα των stage, τις παλινωδίες στο θέμα της απόσυρσης. Η μέρα που το ΠΑΣΟΚ θα πληρώσει τον προεκλογικό του λαϊκισμό έρχεται και δικό μας καθήκον είναι να είμαστε έτοιμοι. Έτοιμοι να διεκδικήσουμε και πάλι την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού. Εμείς ως Νέα Δημοκρατία οφείλουμε να κάνουμε ουσιαστική, αξιόπιστη, δυναμική αντιπολίτευση. Δεν μπορούμε πια να τους αφήνουμε ελεύθερο το γήπεδο να παίζουν. Το μέλλον των Ελλήνων, η προοπτική της χώρας, το κύρος και η αξιοπιστία της δεν είναι παιχνίδι. Η Νέα Δημοκρατία θα βγει δυνατά, συστρατευμένα και συντονισμένα, για να υπηρετήσει το συμφέρον της χώρας και των πολιτών. Όσο έπαιξαν, έπαιξαν. Τελείωσαν τα ψέματα. Αυτό είναι το ισχυρό μήνυμά μας προς την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου.

Μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις σας το τελευταίο χρονικό διάστημα, δείχνετε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον ομολογουμένως ευαίσθητο τομέα της Παιδείας. Ποιες θα είναι οι πρωτοβουλίες που θα λάβετε προς αυτή την κατεύθυνση;

Την προηγούμενη εβδομάδα είχα την ευκαιρία να μιλήσω σε γονείς και εκπαιδευτικούς για την Παιδεία. Παρά τα σημαντικά μεταρρυθμιστικά βήματα που έγιναν στη διάρκεια των τελευταίων ετών, το εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας εξακολουθεί δυστυχώς να υπολείπεται σε σχέση με τις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας της γνώσης. Κυρίως όμως, εξακολουθεί να υπολείπεται σε σχέση με τις προσδοκίες της ελληνικής οικογένειας, σε σχέση με τα όνειρα των νέων μας. Στην Ελλάδα, εδώ και δεκαετίες, δεν αναδεικνύονται οι αξίες της δημιουργίας και της καινοτομίας. Οι νέοι δεν βρίσκουν ευκαιρίες και πολλοί από τους καλύτερους καταφεύγουν κατά δεκάδες χιλιάδες στο εξωτερικό. Πρέπει να προχωρήσουμε ουσιαστικά με την αξιολόγηση, να δούμε τους καρπούς της, να προσπαθήσουμε για μια ουσιαστικότερη σύνδεση των πανεπιστημίων με την παραγωγή και φυσικά να επεκτείνουμε τις μεταρρυθμίσεις και στη δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Χρειάζεται μια πολιτική που να αναγνωρίζει την ανάγκη ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ποιο είναι το εκπαιδευτικό μοντέλο που θα θέλατε εσείς, αύριο ως αρχηγός του κόμματος και μεθαύριο ως πρωθυπουργός, να κάνετε πράξη;

Θέλουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να προωθεί την ισότητα των ευκαιριών και όχι την ισοπέδωση. Ένα σύστημα που ευνοεί την κοινωνική κινητικότητα, την αξιοκρατία και τη δημιουργία. Θέλουμε μια Παιδεία η οποία θα δίνει σε κάθε παιδί τη δυνατότητα να διεκδικεί με αξιώσεις τα όνειρά του. Να μπορεί να κοιτάζει ψηλά. Και να έχει τις ευκαιρίες για να επιδιώξει τους στόχους του.
Σε αυτή την κατεύθυνση έχω καταθέσει πρόσφατα συγκεκριμένες προτάσεις όπως:

 Την αλλαγή της φιλοσοφίας του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο θα πρέπει να πάψει να λειτουργεί ως μηχανισμός εξετάσεων, αλλά να αξιολογούμε την εμπέδωση της γνώσης.
 Την προώθηση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των εκπαιδευτικών μονάδων.
 Την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μονάδων και των διδασκόντων, σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης.
 Τον εκσυγχρονισμό της διδακτέας ύλης, με έμφαση στα μαθηματικά, τη γλώσσα, την ιστορία, τις επιστήμες, τη λογοτεχνία και την κατανόηση κειμένου, με πρωταρχική έμφαση στην κριτική σκέψη.

Και επειδή η σημερινή κακή οικονομική κατάσταση δυσκολεύει περισσότερο τις σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προτείνω την χορήγηση φοιτητικών δανείων στα παιδιά πολύτεκνων ή τρίτεκνων οικογενειών, με επιδότηση επιτοκίου, που θα μπορούν να αποπληρώνονται μετά από διετή επαγγελματική δραστηριότητα.