Αγαπητή Ούρσουλα,
Κυρία Δήμαρχε του Ίνσμπρουκ,
Κύριε Κυβερνήτη του Τιρόλου,
Κυρίες και Κύριοι,
Σας ευχαριστώ θερμά για την μεγάλη τιμή που μου κάνετε να μου απονείμετε το ευρωπαϊκό βραβείο του Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού για την τοπική και κοινοτική αυτοδιοίκηση, που έχει θεσπίσει η επαρχία του Τιρόλου και η πόλη του Ίνσμπρουκ. Οι ευχαριστίες μου στρέφονται και προς τη συνάδελφό μου, Υπουργό των Εξωτερικών της Αυστρίας, Κα Ούρσουλα Πλάσνικ, για τα καλά της λόγια.
Η διάκριση αυτή είναι σημαντική για μένα για δύο λόγους.
Ο πρώτος συνδέεται με το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έχουν τιμηθεί με το βραβείο αυτό διακεκριμένες πολιτικές προσωπικότητες που η συμβολή τους στη λειτουργία και προώθηση του θεσμού της τοπικής και κοινοτικής αυτοδιοίκησης είναι εξόχως σημαντική. Και είμαι πραγματικά ευγνώμων προς όλους εσάς για την απόφασή σας να προσθέσετε το όνομά μου δίπλα στο δικό τους.
Ο δεύτερος λόγος αφορά στον ίδιο το συμβολισμό που φέρει η θεσμοθέτηση του βραβείου αυτού που μου απονέμετε. Αποτελεί πράξη αναγνώρισης της σημασίας του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης για την επίτευξη των στόχων που, ως πολιτικοί, θέτουμε σε περιφερειακό ή σε ευρύτερο ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελεί, ως επί το πλείστον, πράξη ανάδειξης μιας πραγματικότητας: Τα πολιτικά οράματα, οι μεγαλόπνοες πολιτικές στρατηγικές που διαμορφώνουμε, προσβλέποντες σε ένα καλύτερο μέλλον για τους πολίτες μας, ξεκινούν και δοκιμάζουν την αντοχή και την αποτελεσματικότητά τους πρωτίστως από την ανάληψη σχετικών δράσεων σε τοπικό, κοινοτικό επίπεδο.
Τη σπουδαιότητα αυτής της πραγματικότητας τη διαπιστώνουμε όλοι καθημερινά μέσα από την συνεχή προσπάθεια που καταβάλλουμε, προκειμένου να εφαρμόσουμεπληρέστερα το ευρωπαϊκό ενοποιητικό εγχείρημα.
Εμπνευσμένοι από τις αρχές της ειρήνης και της συνεργασίας μεταξύ των λαών, οι πρωτεργάτες του δήλωναν στην ιδρυτική συνθήκη της Ρώμης ότι τα συμβαλλόμενα κράτη είναι «αποφασισμένα να θέσουν τις βάσεις μιας διαρκώς στενότερης ενώσεως μεταξύ των λαών της Ευρώπης.» Ότι θα «μεριμνήσουν να ενισχύσουν την ενότητα των οικονομιών τους και να προωθήσουν την αρμονική τους ανάπτυξη, μειώνοντας τις υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ των διαφόρων περιοχών».
Αυτό που απέμενε στις γενιές που τους διαδέχθηκαν ήταν να βρεθεί τρόπος, ούτως ώστε αυτές οι γόνιμες πολιτικές πρωτοβουλίες να περάσουν από το χώρο της πολιτικής διακήρυξης στο χώρο της καθημερινής πραγματικότητας του ευρωπαίου πολίτη. Το κενό αυτό μεταξύ πολιτικού οράματος και πραγματικότητας ήρθαν να γεφυρώσουν οι τοπικοί και κοινοτικοί αυτοδιοικητικοί θεσμοί. Με την ανάδειξη και την ισχυροποίησή τους εξελίχθηκαν σε αξιόπιστους φορείς υλοποίησης των μεγάλων ευρωπαϊκών σχεδίων και έδωσαν τη δική τους δυναμική στην ευρωπαϊκή προοπτική πολιτικής και οικονομικής ολοκλήρωσης.
Η εντονότερη ενεργοποίησή τους στην υπηρεσία των κοινών ευρωπαϊκών στόχων προϋπέθετε την δημιουργία πολιτικής συμπεριφοράς εκ μέρους των πληθυσμών των ευρωπαϊκών χωρών. Προϋπέθετε την αφοσίωσή μας στη δημιουργία πολιτικών κοινωνιών, ικανών να αναδείξουν το διάλογο και τη συμμετοχική δημοκρατία. Ο Αριστοτέλης έγραψε ότι «αν η ελευθερία και η ισότητα, όπως θεωρείται από πολλούς, είναι θεμέλια της δημοκρατίας, μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα όταν όλοι συμμετέχουν όσο το δυνατό περισσότερο στη διακυβέρνηση». Πάνω σε αυτή την αλήθεια στηρίχθηκε η αναζωογόνηση των αυτοδιοικητικών θεσμών των ευρωπαϊκών κρατών.
Το όραμα ομοιόμορφης ανάπτυξης και ισότητας μεταξύ των ευρωπαϊκών πληθυσμών στηρίχτηκε σε συμμετοχικές δράσεις στο επίκεντρο των οποίων βρέθηκε ο πολίτης. Και πάνω σε αυτή την αρχή στήριξα τις προσπάθειές μου όταν υπηρετούσα τους συμπολίτες μου ως δήμαρχος της πόλης των Αθηνών.
Ενδυναμώσαμε τους αυτοδιοικητικούς θεσμούς και προσφέραμε γόνιμο έδαφος για να δραστηριοποιηθούν οι πολίτες σε τοπικούς πυρήνες λήψης αποφάσεων. Διασφαλίσαμε έναν διαρκή, γόνιμο και εποικοδομητικό διάλογο μεταξύ των τοπικών αρχών και αυτών τους οποίους εκπροσωπούν. Αναβαθμίσαμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες στους πολίτες με περισσότερες ανάγκες γιατί πιστεύουμε ότι αυτό είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του ευρωπαϊκού μας πολιτισμού. Ένας πολιτισμός με ανθρώπινο, κοινωνικό πρόσωπο.
Με στόχο την ενδυνάμωση των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών αναδείξαμε τη σημασία των συνεργασιών για να κάνουμε την Ευρώπη πιο ελκυστική για τους πολίτες της. Εργαστήκαμε σκληρά με τους ευρωπαίους συναδέλφους μου για να φέρουμε την κοινή μας κληρονομιά πιο κοντά στους πολίτες. Ανταλλάξαμε ενδιαφέρουσες απόψεις, τεχνογνωσία και καλές πρακτικές κατά τις συναντήσεις μας στην ευρωπαϊκή επιτροπή των περιφερειών και διαγνώσαμε τις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζαμε.
Στο σύγχρονο, αλληλοεξαρτώμενο κόσμο, η συνεργασία και η δημιουργία δεσμών στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο βρίσκονται στην καρδιά της επιδίωξης για την επίτευξη ειρήνης και ασφάλειας. Η παραδοχή αυτή αποτελεί την επιτομή αυτού που πάντοτε υποστηρίζαμε όλοι εμείς στην Ευρώπη. Μέσα από την κατανόηση και την αποδοχή της πολιτισμικής διαφορετικότητας, μέσα από τη δημιουργία δεσμών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο προωθήσαμε τις αρχές της φιλίας και την ειρήνης μεταξύ των λαών μας. Με αυτό τον τρόπο καταφέραμε να αναδείξουμε την πολυμορφία μας και να την καταστήσουμε παράγοντα ισχύος για την Ένωσή μας.
Κυρίες και Κύριοι,
Μπορεί ένας πολιτικός να φύγει από την τοπική αυτοδιοίκηση αλλά η τοπική αυτοδιοίκηση δε φεύγει ποτέ από αυτόν. Στον πυρήνα της ευρωπαϊκής πολιτικής οργάνωσης βρίσκονται σήμερα τοπικοί και κοινοτικοί θεσμοί αυτοδιοίκησης που προάγουν τη συνεργασία, την ειρήνη, τη φιλία και τη συμμετοχική δημοκρατία. Αισθάνομαι ότι, αν και είμαι πλέον Υπουργός των Εξωτερικών της χώρας μου, εξακολουθώ να υπηρετώ την τοπική αυτοδιοίκηση, καθώς συζητώ και εργάζομαι για την επικράτηση των ίδιων αρχών και αξιών. Για την επικράτηση των ευρωπαϊκών μας αρχών και αξιών.
Σας ευχαριστώ πολύ.