Βέτο και για την ΕΕ
Συνέντευξη στον Νίκο Οικονόμου
Κυρία Μπακογιάννη, να ξεκινήσουμε από τα πολύ τρέχοντα. Τι νέο κόμισε ο Μάθιου Νίμιτς σε Αθήνα και Σκόπια;
Ο Μάθιου Νίμιτς επισκέφθηκε τις δύο πρωτεύουσες, πρώτα τα Σκόπια και κατόπιν την Αθήνα, ενεργώντας στο πλαίσιο της εντολής που έχει από τα Ηνωμένα Έθνη και το Γενικό Γραμματέα. Συνεχίζει, δηλαδή, την αποστολή του στο πλαίσιο της διαδικασίας του ΟΗΕ, η οποία είναι γνωστή και στην οποία η Ελλάδα συνεχίζει να συμμετέχει. Το νέο, το θετικό αν θέλετε, είναι ότι με τις επισκέψεις αυτές του κ. Νίμιτς, η διαδικασία αυτή εξελίσσεται. Αυτό ήταν άλλωστε και η επιθυμία της Ελλάδας, καθώς σε καμία περίπτωση δεν θέλαμε οι διαπραγματεύσεις να διακοπούν μετά το Βουκουρέστι και το είχαμε τονίσει σε κάθε κατεύθυνση.
Η προεκλογική περίοδος, στην οποία έχει εισέλθει η γειτονική χώρα δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες στην όλη διαδικασία;
Είναι αυτονόητο ότι αναγνωρίζουμε τις ιδιαιτερότητες μιας περιόδου προεκλογικής και το λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπ’ όψη ότι οι γείτονές μας βρίσκονται σε τέτοια περίοδο. Από εκεί και πέρα εμείς έχουμε δηλώσει ότι παραμένουμε στη διαδικασία, έχοντας κάνει τις στοχεύσεις μας απολύτως σαφείς. Και, σε κάθε περίπτωση, μια προεκλογική περίοδος δεν μπορεί να αποτελέσει πρόσχημα ούτε για τεχνητές καθυστερήσεις, ούτε, βεβαίως, για εμμονή στην αδιαλλαξία.
Δηλώσατε ότι η Ελλάδα επιδιώκει μια λύση «συνεκτική, λειτουργική και εφαρμόσιμησε όλες τις πτυχές της». Έχει δημιουργηθεί η αίσθηση ότι δε θα επιμείνουμε τόσο πολύ στο γεωγραφικό προσδιορισμό και ότι δε θα λέγαμε όχι στο «Νέα Μακεδονία».
Η θέση της Ελλάδας είναι απολύτως ξεκάθαρη και την έχουμε εκφράσει εδώ και πολύ καιρό. Επιδιώκουμε μια αμοιβαία αποδεκτή ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, που θα ισχύει έναντι όλων. Αυτό έχει τονίσει ο Πρωθυπουργός. Μια ουσιαστικά σύνθετη ονομασία, που θα διακρίνει το γειτονικό μας κράτος από την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας βρίσκεται στην Ελλάδα. Πέραν όμως του ονόματος, αυτού καθ’ αυτού, η λύση πρέπει να περιλαμβάνει και άλλες παραμέτρους πολύ σημαντικές. Μία από αυτές είναι να επικυρωθεί με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Επιδιώκουμε μια λύση που θα καλύπτει όλες αυτές τις παραμέτρους. Αυτή είναι η θέση μας και είναι απολύτως σαφής προς όλους.
Πως κρίνετε συνολικά τη στάση που κράτησαν τα ελληνικά κόμματα; Κι ιδιαίτερα την… πλάτη που έβαλε το ΠΑΣΟΚ και ο Γιώργος Παπανδρέου στη γραμμή που ακολούθησε η κυβέρνηση;
Η στάση της αντιπολίτευσης – της αξιωματικής, αλλά και των άλλων πολιτικών δυνάμεων, ήταν μια στάση ευθύνης. Ήταν η στάση την οποία προσδοκούσαμε – για να είμαι ειλικρινής – όταν για πρώτη φορά μέσα στη Βουλή, μιλήσαμε ανοιχτά για σύνθετη ονομασία. Με τη στάση τους έδειξαν ότι αντιλαμβάνονται ότι στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής – και μάλιστα όταν αυτά βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή – δεν υπάρχει χώρος για τη μικροκομματική εκμετάλλευση. Το κλίμα ομοψυχίας που επικράτησε ήταν ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο, ήταν δύναμη για τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι πρέπει να το διατηρήσουμε.
Ωριμότητα σε σχέση με το παρελθόν έδειξε και η κοινή γνώμη της Βόρειας Ελλάδας, που διακατέχονταν πάντα από ιδιαίτερες ευαισθησίες για το θέμα της ονομασίας. Που την αποδίδετε;
Μα, ακριβώς στο γεγονός ότι η θέση της κυβέρνησης, η ελληνική θέση, ανταποκρίνεται κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τόσο σε αυτές τις ευαισθησίες, τις οποίες όλοι μοιραζόμαστε – βορειοελλαδίτες ή μη – όσο και στη σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα. Είναι πλέον σε όλους αντιληπτό ότι έχει έρθει η ώρα, μετά από μια 17ετία διαπραγματεύσεων, αυτό το ζήτημα να λυθεί οριστικά. Και για να λυθεί με τρόπο λειτουργικό και βιώσιμο, πρέπει η λύση να είναι στη βάση μιας ονομασίας σύνθετης, που να αντανακλά τις πραγματικότητες της περιοχής και να ισχύει έναντι όλων.
Ακούγονται και κάποιες φωνές που βάζουν φρένο στους πανηγυρισμούς, τονίζοντας ότι μετά το βέτο η Ελλάδα θα δυσκολευτεί να πείσει τους συμμάχους της σε ΝΑΤΟ και ΕΕ να αποδεχτούν τις θέσεις της χώρας μας για το ζήτημα της ονομασίας. Τι απαντάτε;
Η δύναμη της Ελλάδας είναι η συνέπειά της στις ξεκάθαρες θέσεις της, οι οποίες όχι μόνο έγιναν κατανοητές από τους συμμάχους μας, αλλά έγιναν και θέση της Συμμαχίας. Ήταν χρέος, ήταν απόφασή μας, να ασκήσουμε το βέτο, από τη στιγμή που δεν είχε εξευρεθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση, αλλά τελικός μας στόχος παραμένει ακριβώς αυτό: η εξεύρεση λύσης. Αυτή θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε με την ίδια συνέπεια, με την ίδια αποφασιστικότητα και με το ίδιο εποικοδομητικό πνεύμα που έχουμε αποδείξει ότι διαθέτουμε και μέχρι σήμερα στη διαπραγματευτική διαδικασία. Οι επιδιώξεις μας είναι ξεκάθαρες, το ίδιο και οι προθέσεις μας. Με χαρά θα καλωσορίσουμε τους γείτονές μας στο ΝΑΤΟ, με χαρά θα τους υποστηρίξουμε στο δύσκολο ευρωπαϊκό τους δρόμο, όταν θα έχει λυθεί με αμοιβαία αποδεκτό τρόπο το ζήτημα της ονομασίας. Όλοι οι σύμμαχοι και οι εταίροι μας γνωρίζουν τη θέση μας αυτή.
Δεν είναι πιο δύσκολο πια ένα δεύτερο βέτο και σε επίπεδο ΕΕ για τον προσδιορισμό ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ;
Σας επαναλαμβάνω: ο στόχος μας δεν είναι το βέτο. Είναι η αμοιβαία αποδεκτή λύση. Αν δεν υπάρξει αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει στους ευρωπαϊκούς και ευρωατλαντικούς θεσμούς, αυτό είναι καθαρό. Ο στόχος μας είναι να προχωρήσουμε μαζί με το γειτονικό μας κράτος σε ένα μέλλον ασφάλειας και ανάπτυξης, προς όφελος και των δύο λαών, προς όφελος της συνεργασίας και της σταθερότητας στην περιοχή μας. Η σταθερότητα και η καλή γειτονία στην περιοχή επηρεάζονται αρνητικά από τη συνέχιση της διαφοράς που έχουμε για το όνομα. Αυτό το αναγνωρίζει και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις ετήσιες εκθέσεις προόδου για τους γείτονές μας. Στην πιο πρόσφατη δε, όπου η Επιτροπή εισηγήθηκε αρνητικά για τον προσδιορισμό ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, τους καλεί εκ νέου να προβούν σε προσπάθειες για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης. Αυτό ζητά και η χώρα μας, που άλλωστε υποστηρίζει έμπρακτα και ένθερμα την ευρωπαϊκή προοπτική όλων των χωρών της γειτονιάς μας.
Φοβάστε επιδείνωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων;
Όχι. Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ συνδέονται με μακρόχρονες στενές συμμαχικές σχέσεις που χαρακτηρίζονται από φιλία, από αμοιβαίο σεβασμό και από ειλικρίνεια και ευθύτητα στις επαφές μας. Οι θέσεις μας ήταν γνωστές σε όλους τους συμμάχους μας. Και το ΝΑΤΟ είναι ένας πολιτικο-αμυντικός οργανισμός που, για άλλη μια φορά, απέδειξε ότι βασίζει τη δύναμή του στη συνεννόηση, το διάλογο και την επίτευξη συναίνεσης.
Δε θεωρείτε ότι ο Πέτρος Τατούλης με την κριτική που ασκεί το τελευταίο διάστημα στην κυβέρνηση έχει υπερβεί τα εσκαμμένα;
Η μέχρι σήμερα πολιτική μου διαδρομή δείχνει ότι θα ήμουν από τους τελευταίους που θα έλεγαν για κάποιο στέλεχος της παράταξης ότι δεν έχει το δικαίωμα να λέει ελεύθερα την άποψή του μέσα στα όργανα του κόμματος. Είμαστε μια παράταξη δημοκρατική και ανοιχτή, έχουμε όργανα που λειτουργούν και μέσα σε αυτά μπορεί ο καθένας μας να καταθέτει αυτά που πιστεύει. Από εκεί και πέρα, όσον αφορά στην πορεία υλοποίησης του κυβερνητικού έργου, πιστεύω ότι ο κάθε ένας και η κάθε μια από εμάς που έχουμε εκλεγεί στο Κοινοβούλιο με την Νέα Δημοκρατία γνωρίζει καλά το βάρος της ευθύνης που φέρουμεως βουλευτές της πλειοψηφίας. Όλοι γνωρίζουμε καλά την ευθύνη που έχουμε για την πορεία της παράταξης στην διακυβέρνηση της χώρας και για την υλοποίηση του μεταρρυθμιστικού μας προγράμματος.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι η πολύ καλή συνεργασία σας με τον πρωθυπουργό Kώστα Καραμανλή έχει δημιουργήσει ένα ισχυρό δίπολο στη ΝΔ, που κάποτε λίγοι θα το περίμεναν. Εχουν καταργηθεί οι παλιές διαχωριστικές γραμμές στη ΝΔ;
Εδώ και πολύ καιρό έχουν τελειώσει αυτά τα πράγματα. Πιστεύω ειλικρινά ότι η δική μας γενιά έχει προ πολλού ξεπεράσει αυτές τις γραμμές. Με τον Κώστα Καραμανλή έχουμε μια πολύ καλή προσωπική σχέση και μια στενή και παραγωγική συνεργασία. Δεν ξέρω αν κάποιοι δεν το περίμεναν ή αν κάποιους εκπλήσσει. Για εμένα, δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Δεν θα μπορούσα να συμμετέχω σε μια κυβέρνηση, με τον επικεφαλής της οποίας δεν συνεργάζομαι ή με τις αρχές και τις θέσεις της οποίας δεν ταυτίζομαι.
Σημαίνει κάτι για το μέλλον αυτό αλλά και για την επόμενη ημέρα στο κόμμα σας;
Φυσικά. Σημαίνει ότι θα συνεχίσουμε και στο μέλλον να έχουμε αυτή την πολύ καλή συνεργασία, προς όφελος της χώρας, του κυβερνητικού έργου και της παράταξής μας.