ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Θα μου επιτρέψετε να κάνω τη δήλωση στα αγγλικά. Η δήλωση αυτή έχει ήδη μοιραστεί στο κέντρο τύπου στα ελληνικά σε περίπτωση που χρειαστείτε κάποια αποσπάσματα από αυτήν.
Καλησπέρα σας, κυρίες και κύριοι. Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΟΑΣΕ συναντήθηκαν στην Κέρκυρα για πρώτη φορά ατύπως προκειμένου να συζητήσουν τις τρέχουσες προκλήσεις, αλλά και τις μελλοντικές προοπτικές της κοινής, αδιαίρετης, συνολικής, αλλά και συνεργατικής ασφάλειας η οποία έχει σηματοδοτήσει την αρχιτεκτονική ασφαλείας μετά τον ψυχρό πόλεμο στην Ευρώπη και ενώ αυτός είναι ο καιρός κατά τον οποίο θα πρέπει επίσης να υπογραμμίσουμε και να γιορτάσουμε τη σημαντική πρόοδο που έχουν σημειώσει οι χώρες του ΟΑΣΕ μαζί τις τελευταίες δυο δεκαετίες, οι Υπουργοί Εξωτερικών του ΟΑΣΕ συμφώνησαν ότι επίσης είναι καιρός να παραδεχθούμε ότι πολλά μένουν ανεπίλυτα και θα πρέπει επίσης να δεχθούμε ότι το όραμα μιας ενωμένης Ηπείρου, η οποία εδράζεται σε παγκόσμιες αρχές και ένα περιβάλλον αδιαίρετης ασφάλειας, παραμένει στόχος παρά πραγματικότητα.
Είναι καιρός λοιπόν να επαναβεβαιώσουμε το κεκτημένο μας. Να επανεξετάσουμε το πλαίσιο, το περιβάλλον της ευρωπαϊκής ασφάλειας, αλλά και να ανανεώσουμε τους μηχανισμούς που διαθέτουμε προκειμένου να αντιμετωπίσουμε παραδοσιακές και νέες προκλήσεις.
Μόλις ολοκληρώσαμε μια συναρπαστική, ευρέως φάσματος και ειλικρινή συζήτηση σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Ανταλλάξαμε απόψεις οι οποίες αφορούν τις τρέχουσες προκλήσεις ασφαλείας και στις τρεις διαστάσεις και εκφάνσεις του χώρου του ΟΑΣΕ.
Επίσης συζητήσαμε το ζήτημα του πώς αυτός ο διάλογος για θέματα ευρωπαϊκής ασφάλειας μπορεί να προχωρήσει ενόψει και της υπουργικής συνάντησης των Αθηνών, αλλά και πέραν αυτής.
Τα παραδοσιακά θέματα ασφάλειας παραμένουν ανεπίλυτα, ενώ εμφανίζονται διαρκώς νέες προκλήσεις και απειλές. Οι παρατεταμένες συρράξεις, οι εθνοτικές εντάσεις, αλλά και ανεπίλυτες διαφωνίες που αφορούν θέματα συνόρων συνεχίζουν να ταλανίζουν διάφορες περιοχές του ΟΑΣΕ και θα μπορούσαν εν δυνάμει να εξελιχθούν σε σοβαρές κρίσεις.
Το θεμελιώδες περιβάλλον για θέματα ελέγχου των όπλων της Ευρώπης, η αντίστοιχη Συνθήκη δηλαδή λειτουργεί ως θεμέλιος λίθος, ακρογωνιαίος λίθος σταθερότητας, αλλά τα τελευταία δυο χρόνια φαίνεται ότι αντιμετωπίζει προβλήματα. Η δημοκρατία, το κράτος Δικαίου και ο σεβασμός των θεμελιωδών αρχών περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα πρέπει να ενισχυθούν σε κάποια σημεία του ΟΑΣΕ.
Μια εμβαθυνόμενη οικονομική κρίση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή, αλλά και τα πολιτικά επιτεύγματα σε αρκετές χώρες μέλη του ΟΑΣΕ. Η ασφάλεια η ενεργειακή, η λαθρομετανάστευση, η παράνομη διακίνηση προσώπων, η τρομοκρατία και ο φονταμενταλισμός, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο και η ανερχόμενη ή συνεχώς εντεινόμενη αστάθεια σε περιοχές που είναι όμορες του ΟΑΣΕ εξακολουθούν να προβληματίζουν από πλευράς ασφάλειας τα μέλη του.
Συμφωνήσαμε ότι αυτές οι προκλήσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τρόπο συνεργατικό, συναφή και συνοπτικό, επαναβεβαιώνοντας έτσι το αδιαίρετο της ασφαλείας σε όλη την περιοχή από το Βανκούβερ ως το Βλαδιβοστόκ.
Υπό την έννοια αυτή επίσης επαναβεβαιώσαμε την εγκυρότητα του συνολικού πλαισίου των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί και στα τρία σκέλη του ΟΑΣΕ, κάτι το οποίο επίσης έχουμε υποστηρίξει και στο πλαίσιο ΔΑΣΕ – ΟΑΣΕ.
Συμφωνήσαμε περί της αναγκαιότητας της πλήρους υλοποίησης και εφαρμογής αυτών των δεσμεύσεων. Συμφωνήσαμε σχετικά με την ανάγκη ύπαρξης ενός συνολικού ευρέως φάσματος ανοιχτού και διαρκούς διαλόγου σε θέματα ασφάλειας και επίσης συμφωνήσαμε ότι ο ΟΑΣΕ αποτελεί το φυσικό φόρουμ προκειμένου να εδραιωθεί σε αυτόν αυτός ο διάλογος, καθώς ο ΟΑΣΕ είναι ο μόνος Οργανισμός ο οποίος συνδυάζει όλα τα κράτη, από το Βανκούβερ μέχρι το Βλαδιβοστόκ σε βάση ισοτιμίας και ισότητας.
Επίσης ο ΟΑΣΕ είναι το πλαίσιο στο οποίο τα 55 συμμετέχοντα κράτη έχουν συμφωνήσει περί συγκεκριμένων και ειδικών αρχών προκειμένου επίσης να αναληφθούν και αντίστοιχες υποχρεώσεις για την οικοδόμηση μιας ελεύθερης και ειρηνικής Ευρώπης.
Και άλλοι φορείς, αλλά και θεσμοί που ασχολούνται με θέματα ασφάλειας μπορούν να συνεισφέρουν σ’ αυτή τη διαδικασία συμπληρώνοντας την όλη διαδικασία, όπως για παράδειγμα η αντίστοιχη πλατφόρμα για τη συνεργατική ασφάλεια.
Επίσης παραδεχθήκαμε ότι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ όλων των ενεχομένων πλευρών παραμένει κεντρική προκειμένου να μπορέσουμε με επιτυχία να αντιμετωπίσουμε τις παλαιότερες, αλλά και τις νέες προκλήσεις στο πλαίσιο αυτό. Οι προβληματισμοί και τα θέματα ασφάλειας όλων τωνσυμμετεχόντων κρατών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη συμφώνως προς το γράμμα και το πνεύμα των αντίστοιχων εγγράφων του ΟΑΣΕ.
Ο στόχος μας θα πρέπει να είναι διττός. Καταρχήν η οικοδόμηση ή μάλλον η δημιουργία ενός περιβάλλοντος διαρκούς ασφάλειας για την Ευρώπη, για όλους, αλλά και η διασφάλιση της ασφάλειας της ίδιας της Ευρώπης απέναντι σε κοινές προκλήσεις και απειλές.
Δεσμευόμεθα όσον αφορά την πολιτική μας θέληση και βούληση προκειμένου να επιλυθούν αυτές οι προκλήσεις ασφαλείας τις οποίες αντιμετωπίζουμε πάντα οδηγούμενοι από το πνεύμα της αδιαίρετης και συνεργατικής ασφάλειας. Αυτή είναι η πεμπτουσία της διαδικασίας της Κέρκυρας την οποία εγκαινιάζουμε εδώ σήμερα.
Το επόμενο βήμα και ενόψει της Υπουργικής Συνόδου των Αθηνών, είναι το εξής. Αποφασίσαμε να ζητήσουμε από τη μόνιμη εκπρόσωπό μας στη Βιέννη να διερευνήσει όλους τους εν δυνάμει τρόπους για έναν πιο διαρθρωμένο διάλογο με τα υπόλοιπα κράτη και πιο συγκεκριμένα θα διερευνήσει, θα εξετάσει εκείνα τα πεδία προτεραιότητας στα οποία θα πρέπει να εστιάσει ο διάλογός μας, αλλά και τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή αυτού του διαλόγου. Κάποια από τα ζητήματα ήδη έχουν τεθεί επί τάπητος και αναφέρθηκαν σήμερα από τους Υπουργούς.
Μεταξύ άλλων αυτά περιλαμβάνουν την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των περιφερειακών συγκρούσεων με τρόπο ειρηνικό και εδώ επίσης περιλαμβάνεται η ουσιαστική και πρακτική υλοποίηση της αρχής του αδιαίρετου της ασφάλειας μέσω διόδων και διαύλων ανοιχτής επικοινωνίας και ενισχυμένης συνεργασίας.
Η Τελική Πράξη του Ελσίνκι, αλλά και τα συνακόλουθα έγγραφα του ΟΑΣΕ θα εξακολουθούν να λειτουργούν ως θεμέλιοι λίθοι για την ασφάλεια στο χώρο του ΟΑΣΕ.
Οι συμμετέχουσες χώρες δε βλέπουν καμία εναλλακτική στην αποκατάσταση της αντίληψης και της έννοιας της αδιαίρετης και συνολικής, αλλά και συνεργατικής ασφάλειας η οποία διαπνέει όλα τα έγγραφα του ΟΑΣΕ, τα οποία έχουμε όλοι προσυπογράψει.
Καθώς αποχωρούμε από την Κέρκυρα γνωρίζουμε ότι μπροστά μας έχουμε ένα ταξίδι το οποίο θα μας θέσει ενώπιον προκλήσεων. Θα πρέπει να είμαστε υπομονετικοί καθώς ξεκινούμε ένα από τα πιο σημαντικά ταξίδια, αναλαμβάνουμε ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα που αφορούν την περιοχή μας.
Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα διαθέτει εμπειρία ως προς την πλοήγησή της σε δύσκολους καιρούς και παραμένουμε πιστοί, αλλά και δεσμευόμαστε απέναντι στην περάτωση αυτού του ταξιδιού που θα συνεχίσει και μετά την Προεδρία μας.
Βεβαίως ελπίζουμε ότι η άτυπη συνάντηση στην Κέρκυρα θα λειτουργήσει ως χτίσιμο – πρότυπο για μελλοντικές αντίστοιχες Υπουργικές Συνόδους, ούτως ώστε να μπορούμε πάντοτε να αποτιμούμε τις πολιτικές προτεραιότητες που θα πρέπει να εξετάζονται με τρόπο συντονισμένο.
Εκ μέρους της ελληνικής προεδρίας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους σας και εκείνους οι οποίοι συνέβαλαν στην επιτυχή διεξαγωγή αυτής της συνάντησης. Ευχαριστούμε πολύ. Θα δεχθούμε τώρα ερωτήσεις, παρακαλείσθε να αναφέρετε το όνομά σας, αλλά και το μέσον που εκπροσωπείτε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, με δεδομένη την πρόταση της Ρωσίας για μια νέα προοπτική ασφαλείας που θα υπερβαίνει ή θα μετασχηματίζει τις υφιστάμενες και την αντίθετη άλλων κρατών ότι οι υφιστάμενες δομές είναι επαρκείς. Στη συνάντηση που είχατε με τον κ. Λαβρόφ τι βγαίνει από τη συζήτηση, αν ο κ. Λαβρόφ επιμένει στη ρωσική θέση και η Ελλάδα βεβαίως σαν χώρα τι θέση παίρνει πάνω σ’ αυτό. Ευχαριστώ.
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Όπως ξέρετε η Ρωσία έχει καταθέσει μια πρόταση η οποία συζητείται και αφορά τα θέματα ασφαλείας τα συγκεκριμένα, δηλαδή αυτά που λέμε «σκληρή ασφάλεια». Απόεκεί και πέρα συζητήσαμε και η Ρωσία συμφώνησε ότι μέσα στα πλαίσια του ΟΑΣΕ υπάρχουν και τα θέματα των τριών διαστάσεων της ασφάλειας στα οποία αναφέρθηκα πριν. Ο ΟΑΣΕ θα προχωρήσει τη συζήτηση και στις τρεις διαστάσεις της ασφάλειας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ρωσία πρότεινε μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας για την Ευρώπη και ίσως θεωρεί ότι η κατάργηση του ΝΑΤΟ θα αποτελούσε καλό βήμα. Συζητήθηκε κάτι τέτοιο; Και ποιο ακριβώς το πλαίσιο που αφορά την μελλοντική αρχιτεκτονική ασφάλειας για την Ευρώπη;
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Όχι κάτι τέτοιο δεν συζητήθηκε. Δεν ενθυμούμαι μάλιστα κανείς να προέβη σε οποιαδήποτε πρόταση που να αφορά αλλαγή στους υπάρχοντες οργανισμούς και τις δομές που υφίστανται.
Οι περισσότεροι εταίροι μας είναι ικανοποιημένοι με τους υφιστάμενους Οργανισμούς Ασφαλείας, επομένως αυτό δεν αμφισβητήθηκε ούτε ετέθη ως ζήτημα, όμως πιστεύω ότι όλοι μας οι εταίροι συμφώνησαν πως όντως υπάρχει ανάγκη εντατικού διαλόγου για θέματα ασφαλείας στην Ευρώπη, όπως ακριβώς προείπα στην δήλωσή μου. Και αυτό ακριβώς θα ετοιμάσουμε ενόψει και της συναντήσεως των Αθηνών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήθελα να σας ρωτήσω, δεδομένου ότι από πληροφορίες που είχαμε από ομολόγους σας που μας έκαναν δηλώσεις η ρωσική πρόταση επί της ουσίας δε συζητήθηκε για το Πανευρωπαϊκό Σύμφωνο Ασφάλειας, γιατί οι Ρώσοι να επανέλθουν σε μια συνάντηση του ΟΑΣΕ;
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Οι ίδιοι οι Ρώσοι δηλώσανε ότι θα επανέλθουν σε μια συνάντηση του ΟΑΣΕ. Και οι ίδιοι οι Ρώσοι δήλωσαν ακριβώς ότι συμφωνούν απολύτως με μια σε βάθος συζήτηση και των τριών διαστάσεων. Και ήταν εξαιρετικά σαφής η τοποθέτηση του κ. Λαβρόφ, όχι μόνο μια, αλλά τουλάχιστον δύο φορές που τοποθετήθηκε πάνω στο θέμα.
Αυτά τα οποία σας ανήγγειλα σήμερα, και νομίζω ότι το είπε και δημόσια ο Ρώσος Υπουργός, αυτά τα οποία σας ανήγγειλα σήμερα είναι αυτά τα οποία βγαίνουν ως κοινή συνισταμένη από όλους και είναι η βάση πάνω στην οποία θα δουλέψουμε στη Βιέννη για να προετοιμάσουμε την Υπουργική των Αθηνών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κυρία Μπακογιάννη, δεν συναντηθήκατε με τον Υπουργό Εξωτερικών της FYROM γιατί δεν υπήρξε συνάντηση και πότε σκοπεύετε να επισκεφθείτε την χώρα μας ; Για μας αυτό θα αποτελούσε βήμα ότι εσείς διαθέτετε την πρόθεση να λύσετε το ζήτημα της ονομασίας. Και κάτι ακόμα, εσείς ασκώντας τα καθήκοντα της Προεδρεύουσας του ΟΑΣΕ, ποια θέση έχετε απέναντι σε θέματα μειονοτήτων;
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Επιτρέψτε μου να απαντήσω στο πρώτο σκέλος του ερωτήματός σας. Θα ήθελα σε διμερή βάση να συναντηθώ με τον Υπουργό Εξωτερικών τον κ. Μιλοσόσκι τον Υπουργό της FYROM, όπως δυστυχώς όμως βλέπετε το πρόγραμμα ήταν ιδιαιτέρως πιεστικό, εξ’ ου και δεν μπορέσαμε να συναντηθούμε.
Ήδη κατά την διάρκεια της επισκέψεώς μου στο Κοσσυφοπέδιο ανακοίνωσα ότι προτίθεμαι να επισκεφθώ τα Σκόπια μόλις το πρόγραμμά μου, μου το επιτρέψει. Ως Προεδρεύουσα χώρα του ΟΑΣΕ και εγώ ως Προεδρεύουσα θα χαρώ να μεταβώ εκεί και να δω την αποστολή μας στα Σκόπια.
Επίσης μετά χαράς θα συζητήσω με την ηγεσία της χώρας σας σχετικά με ζητήματα τα οποία παραμένουν ανοιχτά και εκκρεμή, ζητήματα τα οποία αφορούν ενδεχομένως και διαφορετικούς κανονισμούς οι οποίοι εφαρμόζονται.
Μήπως λησμόνησα κάποιο σκέλος της ερωτήσεώς σας; Όπως γνωρίζετε ο ΟΑΣΕ έχει συγκεκριμένες ευθύνες, εξ ου και εξετάζουμε όλα τα ζητήματα που άπτονται μειονοτήτων, όλα τα ζητήματα που αναδύονται. Αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που μας απασχολούν και συζήτηση η οποία λαμβάνει χώρα κάθε φορά που πραγματοποιούμε επίσκεψη σε οποιαδήποτε άλλη χώρα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κυρία Υπουργέ, καθώς είχατε αυτή τη συνάντηση με εκπροσώπους 56 κρατών από το Βανκούβερ έως το Βλαδιβοστόκ συζητήσατε και την κατάσταση στο Ιράν, συμφωνήσατε μεταξύ σας ως προς το τι θα πρέπει να γίνει;
Και επίσης καθώς επίκειται μια συνάντηση Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα το απόγευμα, επίκεινται ίσως και αντιστοίχως κυρώσεις, ή ανάληψη συγκεκριμένων μέτρων;
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Όσον αφορά την πρώτη σας ερώτηση, όχι δεν έγινε καμία συζήτηση σχετική με το Ιράν με τους 56 Υπουργούς Εξωτερικών του ΟΑΣΕ.
Ως προς το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, εσείς γνωρίζετε ότι επίκειται συνάντηση Υπουργών Εξωτερικών Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα ξεκινήσει σε μισή ώρα από τώρα και τότε θα συζητηθούν οι εξελίξεις, αλλά και τα τελευταία γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Ιράν. Δε θα επιθυμούσα στο σημείο αυτό να προβώ σε οποιαδήποτε δήλωση προ της ενάρξεως της εν λόγω συναντήσεως.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κυρία Υπουργέ, είτε στο πλαίσιο της Προεδρίας σας, είτε σε διμερείς επαφές σας, είχατε συζητήσεις για το θέμα της λαθρομετανάστευσης; Και αποκομίσατε κάποιες καινούργιες εντυπώσεις ή λάβατε – δώσατε μηνύματα για το θέμα αυτό;
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Συζητήσαμε με πολλούς συναδέλφους μας το θέμα της λαθρομετανάστευσης. Αναφέρθηκε μάλιστα ως και ένα από τα θέματα με τα οποία πρέπει να ασχοληθεί ο ΟΑΣΕ.
Συζητήσαμε και με πολλούς συναδέλφους μας, το πρόβλημα το οποίο συγκεκριμένες χώρες αντιμετωπίζουν, εκ των οποίων νομίζω η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα.
Το συζητήσαμε λοιπόν και συμφωνήσαμε όλοι ότι αυτό το οποίο χρειάζεται είναι, πρώτα απ’ όλα μια πολύ στενότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών, δεύτερον, η προσπάθεια να υπάρξουν συμφωνίες επαναπατρισμού με όλες τις χώρες οι οποίες μέχρι στιγμής μεταξύ τους δεν έχουν τέτοιες συμφωνίες και τρίτον βεβαίως η τήρηση των συμπεφωνημένων, πράγμα το οποίο είναι βασική αρχή για κάθε χώραη οποία υπογράφει την οποιαδήποτε διεθνή συμφωνία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κυρία Υπουργέ, είπαμε πολλά πράγματα για τις προτάσεις της ρωσικής πλευράς. Η αμερικανική πλευρά προσήλθε με κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις, ή παρέμεινε στην προσφιλή τακτική του να ακούσει πρώτα και μετά να διατυπώσει προτάσεις; Ευχαριστώ πολύ.
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Όλες οι χώρες οι οποίες κάθονται γύρω από ένα τραπέζι έχουν τις δικές τους απόψεις τις οποίες καταθέτουν και τις δικές τους ιδέες και αυτό το οποίο η ελληνική προεδρία παρουσίασε σήμερα μετά από αυτή την άτυπη συνάντηση της Κέρκυρας, ήταν ακριβώς μια όσο μπορούμεπιο καθαρή προσπάθεια συγκερασμού των απόψεων αυτών. Αυτή είναι η ουσία της Κέρκυρας.
Για μένα η Κέρκυρα ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή, διότι είδατε ότιη ανταπόκριση των Υπουργών η οποία υπήρξε, η παρουσία τους εδώ και η βούλησή τους επί μιάμιση μέρα να συζητούμε ακριβώς ένα θέμα το οποίο μας απασχολεί όλους που είναι το θέμα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, δείχνει ότι υπάρχει ένας καινούργιος άνεμος, ένας άνεμος ο οποίος μας οδηγεί στο να ουσιαστικοποιήσουμε αυτό τον αναγκαίο διάλογο περισσότερο. Αυτός είναι ο στόχος μας.
Κανένας από μας δεν έχει αυταπάτες. Κανένας δεν πιστεύει ότι λύσαμε τα προβλήματα, αλλά συμφωνήσαμε όλοι ότι όταν έχουμε ένα διάλογο, όταν είμαστε σε επαφή, είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να κάνουμε βήματα προς τα εμπρός.
Αυτό έγινε στη Κέρκυρα. Νομίζω ότι η γενική εκτίμηση ήταν θετική. Θα προχωρήσουμε τώρα για την Αθήνα. Στο μεταξύ έχουμε έξι μήνες, έξι μήνες που πρέπει να δουλέψουμε σκληρά στη Βιέννη, για να μπορέσουμε στην Αθήνα μετά από πολλά χρόνια να έχουμε σχέδια συμπερασμάτων συμπεφωνημένα.