ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Με μεγάλη χαρά καλωσορίζω το φίλο μου, Υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μάρκο Κυπριανού, στην Αθήνα. Με το Μάρκο είχαμε μια πολύ χρήσιμη και ουσιαστική συζήτηση στο πλαίσιο των συστηματικών στενών επαφών μας και της συνεχούς συνεργασίας των δυο υπουργείων μας. Πρώτα απ’ όλα μου δόθηκε η ευκαιρία να ευχαριστήσω την κυπριακή κυβέρνηση για τη γενναιόδωρη βοήθεια που προσέφερε η Κύπρος στις προσπάθειες για την κατάσβεση των πρόσφατων πυρκαγιών στην Αττική. Κανείς άλλωστε δεν ξεχνά την προσφορά της Κύπρου στις πυρκαγιές του 2007 και την ανοικοδόμηση του χωριού Αρτέμιδα στην Ηλεία.
Σήμερα ανταλλάξαμε απόψεις για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Για την Ελλάδα το Κυπριακό είναι ζήτημα ζωτικής προτεραιότητας. Η Ελλάδα είναι παρούσα και δραστήρια. Είναι δίπλα στην κυπριακή ηγεσία, σε αυτή την κρίσιμη φάση των διαπραγματεύσεων. Δίνουμε από κοινού τον αγώνα ευαισθητοποίησης των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και των υπολοίπων παραγόντων του διεθνούς συστήματος που έχουν ρόλο κι ενδιαφέρον για το Κυπριακό. Και φυσικά τα δυο Υπουργεία Εξωτερικών όπως σας είπα, έχουν συνεχή συντονισμό και συνεργασία.
Στηρίζουμε με ουσιαστικό τρόπο την τρέχουσα διαπραγματευτική διαδικασία και τις προσπάθειες που καταβάλλει ο Πρόεδρος Χριστόφιας για την επίτευξη μιας κυπριακής λύσης χωρίς επιδιαιτησίες, παρεμβάσεις τρίτων, τεχνητά χρονοδιαγράμματα και πάσης φύσεως ορόσημα στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των αρχών και αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η από κοινού συμφωνημένη βάση των διαπραγματεύσεων είναι μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα όπως αυτή ορίζεται ρητά από τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα, μια ιθαγένεια. Η Ελλάδα, εκτός από την ενεργό στήριξη της διαδικασίας, τονίζει συστηματικά προς όλους τους ξένους συνομιλητές, την ανάγκη να επιτρέψει η Τουρκία στους Τουρκοκυπρίους να διαπραγματευθούν δημιουργικά για μια συμφωνημένη λύση που θα είναι βιώσιμη και λειτουργική.
Το περιστατικό στο οδόφραγμα του Λιμνίτη, είναι απογοητευτικό και επιβαρύνει το κλίμα ακριβώς τη στιγμή που ξεκινά η νέα φάση των διαπραγματεύσεων. Είναι αυτονόητο ότι η λύση πρέπει να συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να επιτρέπει στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να εκπροσωπεί την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεσματικά.
Είναι προφανές ότι η διχοτόμηση δεν είναι λύση. Μια ενωμένη Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας όλοι οι πολίτες θα είναι ευρωπαίοι πολίτες, αποτελεί την καλύτερη επένδυση για ένα μέλλον προόδου και ανάπτυξης.
Στο ζήτημα των εγγυήσεων συμφωνούμε ότι πρόκειται για σύστημα παρωχημένο και αναχρονιστικό. Η ΕΕ είναι η καλύτερη εγγύηση για την ασφάλεια των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων.
Συζητήσαμε διεξοδικά και το θέμα της προσεχούς αξιολόγησης της Τουρκίας ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συζητήσαμε και την πορεία των επιμέρους κεφαλαίων στην ενταξιακή διαδικασία. Έχουμε ήδη ξεκινήσει την ενημέρωση των εταίρων μας και των στελεχών της Επιτροπής για τις θέσεις μας έτσι ώστε η έκθεση του Οκτωβρίου να αποτυπώνει αντικειμενικά την πραγματικότητα ενόψει της αξιολόγησης του Δεκεμβρίου. Χρόνος υπάρχει ακόμα για να συμμορφωθεί η Τουρκία. Αρκεί ν’ αντιληφθεί έγκαιρα ότι εκπτώσεις και ειδική μεταχείριση δε θα υπάρξουν. Αρκεί ν’ αντιληφθεί ότι η Ένωση δεν δουλεύει έτσι.
Από την πλευρά μας, ανάλογα και με τη δική της ανταπόκριση, θα καθορίσουμε τη στάση μας με γνώμονα το εθνικό αλλά και το κοινοτικό συμφέρον, δηλαδή την προάσπιση των ευρωπαϊκών αρχών, των ευρωπαϊκών αξιών και του κεκτημένου. Ενημέρωσα τέλος τον Υπουργό για τις συνομιλίες που είχα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα μας και, Μάρκο, για άλλη μια φορά σ’ ευχαριστώ που ήρθες στην Αθήνα και για την καλή συνεργασία που έχουμε. Ελλάδα και Κύπρος έχουμε μπροστά μας σημαντικές προκλήσεις και πιστεύω ότι μαζί θα καταφέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Ευχαριστώ.
Μ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ: Θέλω κι εγώ ν’ αρχίσω ευχαριστώντας για τη συνάντηση σήμερα, είναι ιδιαίτερη χαρά που είμαι σήμερα στην Αθήνα. Όπως ξέρετε έχουμε μια στενή και τακτική επαφή με τη συνάδελφο και φίλη Ντόρα Μπακογιάννη, τόσο για τα ζητήματα που αφορούν άμεσα την Κύπρο, αλλά βεβαίως και για τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά και περιφερειακά θέματα. Έχουμε όπως είπα, τακτικές επαφές και σε διμερές επίπεδο και στα πλαίσια των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων, όμως μπαίνουμε τώρα σε μια σημαντική φάση για την Κύπρο, είμαστε στα πρόθυρα έναρξης του δεύτερου γύρου διαπραγματεύσεων για επίλυση του κυπριακού προβλήματος, όπως ξέρετε στον πρώτο γύρο αν και υπήρξε πρόοδος δεν ήταν στο βαθμό ή στα πιο δύσκολα ζητήματα όπως θα ελπίζαμε και ταυτόχρονα κινούμαστε προς την αξιολόγηση της Τουρκίας τον Δεκέμβρη.
Μας δόθηκε η ευκαιρία ν’ ανταλλάξουμε απόψεις, να εκτιμήσουμε την κατάσταση, να ενημερώσω για την πορεία των συνομιλιών, αλλά να δούμε και τους περαιτέρω χειρισμούς του ζητήματος της αξιολόγησης της Τουρκίας. Η θέση μας είναι ότι η Τουρκία έχει ευθύνη πρώτα απ’ όλα για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, ναι μεν η συμφωνημένη διαδικασία είναι μεταξύ των δυο πλευρών, αλλά δεν παύει το Κυπριακό να είναι διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Δημιουργήθηκε από την Τουρκία, η Τουρκία δε μπορεί να είναι ένας απλός θεατής, αλλά πρέπει να είναι εποικοδομητική και έμπρακτη στην επίλυσή της, ιδιαίτερα επιτρέποντας στους Τουρκοκυπρίους να διαπραγματεύονται ελεύθερα αλλά στέλνοντας και τα σωστά μηνύματα προς επιδιωκόμενη λύση. Διότι με το να υποσκάπτουν το στόχο της λύσης σίγουρα δε βοηθούν την διαπραγμάτευση στην Κύπρο. Ταυτόχρονα έχει αναλάβει υποχρεώσεις προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, υποχρεώσεις που ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη, δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο, όμως η Τουρκία δεν τις έχει εκπληρώσει και είναι υποχρέωσή της να το κάνει αυτό. Είναι υποχρέωση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν μπορεί να θέτει η ίδια προϋποθέσεις και όρους για να εκπληρώσει τις δικές της προϋποθέσεις.
Αυτή είναι η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ότι αναμένουμε ότι η Τουρκία θα πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, ειδεμή θα υπάρξουν επιπτώσεις. Βεβαίως οι επιπτώσεις ευελπιστούμε ότι θ’ αποφασισθούν συλλογικά από την Ευρωπαϊκή Ένωση ανάλογα με τις συνθήκες την κατάλληλη στιγμή.
Είχα την ευκαιρία επίσης να ενημερωθώ για την επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, όπως ξέρετε η Κύπρος δεν συμμετέχει στο ΝΑΤΟ, είμαστε όμως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έχουμε ένσταση στη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ μέσα στα πλαίσια βέβαια αυτονομίας, λειτουργίας των δυο οργανισμών και ανεξαρτησίας στη λήψη αποφάσεών τους αλλά θέλω να επαναλάβω αυτό που είχε και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας κατά την επίσκεψη του κ. Ράσμουσεν, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει 27 κράτη-μέλη. Και αυτό θα πρέπει να το αναγνωρίσει και να το αποδεχθεί η Τουρκία. Το πρόβλημα στη λειτουργία Ευρωπαϊκής Ένωσης-ΝΑΤΟ είναι η Τουρκία και όχι η Κύπρος.
Θέλω ξανά να πω ότι εκτιμούμε ιδιαίτερα τόσο η κυπριακή κυβέρνηση αλλά και ο κυπριακός λαός τη συνεχή, τη σταθερή συμπαράσταση της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού πολιτικού κόσμου και του λαού στις δύσκολες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και ιδιαίτερα σ’ αυτή την περίοδο που προσπαθούμε να λύσουμε το μεγάλο εθνικό μας ζήτημα.
Και θα τελειώσω, βεβαίως δεν μπορώ να προσθέτω τίποτε σε όσα έχει πει η φίλη Ντόρα για το τι επιδιώκουμε με τη λύση του Κυπριακού, αλλά να τονίσω ότι η λύση που προτείνουμε, που συμφωνήθηκε βασικά, που επιδιώκουμε, θα είναι προς όφελος όλων των Κυπρίων, και Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων οι οποίοι θα μπορέσουν ν’ αξιοποιήσουν όχι μόνο τις προοπτικές ενός ενωμένου νησιού, αλλά και ενός κράτους μέλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση με όλα τα οφέλη της. Έχουμε συμφωνήσει ότι θα συνεχίσουμε να είμαστε σ’ επαφή και θ’ αντιμετωπίζουμε βεβαίως τα ζητήματα όπως αυτά προκύπτουν. Ευχαριστώ.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κυρία Υπουργέ, στο προσεχές διάστημα στο οποίο κανείς δε μπορεί να προβλέψει πώς θα διαμορφωθεί, ενόψει των κρίσιμων θεμάτων που αναμένονται στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας, Κυπριακό, πόσο δύσκολη ή εύκολη θα είναι η λήψη αποφάσεων σε πολιτικό επίπεδο;
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Ακούστε, παγίως το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είτε σε προεκλογική περίοδο είτε σε κανονική περίοδο συνεχίζει να δουλεύει και δεν σταματά ούτε μια στιγμή. Η προάσπιση των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής είναι βασικό καθήκον όλων μας και θα το κάνουμε μέχρι και την ημέρα της ορκωμοσίας της όποιας κυβέρνησης εκλέξει ο ελληνικός λαός, έτσι ώστε παραδίδοντας ή μη παραδίδοντας ή όπως θέλετε, να μην υπάρξει το παραμικρό κενό στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Είναι θετικό ότι ουσιαστικά σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ο ελληνικός πολιτικός κόσμος παρά τις όποιες προσπάθειες καμιά φορά κομματικού πατριωτισμού οι οποίες καταγράφονται, δεν έχει διαφορετικές απόψεις και άρα η γραμμή είναι μία και εθνικά συμφωνημένη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κυρία Υπουργέ, ο κ. Κυπριανού είπε πριν από λίγο ότι θα υπάρχουν επιπτώσεις για την Τουρκία εάν δεν υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Χτες στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ είπε ότι η ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση περνά από τη λύση του Κυπριακού και παλαιότερα, υπάρχουν δηλώσεις του κ. Κυπριανού που λένε ότι θα υπάρξουν οδυνηρές αποφάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για την Τουρκία εάν δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Η Ελλάδα θα υποστηρίξει τις όποιες επιλογές της Κυπριακής Δημοκρατίας στη σύνοδο κορυφής το Δεκέμβρη;
ΝΤ. ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ: Προς στιγμήν αυτό το οποίο συζητάμε είναι ακριβώς τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε από κοινού, Ελλάδα και Κύπρος αλλά και ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση ν’ απαντήσει σε τυχόν μη εφαρμογή από την Τουρκία του κοινοτικού κεκτημένου, δηλαδή των συμπεφωνημένων όπως είναι το πρωτόκολλο της Άγκυρας. Αυτό είπα και εγώ, αυτό είπε και ο κ. Κυπριανού, αυτό λέμε και οι δύο και αυτό συζητάμε αυτή τη στιγμή. Και προσέθεσα ότι η Τουρκία έχει ακόμα καιρό να εφαρμόσει το πρωτόκολλο της Άγκυρας και άρα να τηρήσει τις υποχρεώσεις της. Και θ’ αξιολογηθεί για τη μη τήρηση ή ενδεχομένως την τήρηση τον Δεκέμβριο. Αυτό είπαμε και οι δύο και νομίζω ότι αυτή είναι η βάση της συνεργασίας μας και πιστεύω ότι θα έχουμε μια ευρωπαϊκή θέση πάνω σ’ αυτό. Ευχαριστώ.