Αναζητούμε λύση δίχως νικητές ή ηττημένους
Συνέντευξη στον Μιχάλη Βασιλάκη
Το ερώτημα μπορεί να ακούγεται αμυντικού ενδιαφέροντος, αλλά μάλλον τον τομέα σας αφορά. Η κοινή γνώμη θεωρεί ότι οι δαπάνες μας για εξοπλισμούς πρωτίστως αποτελούν όχημα εξυπηρέτησης ισορροπιών στην εξωτερική μας πολιτική. Αν αυτό είναι αληθές, μέχρι πόσο καιρό ακόμα θα είμαστε δέσμιοι μιας τέτοιας ανάγκης;
Κατ΄ αρχήν για να ασκήσεις αποτελεσματική εξωτερική πολιτική χρειάζεται να είναι ισχυρός ο βραχίονας της πολιτικής για την άμυνα. Γι΄ αυτό το εξοπλιστικό πρόγραμμα των ενόπλων δυνάμεων υπαγορεύεται αποκλειστικά από τις ανάγκες αμυντικής θωράκισης της χώρας μας. Τελεία και παύλα. Δεν χωράνε παζάρια ή παιχνίδια ισορροπιών. Η μόνη σχέση που υπάρχει μεταξύ εξοπλισμών και εξωτερικής πολιτικής είναι ότι απώτερος στόχος της τελευταίας είναι να δημιουργήσει συνθήκες σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή μας, προκειμένου να μειωθούν σημαντικά οι αμυντικές δαπάνες και τα χρήματα του φορολογούμενου πολίτη να επενδυθούν στην παιδεία, την ασφάλιση και την υγεία. Αυτό είναι και το λεγόμενο μέρισμα ειρήνης για το οποίο παλεύουμε.
Η συμπαράσταση στις ελληνικές θέσεις για τη FYROM από Ευρωπαίους εταίρους, όσο κι αν επιβλήθηκε για λόγους που απορρέουν από δικά τους εθνικά συμφέροντα, μπορεί να είναι ένα προμήνυμα ενός πνεύματος αλληλεγγύης μεταξύ των Ευρωπαίων, τομέας στον οποίο η ΕΕ δεν φημιζόταν μέχρι πρότινος;
Η υποστήριξη των θέσεών μας από τους ευρωπαίους εταίρους στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου προέκυψε από την ορθότητα των επιχειρημάτων μας. Προέκυψε από την αναγνώριση μιας βασικής αρχής, την οποία τηρούν στο σύνολό τους τα συμμαχικά κράτη. Δεν νοούνται ειλικρινείς συμμαχικές και εταιρικές σχέσεις χωρίς την ύπαρξη σχέσεων καλής γειτονίας. Μπορεί οι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ να θέλησαν να μας υποστηρίξουν και για άλλους λόγους. Όμως, όπως αντιλαμβάνεστε, ομοφωνία δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί στη βάση μεμονωμένων εθνικών συμφερόντων. Αυτή έπρεπε να θεμελιωθεί πρωτίστως σε θέματα αρχών. Και αυτές τις αρχές τις αναδείξαμε.
Σε κάθε περίπτωση, όταν το διακύβευμα είναι η ίδια η συνοχή των αρχών και των αξιών του ευρωπαϊκού μας οικοδομήματος, τα κράτη-μέλη εκφράζουν και θα εκφράζουν πάντα την ομόθυμη υποστήριξή τους.
Θα βάζατε στοίχημα ότι σε 10-20 χρόνια από σήμερα, ο χάρτης των Βαλκανίων θα είναι ίδιος με αυτόν που γνωρίζουμε τώρα;
Θα έβαζα στοίχημα ότι κάθε μέρα θα γίνονται ολοένα και περισσότερο ορατές οι προσπάθειές μας για την επέκταση του ευρωπαϊκού ενοποιητικού εγχειρήματος στο χώρο των Βαλκανίων. Το όραμα αυτό είναι η καλύτερη εγγύηση για την εμπέδωση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή μας. Το έχουν αντιληφθεί οι λαοί της βαλκανικής αλλά και οι υπεύθυνες ηγεσίες τους. Η ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική των Βαλκανίων είναι η πιο σημαντική μεταρρυθμιστική προσπάθεια στην περιοχή. Είναι, επίσης, και η πλέον δυναμική απάντηση σε κάθε αποσταθεροποιητική πρόκληση.
Πως κρίνετε τα συλλαλητήρια που διοργανώνονται στα Σκόπια μετά την πρόσφατη διπλωματική νίκη της Ελλάδας στο Βουκουρέστι;
Νομίζω ότι είναι θυμικές αντιδράσεις που οφείλονται στην ελλιπή ή στρεβλή ενημέρωση περί των θέσεών μας. Δεν είμαστε ανταγωνιστές με τα Σκόπια, αλλά εκτιμώ ότι έχουν κύριο μέλημα όλων των χωρών της περιοχής μας είναι η ειρήνη, η ασφάλεια, η σταθερότητα, η ανάπτυξη και η ευημερία. Δεν μου αρέσουν θριαμβολογίες ή άλλες τέτοιες υπερβολές. Αναζητούμε μια λύση δίχως νικητές και ηττημένους.
Ο Κώστας Μητσοτάκης είχε διαχειριστεί το Σκοπιανό από τη θέση του Πρωθυπουργού το 1992. Σήμερα, το θέμα βρίσκεται ξανά στην επικαιρότητα και εσείς έχετε την συνευθύνη στην επίλυσή του από τη θέση της Υπουργού Εξωτερικών. Άλλοι καλοπροαίρετα, και άλλοι όχι, διαπιστώνουν ότι τείνει να γίνει το Σκοπιανό «οικογενειακή υπόθεση». Πιστεύετε στις συμπτώσεις, στα παιχνίδια της τύχης ή θεωρείτε ότι η ιστορία κάνει κύκλο;
Δεν πιστεύω σε κανένα από τα τρία. Πιστεύω μονάχα στην αποφασιστικότητα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να διευθετήσει ένα πρόβλημα που εκκρεμούσε περισσότερο από 15 χρόνια. Ο πρωθυπουργός της χώρας έδειξε την εμπιστοσύνη του προς το πρόσωπό μου, με όρισε Υπουργό των Εξωτερικών και με αίσθημα ευθύνης εργαζόμαστε όλοι για την επίλυση του προβλήματος με γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Τίποτε από αυτά δεν είναι συμπτωματικό, τίποτε τυχαίο και τίποτε δεν δικαιολογεί ερμηνείες με όρους ιστορικής ανάλυσης.
Από το βήμα του 7ου τακτικού Συνεδρίου της ΝΔ σας είχα ακούσει να λέτε ότι η επόμενη 4ετία θα είναι μια περίοδος, με σημαντικά πολιτικά ορόσημα όπως οι Ευρωεκλογές τον Ιούνιο του 2009, η εκλογική Προέδρου Δημοκρατίας το Μάρτιο του 2010, οι Δημοτικές και Νομαρχιακές Εκλογές το Φθινόπωρο του 2010. Θεωρείτε ότι μπορούν να υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις σε μία από αυτές τις χρονικές περιόδους;
Στην πολιτική μια εβδομάδα μπορεί να διαρκέσει όσο ένας αιώνας. Οι αλλαγές, οι ανατροπές και οι εκπλήξεις είναι μέσα στο πρόγραμμα. Η επόμενη τετραετία περιλαμβάνει όντως μερικά σημαντικά πολιτικά ορόσημα κατά τα οποία θα κριθούμε από τον ελληνικό λαό. Είμαι πεπεισμένη ότι οι Έλληνες θα αποτιμήσουν θετικά το παραγόμενο έργο από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και θα ανανεώσουν την εμπιστοσύνη τους προς αυτή. Αυτή θα είναι σίγουρα άλλη μια πολιτική εξέλιξη με σαφές πολιτικό περιεχόμενο.
Στο Συνέδριο σας είχα επίσης ακούσει να λέτε ότι δεν έχουμε πλέον το περιθώριο να χάσουμε άλλο χρόνο στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης πολιτικής προστασίας του περιβάλλοντος. Ωστόσο η αίσθηση στην γειτονική Ηλεία και την Αχαΐα είναι διαφορετική. Είστε ικανοποιημένη από την πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος; (Κι αν «όχι» τι πρέπει να αλλάξει)
Το περασμένο καλοκαίρι η χώρα μας αλλά και ειδικότερα η περιοχή της Πελοποννήσου δοκιμάστηκε σκληρά. Οι καταστροφές ήταν μεγάλες, ανυπολόγιστες, αλλά κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι εκείνες τις δύσκολες στιγμές τα αντανακλαστικά του κράτους στην παροχή βοήθειας και την οικονομική ενίσχυση των πληγέντων δούλεψαν γρήγορα.
Οι καταστροφές στην Ηλεία και την Αχαΐα αποτελούν, δυστυχώς, σταθμό για τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική κοινωνία, θα αντιμετωπίζει πλέον τέτοιες καταστάσεις. Μετά από αυτέςδημιουργήθηκαννέες δυναμικές και ενέτειναν τις προσπάθειες της πολιτείας για την διατήρηση και διαφύλαξη του εθνικού της πλούτου. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της χώρας πρότεινε στα ευρωπαϊκά όργανα την ανάληψη νέων, πιο αποτελεσματικών πρωτοβουλιών συλλογικού χαρακτήρα, προκειμένου να διαμορφωθεί ένας κοινός, ευρωπαϊκός φορέας αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Στο εσωτερικό μέτωπο συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση τον εκσυγχρονισμό των μέσων και των θεσμών πολιτικής προστασίας και έχω την πεποίθηση ότι η χώρα έχει κάνει βήματα για να θωρακιστεί αρτιότερα για την αντιμετώπιση καταστροφών τέτοιας κλίμακας.
Βεβαίως τα προβλήματα δεν έχουν αντιμετωπιστεί. Γνωρίζω πολύ καλά ότι υπάρχουν σήμερα προβλήματα γραφειοκρατικούχαρακτήρατα οποίααντιμετωπίζουμε και ευελπιστώ ότι σύντομα θα ξεπεραστούν, έτσι ώστε η βούληση και οι επιλογές που έχει κάνει η κυβέρνηση, να γίνουν χειροπιαστό έργο, το οποίο θα ανακουφίσει τους πληγέντες και τους κατοίκους των περιοχών.
Κατά την γνώμη σας ποιο είναι το υπ΄ αριθμόν ένα πρόβλημα που πρέπει να προσέξει σήμερα η κυβέρνηση;
Κοιτάξτε, η καθημερινότητα και οι εξελίξεις δεν σου παρέχουν την πολυτέλεια να μιλάς για το υπ΄ αριθμόν ένα πρόβλημα. Κανένα δεν είναι τόσο μεγάλο που να προτάσσεται και αυτό δείχνει ότι η χώρα βρίσκεται σε μια θετική ισορροπία, αλλά δεν έχεις και την πολυτέλεια να επαναπαυτείς. Υπάρχουν μια σειρά από σημαντικά ζητήματα που απαιτούν συγκροτημένη στρατηγική και δράση για να υπάρξουν αποτελεσματικές λύσεις. Το περιβάλλον και η προστασία του, η μετεξέλιξη του κράτους μέσα από μια σύγχρονη διοικητική διάρθρωση, η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του εκπαιδευτικού συστήματος, η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, η ενίσχυση του ανταγωνισμού στην οικονομία, η αντιμετώπιση των περιφερειακών ανισοτήτων για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, η υποστήριξη εκείνων των οποίων η φωνή δεν ακούγεται, όπως της γενιάς των 700 ευρώ ήτου 20% των Ελλήνων που είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας, είναι οι ζητήματα τα οποία συγκροτούν την ατζέντα της κυβέρνησης μας.Υλοποιούμε μια πολιτική που στηρίζεται σε ένα μοντέρνο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που στοχεύει στην ενεργοποίηση της δυναμικής της ελληνικής κοινωνίας και στη βελτίωση της αποδοτικότητάς της.
Μπορεί να προχωρήσει σε τομές και μεταρρυθμίσεις όταν έχει 151 βουλευτές (συν τον ανεξάρτητο Κώστα Κουκοδήμο) και ασκείται δημόσια κριτική σε κυβερνητικές επιλογές από μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, όπως έγινε πρόσφατα με τον Πέτρο Τατούλη στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος;
Σαφώς και μπορεί. Διαθέτουμε κοινοβουλευτική πλειοψηφία και, συνεπώς, το σώμα μπορεί να νομοθετήσει και η κυβέρνηση να προχωρήσει την υλοποίηση του προγράμματός της. Η κοινοβουλευτική μας ομάδα έχει αποδείξει άλλωστε ότι είναι μια γροθιά. Η κριτική και η αυτοκριτική είναι ευπρόσδεκτη όταν είναι καλόπιστη και ταυτόχρονα συνόδεύεται από προτάσεις . Γι’ αυτό, εξάλλου, έχουμε θεσμοθετήσει σχετικά κομματικά όργανα στα οποία τα στελέχη του κόμματος και της κυβέρνησης μπορούν να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους. Ένα είναι σαφές: από τους βουλευτές μέχρι τους υπουργούς και τον Πρωθυπουργό μοιραζόμαστε όλοι την ευθύνη εφαρμογής του κυβερνητικού έργου.
Η Κυβέρνηση εμφανίζεται μεν να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, αλλά υφίσταται σημαντική φθορά. Μια εξήγηση είναι ότι επωφελείται από την αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να ασκήσει αποτελεσματική αντιπολίτευση και να εισπράξει τη φθορά του Κυβερνώντος κόμματος. Ικανοποιεί αυτή η εικόνα τη ΝΔ;
Η κυβέρνηση έχει πάρει δύσκολες αποφάσεις, αναγκαίες όμως για να προχωρήσει ο τόπος μπροστά. Είναι φυσικό στην υλοποίησή τους να συναντά αντιδράσεις από ομάδες που δεν θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα και αυτό να δημιουργεί συγκυριακά μια σχετική φθορά. Η πολιτική της κυβέρνησης, μιας κυβέρνησης που προωθεί αλλαγές, που ανοίγει νέους δρόμους, που μάχεται τα στερεότυπα και τις νοοτροπίες παρελθόντος, με ικανοποιεί. Ασφαλώς πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα. Έχουμε όμως σχέδιο γι΄ αυτό. Και όταν έρθει η ώρα της κρίσης του έργου μας από τον ελληνικό λαό, είμαι βέβαιη ότι η ΝΔ θα κερδίσει την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Για το ΠΑΣΟΚ θα σας πω ότι δεν έχει κατορθώσει να αντιμετωπίσει την κρίση ταυτότητας που αντιμετωπίζει. Δεν έχει πολιτική στόχευση, δεν έχει καθαρό μήνυμα, δεν έχει προγραμματικό λόγο ικανό να πείσει ότι μπορεί να είναι εναλλακτική λύση για την κυβέρνηση.
Πως κρίνετε την περίπτωση του Αλέξη Τσίπρα; Πιστεύετε ότι είναι υπόθεση της Κεντροαριστεράς ή αφορά και τη ΝΔ από τη στιγμή που ο νέος πρόεδρος του Συνασπισμού εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις να γίνεται αρεστός σε τμήματα του εκλογικού σώματος που είχατε προσεγγίσει με επιτυχία (π.χ. νεολαία) στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις;
Είχα την ευκαιρία να συναντήσω τον κ. Τσίπρα στο γραφείο μου στο Υπουργείο των Εξωτερικών. Είχαμε μια καλή συζήτηση για το πρόβλημα της ονομασίας των Σκοπίων, όπου και οι δύο πλευρές συμφωνήσαμε σε αρκετά θέματα. Η ανάδειξη ενός πολιτικού, όπως γνωρίζετε, εξαρτάται από τις θέσεις που προβάλλει. Εξαρτάται όχι μόνο από την ιδεολογία που υποστηρίζει αλλά και από το πώς μεταφράζει αυτή την ιδεολογία σε συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις για την επίλυση σημαντικών προβλημάτων. Θα είμαι σε θέση να αξιολογήσω τις θέσεις του κυρίου Τσίπρα επί του συνόλου των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα, όταν τις ακούσω.
Επισκέφθηκα την προσωπική ιστοσελίδα σας και διαπίστωσα ότι στο πρόγραμμα της τελευταίας εβδομάδας είχατε να δώσετε απαντήσεις σε ερωτήσεις φίλων του “dorabak.gr”, αλλά και συνάντηση με bloggers. Πιστεύετε στη δυναμική του διαδικτύου ή αποτελεί ευκαιρία για να προσεγγίσετε ένα τμήμα του εκλογικού σώματος που ξεφεύγει από τα καθιερωμένα;
Πιστεύω στη δυναμική του διαδικτύου. Είναι δίαυλος επικοινωνίας που σπάει τα στεγανά και τα φίλτρα. Είναι φορέαςμετάδοσης πληροφοριών, ελεύθερου διαλόγου και προβολής ιδεών. Είναι πολύ σημαντικό να μπορείς να επικοινωνήσεις άμεσα με τον άλλον χωρίς μεσάζοντες ή μεσολαβητές. Αν και, δυστυχώς, δεν μπορώ να αφιερώνω αρκετό χρόνο στα μηνύματα που μου απευθύνουν οι πολίτες στην ιστοσελίδα μου, ωστόσο, φροντίζω πάντοτε να βρίσκω λίγο χρόνο και να απαντώ σε κάποιες από τις ερωτήσεις τους.
Δράττομαι της ευκαιρίας να σας ρωτήσω ποια είναι η γνώμη σας για το θέμα που δημιουργήθηκε με τα blogs. Κρίνετε ότι ο θόρυβος ήταν υπερβολικός και εξυπηρετούσε άλλους σκοπούς ή τον θεωρείτε δικαιολογημένο;
Ο χώρος είναι καινούργιος και είναι λογικό να υπάρχει προβληματισμός για τις διάφορες άγνωστες πλευρές του. Απλώς και σ΄ αυτό το θέμα, οι αντιδράσεις ήταν υπερβολικές. Χρειάζεται μια ψύχραιμη προσέγγιση. Τα blogs δίνουν την ευκαιρία στους πολίτες να πάρουν θέση σε θέματα σημαντικά που απασχολούν την ελληνική κοινωνία και να αναπτύξουν τα επιχειρήματά τους. Στο κάτω κάτω το διαδίκτυο δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια αντανάκλαση τα κοινωνίας μας. Με τα καλά και τα κακά. Είχα προ ημερών την ευκαιρία να συναντήσω κάποιους bloggers, συζήτησα μαζί τους, ανταλλάξαμε απόψεις και διέκρινα ότι οι άνθρωποι που κινούνται στην blogόσφαιρα έχουν ζωντάνια, ανήσυχο πνεύμα αλλά και ωριμότητα. Πιστεύω επειδή ο χώρος αυτός εξελίσσεται παράλληλα με τον υπόλοιπο κόσμο, η Ελλάδα θα πρέπει να παρακολουθήσει τις διεργασίες που συμβαίνουν σε διεθνές επίπεδο.