Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι,
Είναι μεγάλη μου χαρά που συμμετέχω στην Υπουργική Σύνοδο του ΟΑΣΕ που λαμβάνει χώρα στο Ελσίνκι, το σημείο αφετηρίας του Οργανισμού μας. Σήμερα μας δίνεται η ευκαιρία να κάνουμε έναν απολογισμό των επιτευγμάτων μας και να ανανεώσουμε τους κύριους προσανατολισμούς μας.
Μαζί με τις ολόθερμες ευχαριστίες στον οικοδεσπότη μας, τον καλό φίλο και συνάδελφο, κ. Alex Stubb και τους συνεργάτες του για τη θερμή υποδοχή και τη εξαιρετική διοργάνωση, θα ήθελα επίσης να τους συγχαρώ για την σταθερή τους προσήλωση βάσει της οποίας καθοδηγούν τον Οργανισμό σε ταραχώδεις καιρούς. Την ίδια προσήλωση έδειξε και η φινλανδική Προεδρία στο πλαίσιο της συνεργασίας μας στην Τρόικα και στο Κουαρτέτο.
Θα ήθελα επίσης να δώσω τα συγχαρητήριά μου τόσο στον Γενικό Γραμματέα, Πρέσβυ κ. de Brichambaut, όσο και στην υπόλοιπη ομάδα της Γραμματείας για την προσήλωσή τους, τη σκληρή δουλειά και την αποτελεσματική συνεισφορά στην επιτυχία αυτής της προσπάθειας.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Ελλάδα προσυπογράφει πλήρως τη δήλωση της γαλλικής Προεδρίας της ΕΕ. Ενόψει της ανάληψης της Προεδρίας του ΟΑΣΕ από τη χώρα μας, δράττομαι της ευκαιρίας για να υπογραμμίσω ορισμένα σημεία:
Όλοι συμφωνούμε ότι ο ΟΑΣΕ παραμένει ένα σημαντικό φόρουμ εντός του πλαισίου του ΟΗΕ και ότι είναι το μοναδικό περιφερειακό φόρουμ που αγκαλιάζει την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Βόρειας Αμερικής και της Ευρασίας. Οι κοινές μας προσπάθειες εδράζονται στις αρχές της από κοινού διαβούλευσης, του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών, σε πνεύμα διαφάνειας και ισότητας.
Ο ΟΑΣΕ είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια στάθηκε στο πλευρό των λαών της Ευρώπης στην προσπάθειά τους υλοποιήσουν ένα όραμα για σταθερότητα, δημοκρατία και πρόοδο για όλους. Ο ΟΑΣΕ έχει την εξαιρετική ικανότητα να προσαρμόζεται γρήγορα στις νέες γεωπολιτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Υπό το πρίσμα αυτό, θα ήθελα να συγχαρώ ολόθερμα τον Υπουργό κ. Stubb καθώς και την φινλανδική Προεδρία για την παρουσίαση της Υπουργικής Διακήρυξης για την Ανανέωση του πνεύματος του Ελσίνκι. Τα βασικά στοιχεία αυτού του κειμένου είναι κοινώς αποδεκτά και τα ασπάζονται όλα τα συμμετέχοντα κράτη. Συνεπώς, δεν πρέπει να διστάζουμε υιοθετήσουμε τη διακήρυξη αυτή και να συμφωνήσουμε ως προς τους τρόπους, με τους οποίους θα ενδυναμώσουμε περαιτέρω τον ΟΑΣΕ, προκειμένου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τόσο τις παλιές όσο και τις νέες προκλήσεις ασφάλειας.
Ως επερχόμενη Προεδρία, πιστεύουμε ότι η κοινή αντίληψη για την οδό που θα ακολουθηθεί θα πρέπει να προκύψει από την Υπουργική Σύνοδο του Ελσίνκι. Προσβλέπουμε σε μια σαφή εντολή από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη σχετικά με τα βήματα που θεωρούν κατάλληλα προς το σκοπό της επίτευξης των από κοινού συμφωνηθέντων στόχων κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.
Εναπόκειται στα 56 συμμετέχοντα κράτη να καθορίσουν τον καλύτερο τρόπο με τον οποίο θα ξεκινήσουμε μια ενδελεχή και εστιασμένη συζήτηση με θέμα τις σημερινές προκλήσεις και τις μελλοντικές προοπτικές για μια κοινή, αδιαίρετη, συνεταιρική και πολυδιάστατη ασφάλεια. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το βήμα για έναν τέτοιο διάλογο είναι φυσικά ο ΟΑΣΕ και είμαστε διατεθειμένοι να αναλάβουμε το καθήκον αυτό.
Η Ελλάδα υποστηρίζει τις προσπάθειες αυτές που κατατείνουν στην ενίσχυση του ρόλου του ΟΑΣΕ στην καρδιά του ευρωπαϊκού οικοδομήματος ασφάλειας. Η απάντηση του ΟΑΣΕ στην πρόσφατη κρίση στη Γεωργία αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα. Υποστηρίζουμε τη συνέχιση του επιτόπιου έργου του ΟΑΣΕ στην παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός και στις προσπάθειες αποκατάστασης της εμπιστοσύνης. Η διαδικασία της Γενεύης, την οποία υποστηρίζουν από κοινού ο ΟΗΕ, η ΕΕ και ο ΟΑΣΕ, παρέχει ένα χρήσιμο δίαυλο για την αντιμετώπιση θεμάτων ασφαλείας, σταθερότητας, προσφύγων και εκτοπισμένων στην περιοχή.
Βιώσιμες και διαρκείς λύσεις μπορούν να βασίζονται μόνο σ’ έναν διακανονισμό κατόπιν διαπραγματεύσεων σύμφωνα με τις αρχές της εδαφικής ακεραιότητας και της κρατικής κυριαρχίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων.
Το Φόρουμ για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία βρίσκεται επί μακρόν στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών του Οργανισμού για την έναρξη ενός ειλικρινούς και διαφανούς διαλόγου μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών στον τομέα της στρατιωτικής ασφάλειας και παραμένει ένα πολύτιμο και αποτελεσματικό εργαλείο για την προαγωγή της κατανόησης στον ευρωατλαντικό χώρο.
Στο σημείο αυτό, θεωρώ αναγκαίο να επαναλάβω την θέση την οποία υποστηρίζουμε εδώ και καιρό, ότι η Συνθήκη CFE αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Είναι σαφές ότι το στρατηγικά αναντικατάστατο αυτό καθεστώς θα πρέπει να διαφυλαχθεί, ενώ χρειάζεται να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για την εξεύρεση μιας αμοιβαία αποδεκτής λύσης, ώστε να εξέλθουμε από το σημερινό αδιέξοδο και να τεθεί σύντομα σε ισχύ η αναθεωρημένη Συνθήκη CFE. Το καθεστώς CFE και τα μέτρα οικοδόμησης ασφάλειας και εμπιστοσύνης που περιλαμβάνονται στο έγγραφο της Βιέννης αποτελούν ένα ανεκτίμητης αξίας κεκτημένο για την ανοιχτή συνεργασία στη περιοχή του ΟΑΣΕ.
Υποστηρίζουμε πλήρως τις συνεχείς προσπάθειες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας σε κάθε της μορφή και εκδήλωση, καθώς και για την υλοποίηση των υφιστάμενων αντιτρομοκρατικών δεσμεύσεων του ΟΑΣΕ. Επαναβεβαιώνουμε την πρόθεσή μας να διατηρήσουμε τις σχετικές δράσεις μεταξύ των προτεραιοτήτων του Οργανισμού. Πιστεύουμε ότι η δράση του ΟΑΣΕ στο Αφγανιστάν θα πρέπει να παραμείνει μείζων προτεραιότητα του Οργανισμού, ικανή να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και να συμβάλει στις διεθνείς προσπάθειες για την ενίσχυση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή.
Η Ελλάδα αποδίδει ιδιαίτερη σημασία σε όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την οικονομική και περιβαλλοντική διάσταση του ΟΑΣΕ δεδομένης της τρέχουσας χρηματοοικονομικής κρίσης και του πιθανού αντίκτυπού της στην ασφάλεια.
Μας ευχαριστεί ιδιαίτερα ότι το ζήτημα της μετανάστευσης, που υιοθετήθηκε από το 17ο Οικονομικό και Περιβαλλοντικό Φόρουμ, έτυχε ευρείας αποδοχής στην Πρώτη Προπαρασκευαστική Συνάντηση στη Πράγα. Οι μεταναστευτικές ροές, αν αφεθούν ανεξέλεγκτες, μπορεί να αποτελέσουν μεγαλύτερη απειλή κατά της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή του ΟΑΣΕ στο μέλλον. Το φαινόμενο της μετανάστευσης επηρεάζεται άμεσα από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή.
Η υπερίσχυση του κράτους δικαίου, η προστασία και η προώθηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς επίσης καιο αγώνας κατά της παράνομης διακίνησης προσώπων, η προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και η ενίσχυση του ρόλου τους στο πεδίο της πολιτικής και της νομοθεσίας είναι ύψιστης σημασίας για την Ελλάδα.
Επίσης εκτιμούμε πλήρως την σημασία της παρακολούθησης των εκλογών, ως έναν χώρο ενεργούς δέσμευσης του ΟΑΣΕ, στον οποίο και ο ρόλος του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΟDIHR) και ο ρόλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης είναι ευρέως σεβαστοί. Θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε, μεταξύ άλλων πραγμάτων, στον αγώνα μας κατά της μισαλλοδοξίας και κάθε μορφής διακρίσεωνκαι στην προώθηση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ρομά και των Σίντι. Περιμένουμε με ανυπομονησία να συνεργαστούμε στενά με το ODIHR, του οποίου εκτιμούμε την τεχνική γνώση, τον επαγγελματισμό και την ουσιώδη συνεισφορά.
Η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά τις προσπάθειες των προηγουμένων Προεδριών προκειμένου ο ΟΑΣΕ να αποκτήσει νομική προσωπικότητα. Είμαστε της άποψης ότι αυτό θα πρέπει να εκληφθεί ως μια διαδικασία και όχι ως ένα τερματικό σημείο. Η υιοθέτηση του σχεδίου σύμβασης για την διεθνή νομική προσωπικότητα, την νομική ικανότητα και τα προνόμια και τις ασυλίες του ΟΑΣΕ θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως πρώτο βήμα μιας ευρύτερης διαδικασίας, ενώ θα πρέπει να είναι ανοικτά προς συζήτησητα όποια επόμενα βήματα.
Επίσης, αναγνωρίζουμε την πολύτιμη συμβολή των επιτόπιων αποστολών του ΟΑΣΕ στις χώρες υποδοχής ως προς την οικοδόμηση θεσμών. Αυτό αποτελεί ένα από τα βασικά μας καθήκοντα και απαιτεί συνεχή συντονισμό μεταξύ των χωρών υποδοχής και των Επικεφαλής Αποστολών, προκειμένου να αντικατοπτρίζει πάντοτε τις πραγματικές ανάγκες των χωρών υποδοχής.
Υπό αυτό το πρίσμα, συμφωνούμε ότι θα έπρεπε να δοθεί περισσότερη προσοχή στην ενίσχυση της παρουσίας του Οργανισμού στην Κεντρική Ασία. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να επηρεάζει τη δουλειά μας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου ο ρόλος των επιτόπιων αποστολών έχει υπάρξει κομβικής σημασίας για τον εκδημοκρατισμό, την οικοδόμηση θεσμών και την προαγωγή της σταθερότητας και της ευημερίας σε ολόκληρη την περιοχή.
Επίσης, δίνουμε μεγάλη σημασία στην χορήγηση επαρκών πόρων προκειμένου να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητα του ΟΑΣΕ. Ο πρωταρχικός μας σκοπός είναι να έχουμε μια έγκαιρη έγκριση του Ενιαίου Προϋπολογισμού του ΟΑΣΕ του 2009. Από αυτήν την άποψη, η Ελλάδα ενθαρρύνει όλα τα συμμετέχοντα κράτη να είναι αποτελεσματικά και εποικοδομητικά σε αυτήν την από κοινού προσπάθεια.
Υποστηρίζουμε πλήρως την υιοθέτηση της σειράς Σχεδίων Υπουργικών Αποφάσεων και στις τρεις τους διαστάσεις στο τέλος αυτού του Συμβουλίου και είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε αποτελεσματικά στην άμεση εφαρμογή τους.
Εν κατακλείδι, κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να εκφράσω την ειλικρινή μου πεποίθηση ότι η ισχύς και η κινητήρια δύναμη του ΟΑΣΕ σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο περιβάλλον ασφαλείας είναι οι αξίες, οι αρχές και οι κανόνες του Οργανισμού.
Η επερχόμενη Ελληνική Προεδρία δεσμεύεται να διατηρήσει ζωντανό το πνεύμα του Ελσίνκι καθώς μετακινείται από το βόρειο σέλας στον νότιο μεσογειακό ήλιο.
Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.