50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ: Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΧΩΡΑ ΜΠΡΟΣΤΑ -ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
Ο φετινός Μάρτιος αποτελεί μια ημερομηνία ορόσημο για την Ευρώπη. Τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης γιορτάζουν την πεντηκοστή επέτειο από την υπογραφή της συνθήκης της Ρώμης. Το πανηγυρικό κλίμα του εορτασμού όμως έρχεται σε αντίφαση με το κλίμα εσωστρέφειας και σκεπτικισμού που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη σχετικά με το μέλλον του ενοποιητικού εγχειρήματος. Βρισκόμαστε σήμερα στην τελική φάση της περιόδου περισυλλογής που κρίθηκε αναγκαία μετά τα αρνητικά δημοψηφίσματα της Γαλλίας και της Ολλανδίας για τη συνταγματική συνθήκη. Η τρέχουσα Γερμανική Προεδρία έχει δώσει μεγάλη έμφαση στην αποφασιστική προώθηση του αναγκαίου νέου θεσμικού πλαισίου. Η χώρα μας είναι αποφασισμένη να συμβάλει με όλες της τις δυνάμεις στην προσπάθεια τόσο της Γερμανικής προεδρίας όσο και των προεδριών που θα ακολουθήσουν προκειμένου να συνεχίσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα να προχωρά μπροστά. Και το κάνουμε αυτό έχοντας ξεκάθαρα διατυπωμένες απόψεις τόσο για το ποια Ευρώπη θέλουμε όσο και για το ποια θέση θέλουμε να έχει η χώρα μας μέσα σε αυτή την Ευρώπη.
Η συμπλήρωση πενήντα χρόνων κοινής πορείας των ευρωπαϊκών κρατών είναι μια καλή ευκαιρία για να θυμηθούμε όλοι τα μεγάλα κερδισμένα στοιχήματα της Ευρώπης. Η επέτειος αυτή έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι αναμφισβήτητα ένα επιτυχημένο εγχείρημα.
Μέσα στα πενήντα αυτά χρόνια, η πορεία προς την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση: Εξασφάλισε ουσιαστικά την ειρήνη, την σταθερότητα και την εξάλειψη των συγκρούσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών. Ως ένα κατ’ αρχάς οικονομικό εγχείρημα, συνέβαλε στην ραγδαία οικονομική ανάπτυξη των χωρών που συμμετείχαν σε αυτό. Είχε, έμμεσα ή άμεσα αποτελέσματα, στην εδραίωση της δημοκρατίας σε ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας. Αποτελεί μέχρι σήμερα ακόμα τον καταλύτη για την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών και την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας στις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Δημιούργησε ένα πολύ ισχυρό υπόβαθρο, μια βάση κοινών αξιών, αρχών και πεποιθήσεων, πάνω στις οποίες στηρίζεται μια συνεχώς ισχυρότερη «ευρωπαϊκή ταυτότητα». Έκανε σημαντικά βήματα προς τον στόχο της πολιτικής ενοποίησης. Οι έννοιες της «Κοινής Αγοράς», της «Ευρωπαϊκής Κοινότητας» και τώρα της «Ευρωπαϊκής Ένωσης», δεν αποτελούν απλώς διαφορετικά ονόματα του ίδιου πράγματος. Τα ονόματα αυτά αντανακλούν την ολοένα και βαθύτερη πολιτική δέσμευση των κρατών της Ευρώπης για ένα κοινό ευρωπαϊκό μέλλον.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σήμερα η μεγαλύτερη οικονομία, η μεγαλύτερη εμπορική δύναμη σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα θετικά αποτελέσματα του ενοποιητικού εγχειρήματος διαχέονται και εκτός των συνόρων της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της παρέχουν σήμερα το 55% του συνόλου της διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας και το 66% του συνόλου των επιχορηγήσεων. Η βαθιά ριζωμένη πίστη των Ευρωπαίων στις ανθρωπιστικές και δημοκρατικές αρχές αποτελεί την «ήπια ισχύ» της Ευρώπης, η οποία έχει μεγάλη απήχηση στους λαούς του κόσμου.
Παρά όμως τις ιστορικές επιτυχίες της, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η απόρριψη της Συνταγματικής Συνθήκης απ’ την Γαλλία και την Ολλανδία έδωσε το έναυσμα για μία περίοδο έντονης εσωστρέφειας.
Παρόλα αυτά, ακόμα και τώρα, η Ευρώπη δείχνει ότι διαθέτει προσαρμοστικότητα. Εκείνοι που προέβλεπαν την καταδίκη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος μετά και την απόρριψη του Ευρωπαϊκού Συντάγματος δείχνουν να έχουν διαψευσθεί. Η βούληση για αλλαγή επιβίωσε των αρνητικών δημοψηφισμάτων σε Γαλλία και Ολλανδία. Η διαδικασία έγκρισης του Συντάγματος προχώρησε ομαλά στην πλειοψηφία των κρατών-μελών της ΕΕ, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Τα δύο τρίτα των κρατών-μελών της Ένωσης, και αυτό έχει τη σημασία του, έχουν ήδη επικυρώσει τη Συνταγματική Συνθήκη. Καλωσορίσαμε φέτος δύο νέα μέλη, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, ενώ οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Κροατία και την Τουρκία συνεχίζονται, παρά τις γνωστές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η τελευταία. Στις εξωτερικές της σχέσεις, η Ευρώπη βρήκε την χαμένη της φωνή τόσο κατά την διάρκεια της κρίσης στο Λίβανο όσο και έναντι του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Προκειμένου να μπορέσει όμως η Ευρώπη να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις που έχει μπροστά της, πρέπει να ξεπεράσει το σταυροδρόμι στο οποίο βρίσκεται σήμερα και να προχωρήσει μπροστά. Το 2008 πρέπει να έχουν εξευρεθεί λύσεις.
Η θέση της Ελλάδας είναι σαφής: θεωρούμε ότι η Συνταγματική Συνθήκη παρέχει στην Ένωση τα απαραίτητα μέσα για να ανταποκριθεί με περισσότερη επιτυχία στις σύγχρονες προκλήσεις. Η χώρα μας με την επικύρωση της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης επιβεβαίωσε έμπρακτα την πεποίθησή της ότι το «Σύνταγμα» έρχεται να επιλύσει πολλά απ’ τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι τώρα, ενώ δημιουργεί και τις συνθήκες για περαιτέρω εμβάθυνση και μετεξέλιξή της.
Η Ελλάδα είναι από τις δυνάμεις εκείνες που συμβάλλουν ενεργά και δημιουργικά στις προσπάθειες για να προχωρήσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα, έχοντας ξεκάθαρο όραμα τόσο για το πώς θέλουμε να εξελιχθεί η Ευρώπη, όσο και για το ποια θέση θέλουμε να έχει η χώρα μας μέσα σε αυτή.
Στο ερώτημα «σε ποια Ευρώπη στοχεύουμε;» απαντάμε με σαφήνεια:
Στοχεύουμε στην Ευρώπη που προωθεί την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητά της διεθνώς, εξασφαλίζοντας παράλληλα την κοινωνική της συνοχή και την ευημερία των πολιτών της.
Στην Ευρώπη που μιλά με μία φωνή, ενιαία και αξιόπιστη, για τα μεγάλα διεθνή ζητήματα.
Στην Ευρώπη που ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών της.
Στην Ευρώπη που έχει εξασφαλίσει τη λειτουργικότητά της και παραμένει ανοιχτή σε εκείνα τα κράτη που προσβλέπουν σε αυτήν για ένα καλύτερο μέλλον για τους λαούς τους.
Αποτελεί, παράλληλα, αδιαπραγμάτευτη στρατηγική επιλογή της Ελλάδας η παρουσία μας στο σκληρό πυρήνα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε επιλέξει να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή του ενοποιητικού εγχειρήματος. Να ανήκουμε στις δυνάμεις εκείνες που αντιμετωπίζουν ανοιχτά όλες τις σύγχρονες προκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διαμορφώνουν τις εξελίξεις και ωθούν το ευρωπαϊκό εγχείρημα προς τα εμπρός.
Η επέτειος των πενήντα χρόνων από τη Συνθήκη της Ρώμης, δίνει στα κράτη και τους λαούς της Ευρώπης την ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας στο κοινό ευρωπαϊκό μας όραμα. Να το αναζωογονήσουμε και να του δώσουμε σύγχρονο περιεχόμενο ώστε να συνεχίσει να μας εμπνέει. Η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στην προσπάθεια με ξεκάθαρες θέσεις και με ενεργό πολιτική. Και θα συνεχίσουμε να πρωταγωνιστούμε γιατί ο στόχος μας είναι σαφής: μια ακόμη πιο ισχυρή Ελλάδα στην πρώτη γραμμή μιας πιο δυνατής, πιο δημοκρατικής και πιο «πολιτικής» Ευρώπης.