Η Δήμαρχος Αθηναίων Ντόρα Μπακογιάννη μίλησε σήμερα στο Παγκόσμιο Συνέδριο του Διεθνούς Δικτύου Τοπικών Περιβαλλοντικών Πρωτοβουλιών (I.C.L.E.I.) με θέμα :«Τοπική Αυτοδιοίκηση- Βιώσιμη Ανάπτυξη». Το συνέδριο οργανώνεται από το «Σύνδεσμο 21» (Σύνδεσμος 21 Δήμων της Βορειοανατολικής Αθήνας). Ακολουθεί η ομιλία της Δημάρχου Αθηναίων.
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εσάς από το ICLEI και από το «Σύνδεσμο 21» για την τιμή που μου κάνετε να χαιρετίσω την έναρξη των εργασιών του Παγκόσμιου Συνεδρίου σας στην Αθήνα. Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να συγχαρώ το ICLEI για τη σημαντική συμβολή και το έργο του για έναν αειφόρο και βιώσιμο κόσμο. Επίσης θα ήθελα να συγχαρώ και το «Σύνδεσμο 21» για την εξαιρετικό του ρόλο στη διοργάνωση του Συνεδρίου.
Είναι ιδιαίτερη χαρά για εμένα που διοργανώνεται μια τόσο σημαντική συνάντηση στην Αθήνα και που δίνεται η δυνατότητα στους συνεργάτες μου στον Δήμο Αθηναίων και σε εμένα να ανταλλάξουμε απόψεις και εμπειρίες με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης από όλο τον κόσμο για την αειφόρο ανάπτυξη και για την βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις μας.
Η τοπική αυτοδιοίκηση κερδίζει ολοένα και περισσότερη επιρροή σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Ελπίζω ότι όλοι πλέον πιστεύουν σήμερα, στην αυγή του 21ου αιώνα, ότι για να έχουμε έναν καθαρό πλανήτη και σωστές συνθήκες διαβίωσης για όλους πρέπει πρώτα να ξεκινήσουμε να φτιάχνουμε αειφόρες τοπικές κοινότητες. Πίστευα πάντα και ως μέλος της κεντρικής κυβέρνησης, ότι βιώσιμες και αειφόρες λύσεις μπορούν να δοθούν αποτελεσματικά κυρίως σε τοπικό επίπεδο.
Η τοπική αυτοδιοίκηση βρίσκεται πλησιέστερα στους χώρους όπου δημιουργούνται και εμφανίζονται τα προβλήματα και μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός έγκαιρου εντοπισμού τους αλλά και άμεσης επέμβασης. Η τοπική αυτοδιοίκηση βρίσκεται επίσης κοντά στον πολίτη, ‘’θύτη’’ πολλές φορές και ‘’θύμα’’ πάντοτε των προβλημάτων. Η δυνατότητα αλλαγής και βελτίωσης αυξάνεται σημαντικά όταν στην διαδικασία αυτή ο πολίτης συμμετέχει ενεργά. Και συμμετέχει όχι μόνο ως αποδέκτης των αλλαγών, αλλά και με ευθύνη στην διαμόρφωση λύσεων.
Καθημερινά παρατηρούμε ότι οι πόλεις μας αλλάζουν. Η σταθερή μετακίνηση μεγάλου αριθμού ανθρώπων προς τα αστικά κέντρα, η οποία όπως εκτιμάται θα αυξάνεται συνεχώς τα επόμενα χρόνια, καθώς και η μετανάστευση έχει ως αποτέλεσμα οι πόλεις όχι μόνο να μεγαλώνουν σε μέγεθος αλλά και να βρίσκονται μπροστά σε νέες ευθύνες: Το καθαρό φυσικό περιβάλλον, την κοινωνική συνοχή, την υγεία, την ασφάλεια, δηλαδή με μια λέξη την ποιότητα ζωής.
Οι πόλεις που μεγαλώνουν και οι νέες ευθύνες που τις συνοδεύουν όμως δεν πρέπει να μας τρομάζουν. Η αστικοποίηση αυτή με την σωστή διαχείριση μπορεί να επιτύχει την αειφόρο ανάπτυξη και τη βελτίωση στην οικονομία.
Η φτώχεια, παραδείγματος χάριν, στα αστικά κέντρα δεν αφορά μόνο τα χαμηλά εισοδήματα αλλά αγγίζει και τον ευρύτερο πληθυσμό αφού συνδέεται άμεσα με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, την περιορισμένη υγιεινή, την εγκληματικότητα.
Η πόλη παίζει επίσης και καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη της περιφέρειας. Η εξαγωγή ρύπων προς την περιφέρεια και η επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος από την λειτουργία της πόλη επιφέρει ζημία και εντείνει την αστικοποίηση. Δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο. Η σωστή ανάπτυξη επομένως της πόλης θα συμβάλλει παράλληλα και στην σωστή ανάπτυξη της περιφέρεια.
Για να αντεπεξέλθουμε αποτελεσματικά πρέπει εμείς οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης να συνειδητοποιήσουμε την ευθύνη και την δύναμη που μας δίνουν οι πολίτες και οι ανάγκες τους. Την ίδια ευθύνη πρέπει να συνειδητοποιήσουν και οι πολίτες και να γίνουν συμμέτοχοι στην ανάπτυξη της πόλης τους. Στο σημείο αυτό η τοπική αυτοδιοίκηση παίζει σημαντικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και στους τρόπους που θα επιλέξει να τους ενσωματώσει στα προγράμματα της. Έπειτα πρέπει να αναζητήσουμε την στενή συνεργασία με την κεντρική κυβέρνηση για την διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου λειτουργίας μας. Στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής θα συζητηθεί η χάραξη της στρατηγικής και ο προγραμματισμός για την αειφόρα και βιώσιμη ανάπτυξη.
Η κεντρική κυβέρνηση πρέπει να είναι αρωγός και ενεργός συμμέτοχος στην υλοποίηση της στρατηγικής. Η δράση σε τοπικό επίπεδο είναι απαραίτητος παράγοντας οποιασδήποτε εθνικής ή περιφερειακής προσπάθειας. Οι προτεραιότητες σε μια πόλη όπως η καθαριότητα, η μείωση των ρύπων, η κοινωνική συνοχή-κάνοντας τις πόλεις οικονομικά ελκυστικές μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν σε τοπικό επίπεδο.
Η εθνική δράση σαφώς δεν μπορεί να είναι μεμονωμένη και αποκομμένη από εκείνη γειτονικών χωρών ή τις παγκόσμιες προσπάθειες. Είναι αλήθεια ότι κάθε πόλη είναι διαφορετική, με διαφορετικά προβλήματα και θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας. Πρέπει λοιπόν ο κάθε ένας από εμάς να σχεδιάσει το δική του στρατηγική προς την αειφορία και τον δικό του τρόπο προσέγγισης και συνεργασίας με τον πολίτη και την κεντρική κυβέρνηση.
Ωστόσο, η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών πόλεων είναι η λέξη κλειδί για την επιτυχία της αειφόρου ανάπτυξης τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Johannesburg υπογράμμισε την σημασία της συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα. Η συνεργασία θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης και μέσο μάθησης από σωστές πρακτικές και θα ενδυναμώσει την τοπική αυτοδιοίκηση να διεκδικήσει την θέση της στην εθνική πολιτική σκηνή και στην εφαρμογή της συνολικής στρατηγικής για την ανάπτυξη. Η πόλη της Αθήνας δίνει και αυτή την δική της μάχη για την αειφορία. Η Αθήνα είναι πιστοποιημένη πόλη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στο πρόγραμμα Υγιείς Πόλεις. Το 1998 υιοθέτησε την Local Agenda 21 που αποφασίστηκε στο Ρίο. Επίσης σε διεθνές συνέδριο που διοργανώθηκε στην Αθήνα υπεγράφη η Διακήρυξη των Αθηνών, ένα κείμενο αρχών και δέσμευση των Τοπικών Αυτοδιοικήσεων για την υγεία και την βελτίωση της ποιότητας ζωής. Με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις συνυπέγραψε τη Διακήρυξη του Belfast για Υγιείς πόλεις.
Στη Διακήρυξη αυτή οι ευρωπαϊκές πόλεις επιβεβαιώσαμε την δέσμευση μας για την αειφορία και προσκαλέσαμε τις κυβερνήσεις και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να μας συνδράμουν στο έργο αυτό.
Η Αθήνα επίσης συμμετέχει και στο Glocalisation πρόγραμμα της Παγκόσμιας Τράπεζας. Κατά την διάρκεια του Συνεδρίου οι συνεργάτες μου θα έχουν την ευκαιρία να παρουσιάσουν το συγκεκριμένο έργο και πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο Δήμος Αθηναίων. Το Rio, το Johannesburg είναι σταθμοί που αναβάθμισαν και υπογράμμισαν τον ρόλο και την ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης για έναν καθαρό πλανήτη και μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους.
Εύχομαι και στην Αθήνα σήμερα να πάμε ακόμη ένα βήμα μπροστά.
Εύχομαι η συνάντησή μας εδώ να αποτελέσει για όλους μας μια ‘’αγορά’’ έμπνευσης και παραγωγής ιδεών. Να ενώσουμε τις δυνάμεις μας ώστε να διαφυλάξουμε και να προετοιμάσουμε ένα καθαρό πλανήτη με ίσες ευκαιρίες και ασφάλεια για τις επόμενες γενιές που θα έρθουν.»