Ομιλία της Δημάρχου Αθηναίων Ντόρας Μπακογιάννη

Η Δήμαρχος Αθηναίων Ντόρα Μπακογιάννη, μίλησε χθες το βράδυ στην Ημερίδα με θέμα «Ευρωπαϊκό Σύνταγμα – Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και Τοπική Αυτοδιοίκηση» που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Την εκδήλωση διοργάνωσε ο Δήμος Αθηναίων στα πλαίσια της λειτουργίας του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης του πολίτη «Info–Point Europe» με στόχο την παρουσίαση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος στους πολίτες.

Στην ημερίδα μίλησαν επίσης η Αντιδήμαρχος Αθηναίων και καθηγήτρια της Νομικής Σχολής Κέλλυ Μπουρδάρα, ο βουλευτής και επικεφαλής του Συνδυασμού «Όμορφη Πόλη» Χρήστος Παπουτσής, ο Δημοτικός Σύμβουλος, εκπρόσωπος του Συνδυασμού «Αθήνα η πόλη μας» Νάσος Αθανασίου, το μέλος της Γραμματείας του Συνδυασμού «Συμπαράταξη για την Αθήνα» Στέλιος Λάμπρου, ο βουλευτής και επικεφαλής του Συνδυασμού «Η άλλη Αθήνα» Φώτης Κουβέλης, ο Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα Γεώργιος Μαρκοπουλιώτης, ο επίκουρος καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών Βασίλης Χριστιανός και ο αναπληρωτής Διευθυντής του Γραφείου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα Ιωάννης Κοκκάλας.
Ακολουθεί η ομιλία της Δημάρχου Αθηναίων:

«Σας καλωσορίζω στην Ημερίδα που διοργανώνει σήμερα ο Δήμος Αθηναίων, που έχει ως θέμα της «Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση». Η Ημερίδα αυτή διοργανώνεται στα πλαίσια λειτουργίας του δικού μας Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης. Αυτό είναι το αθηναϊκό κομμάτι του δικτύου γραφείων ευρωπαϊκής πληροφόρησης που είναι γνωστά ως “Info-Points Europe”.

Τα Info-Points Europe, για όσους τυχόν δεν τα γνωρίζουν, υπάγονται στη Γενική Διεύθυνση Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Χρηματοδοτούνται απ’ αυτήν και ιδρύονται με σύμβαση που συνάπτεται μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κατά τόπους αρμοδίων οργανισμών. Σε μας αρμόδια υπηρεσία είναι η Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας, της οποίας προΐσταται η Αντιδήμαρχος κυρία Κέλλυ Μπουρδάρα, και ειδικότερα το Τμήμα Σχέσεων Δήμου και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι ανησυχητικά χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, ενώ το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα θα επηρεάσει, λίγο ή πολύ καθοριστικά, το μέλλον όλων μας, η δημοσιότητα που δίνεται σ’ αυτό είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Γι’ αυτό και ο Δήμος Αθηναίων ενεργοποίησε τώρα ουσιαστικά το δικό του Info-Point Europe αλλά και σχεδιάζει να εντείνει με κάθε τρόπο τη γνωριμία των δημοτών του με τους εν εξελίξει ευρωπαϊκούς θεσμούς. Θα ήθελα, παρεμπιπτόντως, να σημειώσω ότι, αφενός μεν συμμετέχουμε ενεργά στην Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφετέρου δε έχουμε αξιοποιήσει σημαντικά τις δυνατότητες χρηματοδότησης των δημοτικών μας προγραμμάτων από την Ένωση. Το τελευταίο πακέτο περιλαμβάνει πλήθος έργων, από την ανάπλαση χώρων και την μετασκευή κτιρίων, μέχρι συστήματα επικοινωνίας και τηλεματικής διαχείρισης για την καθαριότητα και είναι της τάξεως των είκοσι πέντε εκατομμυρίων Ευρώ.

Επιτρέψτε μου, παρακαλώ, να επισημάνω ορισμένα καίρια χαρακτηριστικά του Ευρωπαϊκού Συντάγματος που πιστεύω ότι έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουν οι πολίτες.

Πρώτα απ’ όλα, το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα ήταν προϊόν μιας μακράς, συστηματικής και, πάνω απ’ όλα, δημοκρατικής διαδικασίας και η προετοιμασία του πραγματοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Συνέλευση, ένα όργανο με ευρύτερη, δημοκρατική νομιμοποίηση.

Δεύτερον, αποτελεί πλέον το μοναδικό νομικό θεμέλιο της Ένωσης και αντικαθιστά τους υπάρχοντες νομικούς θεσμούς, ενώ ενοποιεί τους τρεις Πυλώνες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής και συγχωνεύει όλες τις Συνθήκες σε μία: σ’ αυτή που καθιερώνει το ίδιο το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα.

Τρίτον, ενσωματώνει τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και καλύπτει όχι μόνο τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα που περιέχονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του 1950, αλλά και τομείς όπως τα κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων, την προστασία του περιβάλλοντος, το δικαίωμα χρηστής διοίκησης κ.λ.π.

Τέταρτον, το σχέδιο Συντάγματος επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις τόσο στην δημοκρατική νομιμοποίηση όσο και στη λειτουργικότητα των ευρωπαϊκών θεσμών. Το επιτυγχάνει με ρυθμίσεις όπως εκείνες που προβλέπουν την ειδική πλειοψηφία του 55% των μελών που εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού. Οι αρμοδιότητες Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής ξεκαθαρίζονται, ενώ δημιουργείται ο Θεσμός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ως κάτι ξεχωριστού από το υπάρχον Συμβούλιο. Θα έχουμε τώρα Πρόεδρο, περιορισμένων βέβαια αρμοδιοτήτων, που θα εκλέγεται για μια περίοδο δυόμισι ετών. Θα έχουμε επιπλέον, Υπουργό Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ.ο.κ.

Εν κατακλείδι θα έλεγα ότι το σχέδιο Συνθήκης μας προσφέρει έναν σαφέστερο ορισμό, αλλά και διαχωρισμό των εξουσιών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμότητας. Απλοποίηση της λειτουργίας των οργάνων της Ένωσης. Μεγαλύτερη διαφάνεια, αλλά και αποτελεσματικότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και, τέλος, μεγαλύτερη ευελιξία στην ανάπτυξη νέων πολιτικών για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στον τομέα της αντιμετώπισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα τα νέα δεν είναι πάντα ευχάριστα, αν και υπάρχουν πολλές θετικές εξελίξεις. Για να αρχίσω από τα θετικά, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι υπάρχει πλέον αναγνώριση της Αρχής της Επικουρικότητας και ανάμειξη της Επιτροπής Περιφερειών στην ex-post εφαρμογή της. Οι τοπικοί άρχοντες χαιρετίσαμε την αναφορά στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση (στα άρθρα 1 ως 5 και στο δεύτερο μέρος του προοιμίου). Καλωσορίσαμε επίσης και την πρόνοια περί σεβασμού των εθνικών ταυτοτήτων των Κρατών-μελών και το δικαίωμά τους να ασκούν διοίκηση σε όλες τις βαθμίδες – με χαρακτηριστικά που αποτελούσαν ως τώρα προνόμιο των κεντρικών κυβερνήσεων. Χαιρετίσαμε, ακόμα, την πρόνοια για συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην προκαταρκτική νομοθετική διαδικασία της Ένωσης. Το ίδιο θερμά χαιρετίσαμε τη δυνατότητα διασυνοριακής συνεργασίας των Περιφερειών, όπως και τη δυνατότητά τους να προσφεύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να υπερασπιστούν τις αρμοδιότητές τους. Όλα αυτά τα αναφέρω, βεβαίως, εντελώς ενδεικτικά. Αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα που θα θέλαμε να περιληφθούν και που δυστυχώς δεν περιελήφθησαν. Παραδείγματος χάρη, η Διακυβερνητική δεν πρότεινε τη θεσμική ενίσχυση της Επιτροπής Περιφερειών, οι δε πρόνοιες που διέπουν την Αρχή της Αναλογικότητας είναι λιγότερο σαφείς και ξεκάθαρες από εκείνες που αφορούν στην Επικουρικότητα.

Σημειώσαμε ότι δεν έχει προβλεφθεί εκτίμηση του βάρους που θα επιμεριστεί στις τοπικές αρχές από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ένωσης και ότι δεν προβλέπεται κανένα ξεκάθαρο νομικό όργανο, ούτε καν πλαίσιο, για την οικονομική ενίσχυση των αδελφοποιημένων πόλεων, ή έστω της συνεργασίας μεταξύ τους. Με τις ουσιαστικές αυτές παρατηρήσεις, που, ως Δήμαρχος της πρώτης πόλεως της Ελλάδος, θεώρησα αναγκαίο να κάνω, κηρύσσω την έναρξη της σημερινής, σημαντικής Ημερίδας. Πιστεύω ότι η προσπάθεια γνωριμίας των Ελλήνων με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς πρέπει πολύπλευρα να εντατικοποιηθεί. Δεσμεύομαι, ως Δήμαρχος Αθηναίων, ότι η πόλη αυτή θα το πράξει.

Εύχομαι, τέλος, στους ομιλητές καλή επιτυχία και σε όλους του συμμετέχοντες να αποκομίσουν από την Ημερίδα αυτή χρήσιμες και ουσιαστικές γνώσεις για το νέο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία ανήκουμε και της οποίας το μέλλον είναι και δικό μας μέλλον.»