Κυρίες και κύριοι,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος, κύριο Ευγένιο Πλαλή για την ευγενική του πρόσκληση να βρεθώ σήμερα κοντά σας, στην 31η Ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση των Μελών του Συνδέσμου.

Δεν είναι η πρώτη φορά που έχω την τιμή και την ευχαρίστηση να απευθύνομαι στα αγαπητά μέλη του Συνδέσμου. Στα πλαίσια της Διαβαλκανικής Διάσκεψης Κορυφής, άλλωστε, είχα την εξαιρετική ευκαιρία να απευθυνθώ στον δραστήριο και ενεργό κόσμο των βιομηχάνων και επιχειρηματιών της Βορείου Ελλάδος.

Κυρίες και κύριοι,

Δύο έννοιες κυριαρχούν σήμερα στην διεθνή οικονομική πραγματικότητα:
Παγκοσμιοποίηση και ανταγωνισμός.

Ζούμε σε μια περίοδο στην οποία η επιταχυνόμενη οικονομική ανάπτυξη, η πρόοδος της τεχνολογίας, των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, των μεταφορών, η δράση των μεγάλων υπερεθνικών οργανισμών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η Ε.Ε., αλλάζουν τον κόσμο στον οποίο ζούμε και το οικονομικό περιβάλλον στο οποίο δρουν οι επιχειρήσεις μας. Κάθε χρόνος που περνά είμαστε αντιμέτωποι με περισσότερο ανταγωνισμό και περισσότερη παγκοσμιοποίηση.

Τέσσερις κρίσιμες διαπιστώσεις θα μας επιτρέψουν να αξιολογήσουμε αυτό το καινούργιο περιβάλλον και να δούμε τι σημαίνει για την ελληνική οικονομία και την ελληνική εξωτερική πολιτική.

Διαπίστωση πρώτη. Η εξωστρέφεια είναι ανάγκη επιβίωσης για την ελληνική οικονομία.

Η περίοδος στην οποία η ανάπτυξή μας στηριζόταν στην αυξανόμενη ζήτηση της εσωτερικής μας αγοράς, μετά την είσοδο στην ΟΝΕ και την πτώση των επιτοκίων, έχει τελειώσει.
Τα ελλείμματα πλέον μειώνονται.
Οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις (αγροτικές και διαρθρωτικές), έχουν ήδη κορυφωθεί και μόνο χάρις τις επιτυχείς προσπάθειες της κυβέρνησης θα παραμείνουν σε σχετικά υψηλό επίπεδο στα επόμενα χρόνια. Μακροχρονίως όμως θα αρχίσουν να περιορίζονται.
Τέλος, ο ρυθμός ανόδου του ιδιωτικού δανεισμού, εμφανίζει σημάδια κόπωσης τα οποία θα ενταθούν όσο τα επιτόκια θα συνεχίζουν να αυξάνονται.


Διαπίστωση δεύτερη. Η διεθνής ανάπτυξη δεν είναι σήμερα ομοιόμορφη.

Το παγκόσμιο ΑΕΠ ανεβαίνει με ένα ρυθμό της τάξεως του 4,5-5%, αλλά, όπως όλες οι παγκόσμιες στατιστικές, έτσι κι αυτή είναι εν μέρει παραπλανητική.

Κρύβει μέσα της πολύ γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης, όπως η Κίνα με 10%, η Ινδία με 8%, η Ανατολική Ευρώπη με 5% έως 6%.
Κρύβει όμως και χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, κυρίως στην Ευρωζώνη, που κινείται στο 1,5 με 2% και η οποία δεν προβλέπεται ότι θα επιταχυνθεί σημαντικά στα επόμενα χρόνια.

Τι σημαίνει αυτό για μας;
Σημαίνει, στην πράξη, ότι η οικονομία μας, που από πλευράς εξωστρέφειας είχε στραφεί μέχρι τώρα κυρίως στην Ευρωζώνη, θα πρέπει να αναζητήσει – όλο και περισσότερο – καινούργιους δρόμους για την εξωστρεφή ανάπτυξή της.

Διαπίστωση τρίτη. Οι ελληνικές επιχειρήσεις – ακόμα και οι μεγαλύτερες – είναι μικρές όταν καλούνται να ανταγωνιστούν στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον.

Η ελληνική αγορά δεν αρκεί για να τους προσφέρει οικονομίες κλίμακας, ενώ γεωγραφικά βρίσκονται αποκομμένες από την υπόλοιπη Ευρώπη.

Σε μια περίοδο όπου η «οικοδόμηση» μαρκών (των brand names), έχει καίρια σημασία για την επιχειρηματική ανάπτυξη, η δυνατότητα των οικονομικών μας μονάδων να απευθυνθούν σε μια ευρύτερη αγορά στη δική μας εγγύτερη περιοχή, είναι καθοριστική.

Διαπίστωση τέταρτη. Η αύξηση της σημασίας και του κόστους της ενέργειας και γενικότερα των πρώτων υλών δεν είναι παροδική.

Η παγκόσμια επιτάχυνση της ανάπτυξης, σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, θα συνεχιστεί και προπαντός θα είναι ανάπτυξη ενεργειοβόρα, γιατί προέρχεται από χώρες που γίνονται βιομηχανικές και καταναλωτικές, των οποίων οι ανάγκες σε ενέργεια αυξάνονται δραματικά.
Η ενεργειοβόρα αυτή ανάπτυξη οδηγεί συνεπώς σε μια ανακατανομή των παγκόσμιων οικονομικών συσχετισμών, προς όφελος των χωρών με μεγάλο ενεργειακό πλούτο.

Κυρίες και κύριοι,

Ποιο είναι το συμπέρασμα απ’ τις τέσσερις αυτές διαπιστώσεις: το συμπέρασμα είναι ότι προϋπόθεση της ανάπτυξής μας τα επόμενα χρόνια είναι η εξωστρέφεια.

Στην προσπάθεια αυτή ο ρόλος των επιχειρήσεων, όπως οι δικές σας, που έχουν διεθνή προσανατολισμό, είναι καθοριστικός.
Για την εξωστρεφή αυτή ανάπτυξη αναγκαία συνθήκη είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς μας.

Στην κατεύθυνση αυτή το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχει πραγματοποιήσει σημαντικό έργο, που φέρνει ήδη τα πρώτα αποτελέσματα, για πρώτη φορά από πολλά χρόνια, όπως προκύπτει από την βελτίωση της θέσης μας, στην Παγκόσμια Λίστα Ανταγωνιστικότητας.

Καθώς όμως η οικονομική μας εξωστρέφεια θα πρέπει να κατευθυνθεί σε μεγάλο βαθμό εκτός της ευρωζώνης, αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία της είναι η αποτελεσματική άσκηση της οικονομικής μας διπλωματίας.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση με την ενιαία αγορά και το ενιαίο νόμισμα, η οικονομική διπλωματία έχει ήδη ολοκληρώσει σε μεγάλο βαθμό το έργο της. Το κατάλληλο πολιτικό και θεσμικό περιβάλλον για εξωστρεφή δραστηριότητα έχει ήδη εξασφαλιστεί και η εξωστρεφής δραστηριότητα εξαρτάται πλέον κυρίως από την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας και των επί μέρους επιχειρήσεων.

Με τις χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης όμως,
η διαμόρφωση του κατάλληλου πολιτικού και θεσμικού περιβάλλοντος, που αποτελεί το αντικείμενο της οικονομικής μας διπλωματίας, είναι καθοριστική προϋπόθεση για την δραστηριοποίηση των οικονομικών μας μονάδων.

Η προσπάθεια συνεπώς της οικονομικής μας διπλωματίας –με βάση και τις διαπιστώσεις που προανέφερα- στρέφεται στον υπόλοιπο κόσμο με δύο στόχους:

· Τη σταδιακή διαμόρφωση ενός ενιαίου οικονομικού χώρου στα Βαλκάνια, για να έχουν οι ελληνικές επιχειρήσεις τη δυνατότητα να αναπτυχθούν, σε έναν ευρύτερο γεωγραφικά χώρο 60 εκατομμυρίων καταναλωτών, και

· Την ανάπτυξη σημαντικών οικονομικών σχέσεων με γρήγορα αναπτυσσόμενες οικονομίες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσηςκαι ιδίως με οικονομίες που διατηρούν μακροχρονίως μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης όπως η Κίνα, ή με αυτές που διαθέτουν σημαντικό ενεργειακό πλούτο όπως οι οικονομίες της Μέσης Ανατολής, η Ρωσία και άλλες αναπτυσσόμενες αγορές.

Κυρίες και κύριοι,

Πριν παρουσιάσω στη συνέχεια το έργο της κυβέρνησης στο πλαίσιο της οικονομικής διπλωματίας, θα ήθελα πρώτα να επιμείνω για λίγο στην έννοια της προώθησης του ενιαίου οικονομικού χώρου στην περιοχή των Βαλκανίων, καθώς πρόκειται για έννοια κεντρικής σημασίας για την πολιτική μας στα επόμενα χρόνια.

Η προετοιμασία για ένταξη όλων των Βαλκανικών χωρών στις ευρωπαϊκές δομές είναι η μεγάλη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Με την είσοδό τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τελικό στόχο της στρατηγικής μας, θα ολοκληρωθεί η γεωγραφική ενοποίηση της Ελλάδας με την Ευρώπη και η δημιουργία της ευρύτερης αγοράς που έχουν ανάγκη οι επιχειρήσεις μας.

Όμως η ενταξιακή πορεία αποτελεί για πολλές χώρες των Δυτικών Βαλκανίων μια μακροχρόνια προσπάθεια με μη προσδιορισμένη ακόμα ημερομηνία ολοκλήρωσης.

Η επονομαζόμενη «κόπωση της διεύρυνσης» που εμφανίζεται στην κοινή γνώμη πολλών ευρωπαϊκών χωρών,η ανάδειξη και άλλων νέων κρατών (πρόσφατο παράδειγμα το Μαυροβούνιο)και τα σοβαρά πολιτικά προβλήματα που παραμένουν στην περιοχή, απαιτούν μια πρόσθετη -παράλληλη με τη διεύρυνση- προσπάθεια.

Την προώθηση της δημιουργίας του ενιαίου οικονομικού χώρου στα Βαλκάνια, που θα διευκολύνει και θα ενθαρρύνει την ολοκλήρωση της διαδικασίας της διεύρυνσης και ταυτόχρονα θα αποφέρει, όσο θα προωθείται, άμεσα οικονομικά αποτελέσματα, που έχουν ανάγκη και οι δικές μας επιχειρήσεις.

Πρόκειται για δύο παράλληλες και αλληλοτροφοδοτούμενες διαδικασίες, οι οποίες έχουν την ίδια τελική κατάληξη: την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των Βαλκανίων και την μετατροπή της Ελλάδας από περιφερειακή – και αποκομμένη γεωγραφικά – χώρα της Ένωσης, σε χώρα-επίκεντρο μιας από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες και δυναμικές ευρωπαϊκές περιοχές.

Πώς προωθούμε σήμερα και πώς θα ενθαρρύνουμε στα επόμενα χρόνια τη διαμόρφωση του ενιαίου οικονομικού χώρου στα Βαλκάνια;

Κυρίες και κύριοι,

Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη στρατηγική, στην οποία συνεισφέρει ολόκληρη η κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό, και με αιχμή του δόρατος το υπουργείο Εξωτερικών, που περιλαμβάνει την στήριξη και προώθηση σειράς εθνικών, περιφερειακών και ευρωπαϊκών πολιτικών.

Ιδού μερικές από τις βασικές μας αυτές πολιτικές:

Πρώτον, η δημιουργία ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου, που περιλαμβάνει όλους τους κοντινούς και μακρινούς βαλκάνιους γείτονές μας και που θα αντικαταστήσει τις πολύπλοκες διμερείς μεταξύ τους συμφωνίες.

Στόχος όλων μας είναι η νέα συμφωνία να ολοκληρωθεί εντός του 2006 και να διαθέτει διατάξεις με ευρωπαϊκά standards για την εναρμόνιση των κανόνων και κανονισμών, την επίλυση διαφορών, τις οικονομικές συναλλαγές που αφορούν υπηρεσίες, την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας κ.α..

Δεύτερος στόχος μας είναι η προώθηση των μεγάλων αξόνων μεταφορών που διασυνδέουν ολόκληρη την περιοχή.
Κύριο βάρος στην προσπάθεια αυτή διαδραματίζουν οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί – και με τη δική μας παρότρυνση.

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα στηρίζει και με τις δικές της δυνάμεις σχετικές προσπάθειες μέσω του ΕΣΟΑΒ, το οποίο χρηματοδοτεί τμήματα του καθοριστικού «άξονα δέκα» που συνδέει οδικά την Ελλάδα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι επίσης διατεθειμένη να κάνει το ίδιο και για τον άλλο κάθετο άξονα, εκείνο των ανατολικών Βαλκανίων, τον «άξονα τέσσερα».
Επίσης ενθαρρύνουμε αντίστοιχες προσπάθειες και σε ό,τι αφορά σιδηροδρομικές μεταφορές, με την συμφωνία που έγινε στην πρόσφατη διαβαλκανική διάσκεψη κορυφής μεταξύ των υπουργών μεταφορών.

Τρίτος στόχος μας είναι η δημιουργία ενιαίας αγοράς ενέργειας. Προσπάθεια που ως χώρα προωθούμε δυναμικά και εμείς, ως υπουργείο Εξωτερικών, συνεργαζόμαστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο με το υπουργείο Ανάπτυξης.
Ήδη έχει υπογραφεί από τον περασμένο Οκτώβριο Ενεργειακή Συνθήκη (Energy Charter) μεταξύ των 25 της ΕΕ και 9 γειτονικών χωρών της περιοχής μας, βάσει της οποίας εναρμονίζονται οι εθνικές τους νομοθεσίες για την ενέργεια με εκείνη που ισχύει στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τέταρτος στόχος μας η δημιουργία μεγάλων ενεργειακών αξόνων, που υπερβαίνουν βέβαια τα Βαλκάνια και διασυνδέουν ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή.

Καταγράφω εδώ την διασύνδεση των Ηλεκτρικών δικτύων Ελλάδας Τουρκίας (2006) και Ελλάδας- Βουλγαρίας, την υπογραφή μετά από 13 χρόνια της πολιτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας- Βουλγαρίας- Ελλάδος για τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, την έναρξη κατασκευής του αγωγού φυσικού αεριού Μπακού (Αζερμπαϊτζάν)-Καρατσάμπεη (Τουρκία)- Κομοτηνή (Ελλάδα) και την προέκταση του προς την Ιταλία με την υποθαλάσσια σύνδεση.

Πέμπτος, και τελευταίος, στόχος μας είναι η προώθηση πολιτικών ενοποίησης του Βαλκανικού οικονομικού χώρου σε πολλαπλούς τομείς, μέσω της αναπτυξιακής βοήθειας που διαχειρίζεται το Υπουργείο Εξωτερικών.

Αναφέρω εδώ ενδεικτικά την διασύνδεση με γρήγορο internet των Βαλκανικών Ερευνητικών και Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, μέσω ΕΣΟΑΒ, η οποία θα διευκολύνει ταυτόχρονα την ανάπτυξη του γρήγορου internet στην ευρύτερη περιοχή.

Ταυτόχρονα ενθαρρύνουμε τις επιχειρήσεις μας να επενδύσουν στην ευρύτερη περιοχή, προσφέροντας τους κίνητρα μέσω ΕΣΟΑΒ, το οποίο διαθέτει ακόμα δυνατότητες στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων.

Κυρίες και κύριοι,

Το υπουργείο Εξωτερικών θα βρεθεί δίπλα σε κάθε ελληνική επιχείρηση η οποία δρα και αναπτύσσεται στις αγορές του εξωτερικού.
Η οικονομική μας διπλωματία κινείται δυναμικά για να ανοίξει καινούργιες αγορές.
Ιδίως στις περιοχές στόχευσης που προανέφερα.

Έχουμε ήδη πετυχημένα παραδείγματα και θετικά δείγματα από τη δουλειά που γίνεται.
Την Κίνα, με το ταξίδι του πρωθυπουργού που άνοιξε δρόμους, τους οποίους τώρα διευρύνουμε και αξιοποιούμε.

Χαρακτηριστικά αναφέρω την επίσκεψη πριν μερικές μέρες μιας μεγάλης, υψηλού επιπέδου, πολιτικής και επιχειρηματικής κινεζικής αντιπροσωπείας για το μεγαλύτερο και σημαντικότερο ελληνοκινεζικό επιχειρηματικό φόρουμ που έχει ποτέ πραγματοποιηθεί στη χώρα μας.

Επίσης σημαντική είναι η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει στη Μέση Ανατολή, με διαδοχικά ταξίδια του Προέδρου της Δημοκρατίας, του πρωθυπουργού και μεγάλου αριθμού υπουργών, καθώς η προώθηση σειράς επιχειρηματικών αποστολών και διακρατικών συμφωνιών από το υπουργείο Εξωτερικών και από άλλα παραγωγικά υπουργεία.

Άλλωστε η προσπάθεια της εξωστρέφειας και της ανάπτυξης της οικονομικής διπλωματίας είναι μια συλλογική προσπάθεια. Περιλαμβάνει ολόκληρη την κυβέρνηση και τους επί μέρους φορείς της Πολιτείας.

Φορείς όπως ο ΟΠΕ, το Ελληνικό Κέντρο Επενδύσεων και πολλούς άλλους ακόμα, που κάνουν καλή δουλειά τα τελευταία δύο χρόνια. Περιλαμβάνει προπαντός εσάς, τις εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις, που είσαστε και οι στυλοβάτες και κύριοι μοχλοί υλοποίησης της νέας αναπτυξιακής μας πολιτικής.

Η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα είναι σε τελική ανάλυση δικό σας έργο.
Οι υπόλοιποι απλώς το διευκολύνουμε.

Τώρα, ειδικότερα στα θέματα του Υπουργείου Εξωτερικών και σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη των μέσων της ελληνικής οικονομικής διπλωματίας θα έπρεπε να έχουμε δώσει μεγαλύτερη έμφαση εδώ και πολλά χρόνια.
Δυστυχώς αυτό δεν συνέβη, παρά μόνον σχετικά πρόσφατα, κυρίως επί δικής μας κυβερνήσεως. Και η προσπάθεια που έχει γίνει τα τελευταία δύο χρόνια είναι πολύ καλή.

Γνωρίζουμε όμως ότι έχουμε ακόμα πολύ δουλειά μπροστά μας: εισαγωγή του στρατηγικού σχεδιασμού, αναδιάρθρωση της οργάνωσής μας, βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουμε, προσφορά ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών και προπαντός αλλαγή νοοτροπίας.

Στα πλαίσια αυτά εζήτησα, παρέλαβα και μελετώ με τους συνεργάτες μου το λεπτομερές υπόμνημα του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος και ελπίζω να σας γνωστοποιήσω, συντομότατα, τις τελικές μου αποφάσεις για τις αναγκαίες αλλαγές ή βελτιώσεις που προτείνετε.

Φίλες και φίλοι,

Το υπουργείο Εξωτερικών παραδοσιακά αντιμετώπιζε τον εαυτό του ως ένα πολιτικό υπουργείο. Και δικαιολογημένα, αφού η Ελλάδα, από συστάσεως ελληνικού κράτους, αντιμετώπιζε και αντιμετωπίζει ακόμα σοβαρά πολιτικά προβλήματα.

Σήμερα όμως καλείται, όπως και τα περισσότερα υπουργεία Εξωτερικών των ανεπτυγμένων οικονομιών, να δώσει εξ ίσου μεγάλη έμφαση και στην οικονομική διπλωματία.

Τα πλεονεκτήματα υπάρχουν.

Υπάρχει μία καλή εικόνα της χώρας σε πολλές από τις καινούργιες και γρήγορα αναπτυσσόμενες αγορές.
Βοηθά σ’ αυτό και το γεγονός ότι είμαστε μια από τις λίγες εξωστρεφείς ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς αποικιοκρατική ιστορία.

Υπάρχει επίσης ο Απόδημος Ελληνικός που δημιουργεί γέφυρες σε πολλά σημεία.
Υπάρχει ακόμα το μεγάλο διεθνές δίκτυο των πρεσβειών και προξενείων μας, που είχε γίνει για άλλους λόγους ιστορικά και πρέπει τώρα να αξιοποιείται όλο και περισσότερο και για λόγους οικονομικής διπλωματίας.

Ο ρόλος σας, λοιπόν, για την εξωστρεφή οικονομική μας ανάπτυξη και για μια εξωτερική πολιτική ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή, είναι εξαιρετικά σημαντικός. Η δική σας οικονομική επιτυχία, είναι πολλαπλά πολύτιμη, όχι μόνο για σας και τους εργαζομένους σας, αλλά για την χώρα.

Η δε κυβέρνηση, ευρύτερα, και το υπουργείο Εξωτερικών ιδιαίτερα, θα σας συνδράμουμε με όλες μας τις δυνάμεις. Γιατί είστε η πρωτοπορία της οικονομικής μας ανάπτυξης και ένας κρίσιμος μοχλός της εξωτερικής μας πολιτικής.

Σας ευχαριστώ.